Читать «Олівер Твіст» онлайн - страница 279

Містэр Ноэ Клэйпал, які атрымаў ад суда Кароны дзякуючы яго актыўнай ролі ў справе Фэджына дараванне і прыйшоў да высновы, што ў цэлым яго прафесія не такая бяспечная, як хацелася, не ведаў спачатку, дзе яму шукаць сродкі да існавання, не абцяжарваючы сябе залішне працай. Пасля непрацяглага роздуму ён распачаў дзейнасць інфарматара паліцыі і мае за гэта немалы заробак. Раз на тыдзень, падчас царкоўнага набажэнства, ён і Шарлот, шляхетна апрануўшыся, выходзяць на людзі. Каля дзвярэй якой-небудзь карчмы лэдзі млее, і джэнтльмену даюць на тры пенсы брэндзі, каб прывесці яе ў прытомнасць. Назаўтра ён даносіць у паліцыю і мае палову сумы штрафу. Калі-нікалі містэр Клэйпал млее сам, — з тым самым вынікам.

Містэр і місіс Бамбл, вызваленыя ад пасадаў, паступова моцна збяднелі і змізарнелі; нарэшце яны апынуліся ў той самай працоўні, дзе калісьці панавалі над іншымі. Нехта чуў, як містэр Бамбл казаў, што з-за такой бядоты і нястачаў ён нават не можа як след быць удзячным за тое, што яго разлучылі з жонкай.

Што да містэраў Джайлса і Брытлза, то яны пакуль на старых пасадах, хоць першы стаў лысым, а згаданы апошнім хлапчук зусім пасівеў. Яны начуюць у доме прыходскага святара, але настолькі пароўну размяркоўваюць сваю ўвагу паміж насельнікамі таго дома і містэрам Оліверам, містэрам Браўнлоў і містэрам Лосбэрнам, што да сённяшняга дня вяскоўцы не могуць вызначыць, у каго яны на службе.

Малады Чарлі Бэйц, напалоханы злачынствам Сайкса, пачаў разважаць пасля ўсяго, што адбылося, ці не ёсць сумленнае жыццё найлепшым варыянтам. І калі прыйшоў да высновы, што, напэўна, так яно і ёсць, то павярнуўся спінай да мінулага і вырашыў загладзіць яго, — распачаўшы іншую дзейнасць. Нейкі час яму давялося шмат працаваць і нямала пакутаваць, але з яго лёгкім характарам і вартай мэтай ён урэшце дасягнуў поспеху: пасля досведу працы парабкам у фермера і памочнікам у рамізніка ён цяпер самы вясёлы жывёлапрамысловец ва ўсім Нортгэмптаншыры.

Рука, якая піша гэтыя радкі, набліжаецца да канца работы і пачынае дрыжаць; яна ахвотна выцягвала б і далей ніці прыгодаў.

Я неахвотна развітваюся з некалькімі з тых, з кім супольнічаў так доўга, і падзяліў бы іх шчасце, паспрабаваўшы апісаць яго. Я паказаў бы Роз Мэйлі ў поўным росквіце чароўнае маладое жаноцкасці, якая пралівае на сваю ціхую сцежку жыцця такое лагоднае і пяшчотнае святло, якое падае на ўсіх, хто ідзе разам з ёй, свеціць у сэрцы іншых. Я паказаў бы яе душой кола людзей ля каміна або нейкай кампаніі ўлетку, я прыйшоў бы за ёй следам па спякотных палях у летні поўдзень, слухаў бы нізкі тон яе мілага голаса падчас вечаровага шпацыру пад поўняй, я назіраў бы яе ва ўсёй яе шчырай дабрадзейнасці па-за домам, і як яна з усмешкай выконвае абавязкі ў сваім жытле; я паказаў бы яе і дзіця яе памерлай сястры, шчаслівых ва ўзаемнай любові, як яны цэлыя гадзіны праводзяць разам, распавядаючы адно аднаму пра сяброў, страта якіх была такою журботнай; яшчэ раз убачыў бы я радасныя маленькія тварыкі, якія прытуліліся да яе каленяў, і паслухаў бы іх вясёлае балбатанне. Я б нагадаў той чысты смех і слёзы замілавання, якія блішчаць у лагодных блакітных вочках. Усё гэта і яшчэ тысячу позіркаў і ўсмешак, паваротаў думкі і размовы — я ўзнавіў бы дакладна ўсё да драбніцы.