Читать «Беларуская палітычная сыстэма і прэзыдэнцкія выбары 2001 г.» онлайн - страница 65

Канстытуцыйны Суд выказаўся ў абарону грамадзянскіх і палітычных правоў і свабодаў грамадзянаў у справе канстытуцыйнасьці Ўказу Прэзыдэнта Рэспублікі Беларусі ад 21 жніўня 1995 г. № 336 «Аб некаторых захадах для забесьпячэньня стабільнасьці і правапарадку ў Рэспубліцы Беларусі».

Гэтым указам была прыпыненая дзейнасьць Свабоднага прафсаюзу і пярвічнай прафсаюзнай арганізацыі Менскага мэтрапалітэну прафсаюзу чыгуначнікаў і транспартных будаўнікоў Рэспублікі Беларусі; пракуратуры было загадана ўнесьці ў суды пастановы для забароны дзейнасьці гэтых прафсаюзных арганізацыяў; прадугледжвалася, што ўдзел палітычных партыяў, грамадзкіх аб’яднаньняў і прафсаюзаў у страйках на прадпрыемствах, улучаных у Пералік, зацьверджаны пастановаю кабінэту міністраў ад 28 сакавіка 1995 г. № 158, цягне за сабой спыненьне іх дзейнасьці. Апрача таго, указ прыпыняў дзеяньне нормаў законаў у пляне недатыкальнасьці дэпутатаў Вярхоўнага Савету і мясцовых саветаў дэпутатаў.

Суд прызнаў, што гэтыя дзеяньні Прэзыдэнта Рэспублікі Беларусі супярэчаць Канстытуцыі, законам Рэспублікі Беларусі, Міжнароднаму пакту аб грамадзянскіх і палітычных правох, Канвэнцыі Міжнароднай арганізацыі працы «Аб свабодзе асацыяцыяў і абароне права на арганізацыю», ратыфікаваным Рэспублікай Беларусяй.

На ініцыятыву дэпутатаў Вярхоўнага Савету Рэспублікі Беларусі, што паставілі пытаньне аб недапушчальнасьці манапалізацыі сродкаў масавай інфармацыі, суд праверыў тры ўказы прэзыдэнта (ад 4 жніўня 1994 г. № 19, ад 5 жніўня 1994 г. № 27, ад 28 верасьня 1994 г. № 128), датычных дзейнасьці выдавецтва «Беларускі дом друку», якое займала дамінуючае становішча на рынку газэтнай прадукцыі. Злоўжываньне гэтым становішчам з боку асобных службовых асобаў дзяржаўных органаў кіраваньня прывяло да таго, што ў сьнежні 1994 г. некаторыя газэты выйшлі зь белымі плямамі. Гэтым было парушанае канстытуцыйнае права грамадзянаў на атрыманьне поўнай, дакладнай і своечасовай інфармацыі. Нэгатыўныя наступствы такога становішча мелі месца і ў 1995 г., калі ў сувязі з парушэньнем устаноўленага парадку выдавецтвам «Беларускі дом друку» былі скасаваныя дамовы з шэрагам недзяржаўных выданьняў, што змусіла іх шукаць паліграфічную базу вонках краіны.

Суд таксама прыйшоў да высновы, што Нацыянальная тэлерадыёкампанія была ня толькі сродкам масавай інфармацыі, займаючы дамінуючае становішча ў сфэры тэлерадыёвяшчаньня, але й мела функцыі цэнтральнага органа дзяржаўнага кіраваньня. Гэта прывяло фактычна да ўстанаўленьня яе манаполіі ў сфэры электронных сродкаў масавай інфармацыі.