Читать «Белы Бім Чорнае вуха» онлайн - страница 10

Гавриил Николаевич Троепольский

Іван Іванавіч падняў стрэльбу. Бім, быццам па загаду, лёг і не адводзіў вачэй ад птушкі… У лесе стрэл быў такі моцны і рэзкі, якога Бім раней ніколі не чуў. Рэха пракацілася па лесе і заціхла далёка-далёка.

Птушка ўпала ў кусты, але сябры яе скоранька адшукалі. Іван Іванавіч паклаў яе перад Бімам і сказаў:

— Знаёмся, браток, — слонка. — І яшчэ раз паўтарыў: — Слонка.

Бім абнюхваў, чапаў лапаю за доўгую дзюбу, потым сеў, уздрыгваючы і перабіраючы пярэднімі лапамі ад здзіўлення. Вядома ж, ён гэтым самым і гаварыў сам сабе: «Такіх насоў не бачыў. Вось гэта сапраўдны но-ос!»

А лес слабенька шумеў, усё цішэй і цішэй. Потым зусім раптам прыціх, адразу неяк, быццам хтосьці нябачны лёгенька махнуў шырокім крылом над дрэвамі апошні раз: хопіць шамацення. Галіны знерухомелі, дрэвы, здавалася, засыналі, хіба толькі зрэдку ўздрыгвалі ў прыцемках.

Праляцелі яшчэ тры слонкі, але Іван Іванавіч не страляў. Хаця апошняй яны ўжо не бачылі ў цемнаце, а толькі чулі яе голас, але Бім быў здзіўлены: чаму сябар не страляў нават у тых, якія добра былі відаць. Ад гэтага Бім хваляваўся. А Іван Іванавіч ці проста глядзеў угору, ці, панурыўшыся, слухаў цішыню. Абодва маўчалі.

Вось калі ўжо не патрэбны словы — ні чалавеку, ні тым болей сабаку!

Толькі напаследак, перад адыходам, Іван Іванавіч прамовіў:

— Добра, Бім! Зноў пачынаецца жыццё. Вясна.

Па інтанацыі Бім зразумеў, што гаспадару прыемна. І ён таркануў носам у яго калена, павіляў хвастом: добра, маўляў, што і сказаць.

…Другі раз яны прыходзілі сюды позняю раніцаю, але ўжо без стрэльбы.

Духмяныя, тоненькія струменьчыкі ад храсткоў травы — усё гэта было наўздзіў новае і захапляючае. Сонца прасвечвала ў лесе ўсё наскрозь, акрамя сасонніку, ды і той мясцінамі быў спаласованы золатам праменняў. І была цішыня. Галоўнае — была цішыня. Якая ж яна прыгожая — вясновая ранішняя цішыня ў лесе!

Гэты раз Бім быў смялейшы: далёка было відаць (не тое, што тады ў прыцемкі). І ён лятаў па лесе ўволю, не спускаў, аднак, з вачэй гаспадара. Усё было цудоўна.

Нарэшце Бім набег на нітачку слончынага паху. І павёў. І зрабіў класічную стойку. Іван Іванавіч паслаў наперад, хоць страляць і не было з чаго. Ды яшчэ загадаў ляжаць як і трэба, калі ўзлятае птушка. Абсалютна незразумела, бачыць ці не гаспадар? Бім скоса паглядзеў на яго, пакуль не ўпэўніўся: бачыць.

Па другой слонцы ўсё было гэтаксама. Нешта накшталт крыўды паказваў Бім: насцярожаны позірк, прабежкі поруч, нават спробы не слухацца — адным словам — незадаволенасць расла і трэба было даць ёй выйсце. Менавіта таму Бім і пагнаўся за трэцяю слонкаю, як звычайны дварняга. Але за слонкаю далёка не пабяжыш: мільганула сярод галін — і няма яе. Бім вярнуўся незадаволены, ды яшчэ і зарабіў. Што ж, ён лёг збоч і ўздыхнуў (сабакі здорава ўмеюць рабіць гэта).

Усё гэта можна было стрываць, каб не яшчэ адна крыўда: Бім у гэты раз уведаў пра новы недахоп у гаспадара — сапсаванае чуццё: і без таго бясчутны, ды яшчэ… А было гэта так.