Читать «Беларуская палітычная сыстэма і прэзыдэнцкія выбары 2001 г.» онлайн - страница 66

Валер Булгакаў

На гэтай падставе суд прызнаў, што асобныя нормы Палажэньня аб Нацыянальнай дзяржаўнай тэлерадыёкампаніі, зацьверджанага Ўказам прэзыдэнта ад 28 верасьня 1994 г. № 128, пярэчаць Канстытуцыі, якая забараняе манапалізацыю сродкаў масавай інфармацыі дзяржавай, грамадзкімі аб’яднаньнямі або асобнымі грамадзянамі.

У шэрагу сваіх пастановаў Канстытуцыйны Суд зьвярнуў увагу на неабходнасьць захаваньня канстытуцыйнага прынцыпу разьдзяленьня ўладаў, згодна зь якім заканадаўчая, выканаўчая і судовая ўлады самастойныя ў межах сваіх паўнамоцтваў, узаемадзейнічаюць паміж сабой, стрымліваюць і ўраўнаважваюць адна адну.

Гэтак, разьмежаваньне паўнамоцтваў Вярхоўнага Савету й прэзыдэнта, а таксама вызначэньне іх месца ў сыстэме органаў дзяржаўнай улады былі разгледжаныя судом пры праверцы канстытуцыйнасьці Законаў аб Вярхоўным Савеце і Прэзыдэнту Рэспублікі Беларусі. Суд прызнаў, што шэраг палажэньняў Законаў як аб Вярхоўным Савеце, так і аб прэзыдэнту не адпавядаюць Канстытуцыі, у той жа час была падкрэсьленая важнасьць дэталізацыі сфэры дзейнасьці найвышэйшых органаў дзяржаўнай улады і забесьпячэньня іх эфэктыўнага ўзаемадзеяньня, як гэтага патрабуе Канстытуцыя.

Суд канстатаваў, што прынцып разьдзяленьня ўладаў яшчэ не атрымаў належнага ўвасабленьня на практыцы. У выніку мелі месца факты неабгрунтаванага ўзмацненьня выканаўчай улады, прыніжэньня ролі і значэньня іншых галінаў улады.

У справе адпаведнасьці Канстытуцыі Закону ад 6 кастрычніка 1994 г. «Аб унясеньні зьменаў і дапаўненьняў у Закон Рэспублікі Беларусі «Аб мясцовым самакіраваньні і мясцовай гаспадарцы ў Рэспубліцы Беларусі» суд сваім заключэньнем прызнаў неканстытуцыйнымі нормы гэтага Закону, датычныя скасаваньня мясцовых саветаў першаснага тэрытарыяльнага ўзроўню.

Разгледзеўшы справу аб адпаведнасьці Канстытуцыі артыкула 7 Закону «Аб Вярхоўным Савеце Рэспублікі Беларусі», асобных артыкулаў Рэглямэнту Вярхоўнага Савету, суд прыйшоў да высновы, што Канстытуцыя не дапускае, як гэта трактавалася выканаўчай уладай, адсутнасьці найвышэйшага прадстаўнічага і адзінага заканадаўчага органа ўлады, якім ёсьць Вярхоўны Савет. На падставе Канстытуцыі і Закону «Аб парадку ўступленьня ў сілу Канстытуцыі Рэспублікі Беларусі» суд прызнаў, што Вярхоўны Савет 12 скліканьня мае права ажыцьцяўляць свае паўнамоцтвы аж да першага паседжаньня Вярхоўнага Савету трынаццатага скліканьня, абранага ў паўнамоцным складзе.

Указам прэзыдэнта ад 19 верасьня 1995 г. № 383 «Аб правядзеньні рэформы органаў мясцовага кіраваньня і самакіраваньня» былі зьліквідаваныя ў гарадох раённыя саветы дэпутатаў і іх органы. На тэрыторыі гэтых раёнаў былі ўтвораныя мясцовыя адміністрацыі, абвешчаныя правапераемцамі выканаўчых камітэтаў раённых саветаў дэпутатаў. Гэтым жа ўказам у гарадох было прыпыненае правядзеньне выбараў у раённыя саветы народных дэпутатаў. Наступныя ўказы прэзыдэнта ад 27 лістапада 1995 г. № 481 і ад 30 лістапада 1995 г. № 485 зацьвярджалі прыкладную структуру мясцовай адміністрацыі і ўносілі зьмены і дапаўненьні ў Часовае палажэньне аб мясцовай адміністрацыі.