Читать «Фантамас» онлайн - страница 11

Зноў пачуўся званок у дзверы. Перад Жувам з’явіўся сам Эцьен Рамбэр. Стомлены, змучаны, ён трымаў у руцэ вячэрнюю газету, якую ад хвалявання паспеў ужо скамячыць.

— Пан камісар, няўжо гэта праўда? Тое, што я прачытаў?

Жуў узяў газету і прачытаў прыкладна такі самы тэкст, як і ў тэлеграме следчага.

— Чаму вы прыйшлі да мяне, пан Рамбэр? — знарок абыякава спытаў камісар.

— Я хачу ведаць! — Эцьен Рамбэр узняў рукі.

— Што ведаць?

— Гэты тапелец — мой сын? Мой бедны Шарль?

— Я сам хачу ведаць гэта.

Эцьен Рамбэр некаторы час вагаўся, нарэшце наважыўся:

— Злітуйцеся над бацькам, пан камісар! Я мушу расказаць нешта жахлівае...

IX

Гонар вышэй за ўсё

Ахоўнік перад будынкам суда не мог ачомацца ад здзіўлення. Такой навалы брычак і карэт на гарадскі пляц яму яшчэ ніколі ў жыцці не даводзілася бачыць. Ён адчуваў значнасць моманту.

«Калі з-за гэтага судовага працэсу ўсе так заварушыліся, то адбываецца нешта незвычайнае»,— разважаў ён.

Сапраўды, уся грамадскасць горада сабралася каля будынка суда, дзе пачыналася судовае дазнанне. У судовай зале людзі віталіся і паводзілі сябе вельмі стрымана, напаўголасу абменьваючыся ўражаннямі. Настроены былі ўсе добразычліва і спачувальна. Паступова ў зале ўсталявалася цішыня.

— Мілая Тэрэза,— вымавіла баранеса де Вібрэ, ласкава нахіліўшыся да дзяўчыны, якая ў сваім жалобным строі выглядала асабліва бледнай.— Ты так саслабела. I чаму ты думаеш, што абавязкова мусіш прысутнічаць на гэтым жахлівым працэсе?

— Гэта мой абавязак,— адказала Тэрэза Авернуа.— Усё гэта мае адносіны да забойства маёй бабулі.

Нечакана, быццам электрычны разрад прайшоў па судовай зале, усе раптоўна сціхлі. З’явіўся Эцьен Рамбэр. Ён сеў на прызначаную яму лаву, поруч з адвакатам.

Расчыніліся дзверы, і адзін за адным прысяжныя занялі свае месцы. З’явіліся нетаропкія, сур’ёзныя і ўрачыстыя суддзі. Сакратар абвясціў пачатак судовага пасяджэння і зачытаў абвінаваўчае заключэнне.

— Слухаецца крымінальная справа...

Эцьен Рамбэр, нібы расціснуты цяжарам успамінаў, сядзеў, абхапіўшы галаву рукамі. Са здранцвення яго вывеў пранізлівы голас старшыні суда:

— Падсудны, устаньце!

Эцьен Рамбэр падняўся і скрыжаваў рукі на грудзях. На ўсе пытанні ён адказваў гучным, але безжыццёвым, замагільным голасам.

— Такім чынам,— вымавіў суддзя,— вы абвінавачваецеся ў тым, што дапамаглі ўцячы вашаму сыну, Шарлю Рамбэру, які праходзіць у нас па справе маркізы дэ Лангрун і падазраецца ў яе забойстве. Вы абвінавачваецеся таксама ў тым, што, жадаючы пазбегнуць публічнай ганьбы, забілі свайго сына, цела якога было знойдзена ў рацэ.

Эцьен Рамбэр абурыўся:

— Пан суддзя, я пратэстую супраць такога выкладання фактаў. У абвінаваўчым заключэнні сказана, і магло быць сказана, толькі тое, што я здзейсніў справядлівы прысуд і пакараў забойцу, якога я не мог перадаць у рукі кату. Але ніякіх супрацьзаконных дзеянняў я не рабіў. Я ўпэўнены, шмат хто ў гэтай зале разумее і падтрымлівае мяне.

— Давайце паразважаем пра вашы паводзіны,— такая апеляцыя да залы не спадабалася судоваму старшыні.— У той момант, як вы вырашылі, што ваш сын забойца, і калі знайшлі акрываўлены ручнік як сведчанне ягонае віны, чаму вы, як сумленны чалавек, не падумалі пра тое, каб перадаць злачынцу правасуддзю, а, наадварот, далі яму ўцячы.