Читать «Высокія дрэвы» онлайн - страница 28

Леапольд Стаф

ВЯРТАННЕ

Ты, хто зваўся маім іменем, Падобны да мяне, як адбітак у вадзе, Не наведваў мяне Праз доўгія гады. Сёння на змярканні стукаешся ў мае дзверы, Поўны роспачы ад паражэння розуму і веры, Каб прасіць у мяне дапамогі й рады. Што табе адкажу? Не патонеш у хвалях, Па якой ступалі ступні, Намазаныя вонным алеем. I не заблудзіш у дарозе, Па якой цябе вядзе Прабітая цвіком рука. 1936

ФАНТАН

Фантан — лілея водная, Прыгожая, але бясплодная. I квецень, з выгляду жывая, Ніякіх водараў не мае. Фантан шкляным крылом трапеча, Прыкованым навечна. За ветрам хіліцца з падножжа, Ды матылька дагнаць не можа. Крыло, лілея і фантан: Падман ці не падман. Вясёлкавая пырска — Для тройцы ўсёй калыска. 1936

НАД СТАЎКОМ

Ціхмень на гладзі рэчкі спячай Блакіціцца люстэркам гладкім. Ставок ад бляску стаў нябачны: Аслеп даўно. I анігадкі. I раптам лопаецца шыба Вады ва ўсплёску бліскавічным. З глыбіняў сіганула рыба: Уласнага маўчання клічнік. 1936

НА ЗОЛКУ

Напоўнены бляшаным плачам Дажджу, што ў дах дудніў бясконца, Аслеп я, бы пугач няйначай, I ў сне баюся дня — без сонца. Пракіслая іржою слота Пад сцёкам балбатлівай рыны Сваім апрыкрым анекдотам Зямлю катуе без супыну. Тут, дзе дранцвее бляск і колер, Дрыжыць світанак печкай зімнай, І ў сэрца ляк трывожна коле, Што ў неруш сну гадзіннік грымне. О, горкі час, о,час нязрадны, Час абуджэння слотным раннем, Калі бушуе прымус здрадна, Бы ўлетку рэчка ў Закапанэ. 1936

OTIUM

У нядзелю апоўдні ўсе фартэпіяны Граюць так, што пакойчык мой робіцца бубнам. Адусюль паасобку грымяць і сукупна. Стол з падлогаю скача. Мур хістаецца п’яны. Ад «Малітвы дзяўчыны» да «Рапсодыі» Ліста Спазмы фіярытурак натужна скавычуць. Лямпу-бомбу хапаю рукой тэрарыста, Але шнур яе гасіць парыў ваяўнічы. Раптам джаз какафоніяй пекла шыбае, I ўжо сам я, бы д’ябал, танцую з мурынам, I цыганка, калі я прытомнасць губляю, Ашалела калоціць мне ў лоб тамбурынам. 1936

ШУКАЛЬНІК

Адвячоркам, калі з бляскам першых ліхтарняў Шпагі промняў скрыжоўвае нізкае сонца, Паўз сталы, што стаяць каля мура кавярні, Бледны сунецца цень з ліхтаром на аборцы. У скамячаны брыль і ашмоцце адзеты, Ён далёкім здаецца вачам нават зблізу, Недарэчным на фоне зары сілуэтам, З чалавека няўдалым, пляскатым эскізам. Ды не здань і не дух ён, хоць прывідны звонку. На нагу прыпадаючы, з гэткім імпэтам Часам ён папраўляе штаны на пастронку, Бы рыдаў ці рукамі размахваў над светам. Кій з цвіком на канцы у руцэ ён трымае, Пад сталы ім уважліва меціць, з-пад вока, I раз-пораз зямлю вастрыём працінае, Як святы Юры дзідай пякельнага цмока. Ён пільнуе, выглядвае штосьці з увагай. Што ж шукае мраяр гэты або істэрык, Дыяген ці Калумб у абліччы тулягі? Неадкрытых Сезамаў? Нязнаных Амерык? Гэты ў зрэб’е спавіты жабрак ці філосаф, Абыходзячы вулкі мястэчка старанна, Сваім кіем збірае бычкі папяросаў, Быццам рэшткі пагаслых, пігмейскіх вулканаў. Але верыць: аслепіць калі-небудзь бляскам I яго... Нездарма, быццам у ліхаманцы, У вачах зіхацяць фанатычныя яскі, I не можа дрыготку суняць ён у пальцах. Срэбнік блісне? Дукат? Скарб! Шчаслівая доля! Ды, на жаль, хто ж не знае пра чорную здраду? Гэта ад дарагіх цыгарэт бандэроля Або танны ашмётак фальгі з шакаладу. 1936