Читать «Канёк-гарбунок» онлайн - страница 15

Мой такі табе наказ!

Кіт захоча, каб разведаў,

Як яму адолець беды?

Дзе, у чым яго віна?

І якая ёй цана?»

Прыязджаюць на паляну,

Дзе пачатак акіяна.

Як у казцы, краявід...

Бачаць - цуда-юда кіт!

Частаколы ў рэбры ўбіты,

Бокі свіннямі разрыты,

На хвасце сыр-бор шуміць,

На спіне сяло стаіць;

Між вусоў грыбы шукаюць,

Па кашу ўраз набіраюць,

На губе арэ мужык,

Дзеці скачуць, вэрхал, крык...

Па кіту пабег канёчак,

Капыточкамі стукоча.

Уздыхнуў кіт і сказаў:

«Хтосьці новы? Не пазнаў...

Добры шлях вам, ягамосці,

Мо прыехаў нехта ў госці?

Вы адкуль жа і куды?

Што прынесла вас сюды?» -

«Мы з далёкае краіны

Па загадзе Цар-дзяўчыны.

І кіруем свой мы ход

Проста-просценька на ўсход.

Доўгі шлях, ды не бясконцы:

Едзем у палац да сонца». -

«Мабыць, Бог у добры час

Мне паслаў, панове, вас!

Папытайце пры нагодзе,

Колькі мне, як той калодзе,

Папярок вады ляжаць,

Хвост не могучы падняць?

Столькі год - нібы прыкуты,

Столькі год адны пакуты!

Можа, трохі што змагу,

То і я вам памагу!» -

«Добра, дзякуй! Не забуду!

Папытаю, як прыбуду!» -

Ваня так яму сказаў

І наперад паскакаў.

Едуць блізка ці далёка,

Скачуць нізка ці высока,

Мо сустрэўся хто ці не

Ў незнаёмай старане.

Не магу сказаць нічога.

Пэўна ж, цяжкая дарога!

Даскакаў туды Іван,

Небасхіл дзе, як туман,

Дзе сыходзіцца з зямлёю

Неба - хоць кранай рукою.

На яго, як лён прадуць,

Бабы прасніцы кладуць.

Дык канёк на неба ўскочыў

І то бег па ім, ахвочы,

То ляцеў ці нават плыў,

І што бачыў, то хваліў.

Ваня ж ехаў і дзівіўся,

Што такога ўжо дабіўся,

Што жывы на неба ўзлез,

Што тут мае інтарэс.

«На зямлі хоць і прыгожа,

Але брудна, бездарожжа, -

Так сказаў каньку Іван. -

Харашэй тут, толькі ў зман

Нібы хоча ўсё завесці:

Як ісці? Куды? Дзе сесці?

Пад нагамі скрозь блакіт,

Ён і ўверсе, дзе зеніт.

Толькі вунь нібы зарніца...

Мо нябесная сталіца?

Вельмі шпілі ўвысь імкнуць...» -

«Можам хутка дасягнуць,

Гэта церам Цар-дзяўчыны.

Заглянуць нам ёсць прычына.

Па начах тут сонца спіць,

А ўдзень месяц адпачыць

Кожны раз сюды заходзіць», -

І канёк бліжэй падвозіць.

Вось і церам, казка-дом...

Аглянуліся кругом,

Пад крыштальны яркі купал

На каньку Іван пратупаў,

Пад скляпенне на слупах.

Што за высь, які размах!

А слупы ўсе залатыя,

Абвілі падпоры тыя

Змеі з золата. Па тры

Зоркі ззяюць угары.

А сам церам з церамкамі,

Як сталіца з гарадкамі,

З зорак крыж на ім гарыць,

Быццам некуды ляціць.

Скрозь ля церама дзівосны

Сад, галінкі - з срэбра кросны.

Клеткі з птушкамі вісяць,

Чыстым золатам зіхцяць.

Птушкі клеткі калыхаюць,

Песні райскія спяваюць.

І пад гэты птушак хор

Гарбунок прайшоў на двор.

Ваня з гарбунка саскочыў

І да месяца пакрочыў.

А зайшоў - паклон аддаў,

Слова добрае сказаў:

«Слаўны Месяц Месяцовіч!

Зваць мяне Іван Пятровіч.

Я прыехаў ад бяроз

І паклон табе прывёз». -

«Дык сядай, Іван Пятровіч, -

Кажа Месяц Месяцовіч. -

Наш блакітны светлы край -

Нібы той нябесны рай.

Як жа зваць тваю краіну,

Што нядаўна ты пакінуў?

Па парадку раскажы

Пра блуканні-ваяжы». -

«Я з зямлі прыйшоў зямлянскай

І з краіны хрысціянскай. -

Кажа месяцу Іван. -

Пераехаў акіян

З даручэннем ад царыцы

Ў светлы церам пакланіцца,

Пра здароўе распытаць,

А што ўбачу - расказаць.