Читать «Як пакахаць ружу» онлайн - страница 17

Ледзь дакрануўся Да дзьмухавея,— адчуў Вецер над полем.

Але адсюль ша i відавочная бездапаможнасць, інфармацыйная беднасць тых вершаў, дзе думка банальная i дзе яе зусім няма:

Ад ветру з дажджом Хаваю пад пахаю Зборнічак вершаў.

Так, ніводная форма сама па сабе не ратуе ад няўдач i памылак.

Неяк нязвычна хутка i ўпэўнена, адразу i, ёсць падставы спадзявацца, надоўга ўвайшоў ca сваімі вершамі ў кола чытацкай увагі Анатоль Сыс. Тым больш дзіўным магло здацца такое шпаркае ўваходжанне, калі ўлічыць, напрыклад, што тэматычна нядаўні дэбютант нічым на фоне маладой паэзіі не вылучаўся (Радзіма, маці, мова, гісторыя; зноў маці i зноў Радзіма):

— З чаго пачаць?.. Пачну з Радзімы. Так абавязаны пачаць. — Але ў яе ты не адзіны, навошта пра любоў крычаць? — Няхай, няхай я паўтаруся ў любові тысячу разоў, затое шчыра ў ёй клянуся, без фальшу, без падробных слоў. — Што ж, пачынай. Сам выбраў долю... Й нядоля знойдзецца сама. Перад табою поле бою — тут не адзін паэт сканаў.

Верш гэты, пабудаваны як унутраны дыялог, — відавочна праграмны, i не толькі для Анатоля Сыса. Сапраўды, усё амаль пачынаецца з Радзімы i амаль усе пачынаюць з яе ў сваёй творчасці, a ў нейкім плане i абавязаны так пачынаць. Але вось толькі крычаць пра гэтую любоў не варта, i А. Сыс пра яе думае, ён першапачаткова асэнсоўвае, што такое Радзіма i што такое любоў да яе, у чым яны, якія ўвогуле i якія ў ім самім; таму i не паўтараецца ён у шматгалоссі тых паэтаў, што клянуцца i шчыра клянуцца, а каму, чаму, для чаго i ў чым—не ўяўляюць, ніколі пра гэта не задумваліся.

Ёсць у вершах А. Сыса дастатковы ўзровень думкі i мера пачуцця, ёсць свая, адметная лексічная мова (трэба думаць, яна будзе з кожным годам узбагачацца), ёсць спробы міфалагічнага канструявання рэчаіснасці, паэтычнае бачанне, плённая, але не празмерная заглыбленасць у фальклор i гісторыю, адчуванне спецыфікі паэтычнага пісьма.

Услед за Алегам Мінкіным малады паэт імкнецца спалучыць у сваіх творах патрыятычны пафас з адметнымі, часам авангарднымі формамі выяўлення, i, улічваючы яго самапатрабавальнасць i вялікі аб'ём працы над удасканаленнем паэтычнай манеры, думаецца, што яго чакае на гэтым шляху плён.

Думаецца таксама, што i тэматычнае кола пазта, захаваўшы ранейшы эпіцэнтр, пашырыцца і разгорнецца. Але ўсё ж пра тое «поле бою», дзе «не адзін паэт сканаў», трэба помніць заўсёды, каб не сканаць ні ў гісторыі, ні ў паэзіі.

Дарэчы, калі нябачная прысутнасць гісторыі ў большасці вершаў А. Сыса ўзмацняе ix унутраны змест, то вершы «спецыяльна-гістарычныя» нічым, акрамя патрыятычнага настрою, пакуль не вылучаюцца («Грунвальд», «Вячэра перад Купаллем») i з мастацкага боку зусім бездапаможныя. Яны нагадваюць нейкія публіцыстычныя лозунгі, зарыфмаваныя i пакладзеныя на адзін з памераў дзеля «прыгожага» гучання i дзеля магчымасці выказацца на гэтую тэму ў друку. Празмерная патэтыка, бразганне мячамі, адсутнасць мастацкай глыбіні — характэрныя прыкметы такіх вершаў: