Читать «Канёк-гарбунок» онлайн - страница 17

Іх працягвае таміцца

Ў жываце тваім штук трыццаць!»

Пасля гэтых слоў канёк

Скокнуў порстка на пясок.

Кіт адразу зварухнуўся,

Рот разявіў, пацягнуўся

І з нутра пачаў кідаць,

Цэленькімі вывяргаць

Караблі за караблямі,

З ветразямі, веслярамі.

Тут узняўся шум такі,

Нібы ўспыхнуў бой марскі.

Трубы медныя трубілі,

Караблі з гарматаў білі,

Поп малітвы распяваў,

Ветразь белы лапатаў.

Весляры ж вясёлым хорам

Зацягнулі: «Як па моры

Аж туды, на край зямлі,

Выплывалі караблі...»

А пакуль гулялі хвалі,

Караблі з вачэй прапалі.

Радуецца рыба-кіт:

Скончыўся яго нябыт!

Гулка б'е хвастом па хвалі:

«Можа, перлаў на каралі?

Можа, ракавін сабраць,

Што вясёлкай зіхацяць?

Дно абшару акіяна! -

Радасна крычыць Івану, -

Рыбак залатых злаўлю!

Я цябе, Іван, люблю!» -

«Дзякуй, кіт, за ўсе турботы.

Лепш зрабі адну работу.

Цар нам даў такі загад:

Каб вярнуўся я назад

З перстнем нашай Цар-дзяўчыны.

Кіт, ты будзеш малайчына,

Як уручыш яго мне, -

Пашукай яго на дне». -

«Дзеля нашай шчырай дружбы

Саслужу любую службу!

А для вас, маіх сяброў,

Рад старацца! Я гатоў!

Як на захад сонца гляне,

Персцень будзе, мы дастанем!» -

Кіт сказаў, нырнуў на дно,

Быў вось тут - і не відно.

Пад вадою ён сабраў

Асятроў і так сказаў:

«Дзесь пярсцёнак Цар-дзяўчыны

Тут, на дне. Усе сцяжыны

Ў акіяне абшукаць

І пярсцёнак з дна дастаць.

Хто пярсцёнак мне здабудзе,

Новы чын хутчэй набудзе.

Калі ж вы на мой загад

Нуль увагі, то назад...

Карацей: шукаць шукайце,

Пра загад не забывайце!» -

«Кіт не зможа дараваць,

Трэба плысці і шукаць», -

Асятры сабе сказалі

І з вачэй ураз прапалі.

Працавалі шмат гадзін,

Не зважалі на спачын.

Раптам двое асятроў

Падплылі: «О цар цароў!

Пуста тут, у гэтым моры.

Трэба новыя прасторы.

Трэба па ярша паслаць

І яму заданне даць.

Па ўсіх морах ён гуляе,

Многа бачыў, многа знае.

Ды калючку, як на зло,

Дзесьці сёння занясло». -

«Што ж, то будзем аб'яўляць

Росшук і загад пісаць!»

Асятры паклон адбілі

І пабеглі за тры мілі

Ў земскі суд пісаць указ,

Каб не марнавалі час,

Каб ганцоў хутчэй паслалі

І калючку адшукалі.

Канцылярыя скрыпіць...

Ды нічога не рабіць

Немагчыма і мяможна.

Лешч надрапаў асцярожна

Той кітоў загад-указ.

Сом-дарадца быў якраз,

Колькі слоў яшчэ дабавіў,

Знізу подпіс свой паставіў.

Чорны рак пакінуў гразь

І пячатку з маху - плясь!

Двум дэльфінам тэкст указу

Аддалі, каб тыя зразу

Прыпусціліся шукаць,

Пра ярша ва ўсіх пытаць.

Моры ўсе і акіяны

Абшукалі так старанна,

Што, здаецца, з-пад зямлі

Здабылі б і прывялі.

Ды што рэкі там ці моры,

Нават сажалкі, азёры

Перагледзелі. Няма!

Намаганні ўсе дарма!

Ёрш, гуляка-забіяка,

Не пакінуў нават знаку.

У дэльфінаў скруха, сум.

Як вяртацца? Раптам шум

З нейкай сажалкі нясецца...

Можа, проста ім здаецца?

Хоць і мала ў ёй вады,

Трэба заглянуць туды.

Два дэльфіны завярнулі

І хутчэй на дно нырнулі.

Бачаць: валтузня ў трысці,

Як дабрацца, як дайсці?

Трэба лезці ў каламуту,

Як у нейкую атруту.

Ды палезлі. Ну і што ж?

Карася кулдыча ёрш!

«Смірна! Каб вас чэрці дралі! -

Так дэльфіны закрычалі. -

Перастаньце ў той жа міг!»

І карась у твань - шмыг, шмыг...

Ёрш маленькі, але злючка,

Наяршыў свае калючкі.

Злосны, аж трасецца ўвесь:

«Дзе два б'юцца - там не лезь!