Читать «Трава і камень» онлайн - страница 4

Юсцінас Марцінкявічус

1963

ДОШКА ДЛЯ АБ’ЯЎ

Хацеў бы я быць дошкай для аб’яў I пасля працы да людзей заходзіць. У дзверы пазваніць, Зайсці I здзіўленым мужчыне ці жанчыне Сказаць: Канцэрт Баха. Выстаўка пейзажа. Гамлет. Травіята. Рэчытатыў Рыхтара. Спяваючыя галасы Японіі. Кожнаму хацеў бы запрапанаваць Яго любімы гук, пах, колер: Высокім, мускулістым юнакам — Спаборніцтвы па боксу, столікі ў кафэ, Пасвараным маладажонам — Кароткую экскурсію на параходзе. А закаханым — Апошні рад у кіно. Дзіцяці, што за падзёртыя штаны быў пакараны,— Марожанага порцыю. Бабулькам — Выстаўку кветак. Міністрам, рэдактарам і лаўрэатам, Што мараць аб суботнім паляванні і рыбацтве,— Лекцыю «Ахоўвайце прыроду». I я ўжо бачу, Як глядзіць жанчына запытальна на мужчыну, I ўстае той, Па барадзе рукой праводзіць — Не трэба і галіцца — I з роздумам гаворыць: — Калі наведала нас дошка для аб’яў, Знаць, сапраўды, ёсць нешта надзвычайнае. Прас электрычны ўключыла жанчына. I я магу ісці далей.

1964

***

Вочы расплюшчыў я — сонца ўзыходзіць. Ночы нібы й не было. Усё, што губляў ты калісь ці знаходзіў, Сэнсу не мае — сплыло. I перамогу, і паражэнне, Каб лёгкі да сонца быў бег, Як тое, з якога ты вырас, адзенне, Скінеш без жалю з сябе. Раніцай гэтай мо здарыцца дзіва, Здзейсніцца даўні твой сон: Спусціцца з неба юнак зіхатлівы, Сагрэе планету ўсю ён. Раніцай гэтай мо з рога пальецца Тое, чаго не знайшлі ў барацьбе. Як гэта проста нам зажывецца: Будзеш маліцца ты мне, я — табе.

1964

АДЗІНСТВА ТРАВЫ I КАМЕНЯ

Калі мяне наведвае стары мой бацька, Я быццам бы яго вачамі Гляджу на горад, На свет, На сябе, На рэчы. На яго твары няма нічога лішняга — Быццам у спелым Коласе пшаніцы,— Усё ясна, Проста, Дакладна, Усё як мае быць. Сёння ён вярнуўся з горада I сказаў: — Тут няма адзінства травы. I дадаў: — Ёсць затое адзінства каменя. Вечарам сказаў ён, уздыхнуўшы: — Бачыш, Мы падзялілі свет, А як яго скласці зноў, Мы не знаем.