Читать «Белы Бім Чорнае вуха» онлайн - страница 5

Гавриил Николаевич Троепольский

Яшчэ з таго самага ліста:

«Імператарскага чорнага сабаку бачыў я ў Ільінскім пасля абеду, на які Гасудар запрасіў членаў праўлення Маскоўскага таварыства паляўнічых. Гэта быў вялікі і вельмі прыгожы пакаёвы сабака, з цудоўнаю галавою, добра апрануты, але ад сетэрскага тыпу ў ім было мала; да таго ж ногі меў занадта доўгія, а адна зіх зусім белая. Гавораць, гэты сетэр быў падараваны Імператару нейкім польскім панам, і хадзілі чуткі, што сабака быў не зусім чыстакроўны».

Выходзіць, польскі пан абдурыў імператара? Магчыма. Магчыма гэта і на сабачым фронце. От жа мне гэты чорны імператарскі сабака! Між іншым, тут побач ідзе кроў жоўтае сучкі Берса, якая мела «чуццё незвычайнае і цудоўную кемлівасць». Значыць, калі нават нага твая, Бім, ад чорнага сабакі імператара, то ўвесь ты можаш быць далёкім сваяком сабакі найвялікшага пісьменніка… Але не, Бімка, дудкі! Пра імператарскага ні слова. Не было — і ўсё на гэтым. Яшчэ гэтага не хапала.

Што ж застаецца на выпадак магчымай спрэчкі ў абарону Біма?

Майсей адпадае зразумела чаму. Сухаў-Кабылін адпадае і з-за часу і па акрасу. Застаецца Леў Мікалаевіч Талстой: а) час не такі далёкі; б) бацька яго сабакі быў чорны, а маці чырвоная. Усё падыходзіць. Але бацька, чорны той, — імператарскі, во дзе загваздка.

З якога боку ні зірні, пра пошукі пародзістасці Біма даводзіцца маўчаць. Адпаведна, кінолагі будуць вызначаць толькі па радаслоўнай бацькі і маці Біма, як у іх заведзена: няма белага ў радаслоўнай — і амін. А Талстой тут ні пры чым. І яны правы. Ды і сапраўды, так кожны можа паходжанне свайго сабакі давесці да сабакі пісьменніка, а потым і самому не далёка да Л.М.Талстога! І праўда: колькі іх у нас, Талстых? Жах, так многа аб'явілася, аж галава кругам ідзе.

Як бы ні было крыўдна, але розум мой гатовы ўжо змірыцца з тым, што Біму быць чужаком сярод пародзістых сабак. Дрэнна. Застаецца толькі адно: Бім — сабака інтэлігентнай пароды. Але і гэта — не доказ (на тое і стандарты).

— Дрэнна, Бім, дрэнна, — уздыхнуў гаспадар, адклаў асадку і ўсунуў у шуфляду агульны сшытак.

Бім, пачуўшы сваю клічку, устаў з лежака, сеў, нахіліў галаву ў бок чорнага вуха, быццам чуў толькі жоўта-чырвоным.

І гэта было сімпатычна. Увесь яго выгляд гаварыў: «Ты добры, мой сябар. Я слухаю. Што ж ты хочаш?»

Гаспадар адразу стаў весялейшы ад такога Бімавага пытання, сказаў:

— Маладзец ты, Бім! Будзем жыць разам, хоць ты і без радаслоўнае. Ты харошы сабака. Харошых сабак усе любяць. — Ён узяў Біма на калені і пагладзіў па шэрсці, прыказваючы: — Добра. Усё роўна добра, хлопчык.

Біму было цёпла і ўтульна. І ён цяпер, тут, на ўсё жыццё зразумеў: «Добра» — гэта ласка, удзячнасць і сяброўства.

І Бім заснуў. Што яму было да таго, хто ён, яго гаспадар? Галоўнае, ён добры і блізкі.

— Ах ты, чорнае вуха, імператарская нага, — ціха сказаў той і перанёс Біма на ляжак.

Ён доўга стаяў перад акном, углядаўся ў цёмна-бэзавую ноч. Потым зірнуў на партрэт жанчыны і сказаў: