Читать «Бiльярд а палове дзесятай» онлайн - страница 11

Гадзiннiк на вежы сабора Святога Севярына акурат адбiваў дванаццатую. Леанора хуценька пералiчыла канверты, дваццаць тры, склала iх у стос, узяла ў руку. Няўжо стары пан Фэмель прабыў тут усяго паўгадзiны? Якраз бомкнуў дзесяты з дванаццацi ўдараў.

— Hе, дзякуй, — сказала яна. — Плашч не буду браць, i, калi ласка, толькi не ў "Пад iльвом".

Усяго толькi паўгадзiны; друкарскiя машыны больш не грукаталi, але з дзiка ўсё яшчэ цякла кроў.

2

Для парцье гэта зрабiлася ўжо цырыманiялам, амаль што лiтургiяй, увайшло ў яго плоць i кроў. Кожны дзень дакладна а палове дзесятай зняць з цвiка ключ, адчуць лёгкi поцiск дагледжанай сухаватай далонi, што прымала гэты ключ, убачыць строгi бледны твар з чырвоным шнарам каля пераносся; потым задуменна, з лёгкаю ўсмешкай, якую здолела б заўважыць хiба толькi яго жонка, зiрнуць наўздагон Фэмелю, якi, не зважаючы на запрашальны жэст лiфцёра, падымаўся па лесвiцы да бiльярдавага пакоя, лёгка пастукваючы ключамi па масянжовых парэнчах: пяць, шэсць, сем разоў чуўся гэты гук — нiбы гук ксiлафона з адным-адзiным тонам; а праз паўхвiлiны прыходзiў Гуга, старэйшы з двух гатэльных служак — i пытаўся: "Як заўсёды?", i парцье пацвярджальна кiваў галавою, ведаючы, што Гуга пойдзе зараз у рэстаран па двайны каньяк, графiн вады, а пасля, да адзiнаццацi, будзе, не выходзячы, наверсе ў бiльярдавым пакоi.

Парцье iнстынктыўна адчуваў нешта нядобрае ў гэтай звычцы — шторанiцы памiж паловай дзесятай i адзiнаццаццю гуляць у бiльярд у кампанii аднаго i таго гатэльнага служкi. Нядобрае альбо заганнае, супраць заганнага быў адзiн сродак: таемнасць; у яе была свая вартасць, свая крывая, таемнасць i грошы залежалi адно ад аднаго — як абсцыса i ардыната: хто браў у гэтым гатэлi пакой, той купляў сабе таемнае сумленне; вочы, якiя бачылi i адначасна не бачылi, вушы, якiя чулi i адначасна не чулi; але ад нядобрага абаранiцца не было як: не мог жа парцье не пускаць у дзверы кожнага патэнцыяльнага самагубцу, бо патэнцыяльнымi самагубцамi былi яны ўсе; з'яўляўся, напрыклад, мужчына, загарэлы, з тварам кiназоркi i сямю валiзамi, браў з усмешкай картку госця, i толькi гатэльны служка паспяваў перанесцi чамаданы ў пакой i выйсцi з яго, як мужчына выцягваў з кiшэнi плашча зараджаны i ўжо з апушчаным засцерагальнiкам рэвальвер i пускаў сабе кулю ў лоб; альбо з'яўлялася, нiбы з таго свету, iстота з залатымi зубамi, залатымi валасамi, у залатых чаравiках, ашчэрваючы зубы, нiбы чэрап: здань, якая дарэмна ўдае за раскошаю; яна замаўляла сабе ў пакой снеданне на палову адзiнаццатай, прычапляла звонку на дзверы шыльдачку: "Прашу не турбаваць", забарыкадоўвала дзверы знутры валiзамi i глытала капсулу з атрутай; задоўга перад тым, як у напалоханай да смерцi пакаёўкi падаў на падлогу паднос са снеданнем, па гатэлi ўжо кружлялi чуткi: "У дванаццатым пакоi ляжыць мярцвяк"; кружлялi яшчэ ўночы, калi апошнiя наведнiкi бара навобмацак прабiралiся да сваiх пакояў, а цiшыня за дзвярыма пакоя нумар 12 здавалася iм вусцiшнаю; былi такiя, што ўмелi адрознiць маўчанне сну ад маўчання смерцi. Нядобрае парцье адчуваў яго, калi Гуга ў 10.31 падымаўся па лесвiцы з вялiкiм кiлiшкам каньяку ў бiльярдавы пакой.