Читать «Высокія дрэвы» онлайн - страница 6
Леапольд Стаф
Канвою, на якой паэт любіць выяўляць свае філасофскія і маральна-этычныя ідэі, часта выступаюць евангельскія, біблейскія і антычныя грэчаскія міфы. Нярэдка да гэтага агульначалавечага матэрыялу падключаецца польскі нацыянальны фальклор, апрацаваны і ўзняты да ўзроўню патрыятычнай легенды рамантыкамі і паэтамі Młodej Polski, а пазней выкарыстаныя сімвалістамі і нават футурыстамі.
Цяжка бывае адрозніць у маналогах Л. Стафа разгубленасць і скруху ад бравады: «Валацуга, кароль гасцінцаў, вечны піяк сонечнага святла ... лячу навыперадкі з далечынёй і са зманлівасцю ў спаборніцтве, няверны ўсім праўдам і сам з сабой пасвараны». Можна сказаць, што да філасофскіх тэорый і нават да маральных запаветаў Стаф адносіцца з паэтычнай гарэзлівасцю, дазваляе музе не толькі падміргваць, прыжмурваць вока і цвяліцца з упэўненасці розуму, які не бачыць, што ў свеце процьма неспазнанага, недасяжнага, а «prawda jest w sobie dziwnie zagrobowa».
Уражвае ў паэзіі Стафа адкрыты буяны рэлятывізм, задзірыстыя спрэчкі пачуццяў з розумам, які прымае воблік то недавярка і вечнага спрэчніка-д’ябла, то скрушлівага дзівака-валацугі і ў такой якасці паднімаецца над пасваранымі эмоцыямі, выказваецца аб свеце і людзях у форме народных прымавак ці трапных выслоўяў, якія не прэтэндуюць на ролю ісцін абсалютных, хочуць быць праўдамі рабочымі, прыдатнымі для надзённых зносін і жыццёвай арыентацыі ў свеце. А свет застаецца надалей загадкай, плынь жыцця і зменнасць чалавечых лёсаў поўняцца супярэчнасцямі, выбухаюць абсурдамі.
На беларускі густ падабраў Алег Мінкін для перакладу багата пейзажных вершаў Л. Стафа, напісаных у ключы фальклорна-міфалагічнай персаніфікацыі раслін, жывёл і проста прадметаў: «Непраўдападобнае мора», «У старым садзе», «Восеньскі захад», «Сутонак замест дум прыйдзе», «Зімовая ноч» — матыў шматфарбны:
