Читать «Высокія дрэвы» онлайн - страница 9

ДЗІВАЦКІ САБОР

Поўны творчых пакутаў, у полымі дзікім Невыцерпнага болю, з паглядам вар’яцкім, Я хацеў у калос адзін скласці дзівацкі Маёй бессані вобразы, фарбы і зыкі. I на поце маім збудаваў небывалы Храм, які прыгнятаў сваёй веліччу хмурай, А знутры цыклапічныя высек скульптуры З мармуровых адломкаў разца майго шалам. Справы ўсе напісаў пэндзлем сноў на сцяне я. Там мой боль у агоніі барваў яснее, А з арганаў мой спеў цёмны льецца журліва. Ды не можа ніхто зразумець гэтых дзіваў, Я ж раскрыць іхні сэнс таямнічы не ўмею: Творца, мовы душы сваёй не разумею! 1901

ЦАР

Сярод золата, кветак і бляску глазуры, У раскошнай і тонкай усходняй саеце, Я — паганец — уладца магутнейшы ў свеце Спачываю ў палацы на тыгравай шкуры. П’ю з гранёнага кубка ў аздобе з агатаў, П’ю за моц сваю — хай яна вечна трывае! Адзін рух мой лянівы — і свет замірае! Мае дні — бесклапотнае, вечнае свята! Няма ў свеце той рэчы, якой бы я прагнуў. Маю ўсё... Ёсць, гавораць, дзесь людзі, што ў багне Смутку тонуць... Склікайце ў палац іх, рабы! Стаць шчаслівым павінен галетнік любы! Дам ім золата, лепшыя віны, каберцы I маё неабсяжнае, добрае сэрца! 1901

ВОСЕНЬСКІ ДОЖДЖ

Аб шыбы дождж звоніць, дождж звоніць маркотны, Кастрычніцкі дождж, аднастайны, нязводны, Б’юць кроплі няспынна ў аслеплыя вокны... Шкло плача і енчыць... а шыбы ў мгле мокнуць, I сочыцца прыцемак шары дрымотна... Аб шыбы дождж звоніць, дождж звоніць маркотны... Цямравым змярканнем дарэмна я марыў, Што сонца на момант прагляне праз хмары... Сплылі мае мроі ў абсяг папялісты, Пустынны, бязмежны, халодны, імглісты... Адзетыя ў чорнае зрэб’е журботы, Шукаюць сваім дамавінам самоты, Іх твары пакрыты, бы ценем, нудою... Праз дождж яны сумнай паўзуць чарадою У далеч, дзе лёс іх чакае жабрачы, А ў вочы ім слёзы б’юць... Роспач там плача. Аб шыбы дождж звоніць, дождж звоніць маркотны, Кастрычніцкі дождж, аднастайны, нязводны, Б’юць кроплі няспынна ў аслеплыя вокны... Шкло плача і енчыць... а шыбы ў мгле мокнуць, I сочыцца прыцемак шары дрымотна... Аб шыбы дождж звоніць, дождж звоніць маркотны... Хтось кінуў мяне сёння ў дзень гэты слотны... Хто? Не зразумець... Хтось сыходзіць, самотны... Памёр хтось... Хто? Не адказаць на пытанне... Хтось блізкі... Быў я на якімсь пахаванні... Так... Шчасце ішло, ды злякалася змроку. Хацеў хтось мяне пакахаць — за паўкрока Сканаў, калі ўбачыў, што марна імкнецца У сэрцы ачахлым раскласці цяпельца... Жабрак прасіў міласць — памёр ад нястачы... Дзесь дом разам з дзецьмі згарэў... Людзі плачуць... Аб шыбы дождж звоніць, дождж звоніць маркотны, Кастрычніцкі дождж, аднастайны, нязводны, Б’юць кроплі няспынна ў аслеплыя вокны... Шкло плача і енчыць, а шыбы ў мгле мокнуць, I сочыцца прыцемак шары дрымотна... Аб шыбы дождж звоніць, дождж звоніць маркотны... Праз сад ішоў д’ябал у смутку пякельным I сад мой зрабіў камяністай пустэльняй... Ішоў ён, панура унурыўшы голаў, I попелам кветкі прысыпаў наўкола, Кілімы травы пазакідваў каменнем, Трывогі і жаху пасеяў насенне... Аж, спуджаны справай сваёй, лёг цяжарам, Свінцовым, на тых скамянелых абшарах, I тварам у дол, каб не чуў і не бачыў Ніхто, ён слязьмі вогняпырскімі плача. Аб шыбы дождж звоніць, дождж звоніць маркотны, Кастрычніцкі дождж, аднастайны, нязводны, Б’юць кроплі няспынна ў аслеплыя вокны... Шкло плача і енчыць... а шыбы ў мгле мокнуць, I сочыцца прыцемак шары дрымотна... Аб шыбы дождж звоніць, дождж звоніць маркотны... 1903