Читать «Канёк-гарбунок» онлайн - страница 13

«Хо! Дык вось яна якая!

А ў той казцы не такая.

Там красуня хоць куды,

З гэтай ссохнеш ад нуды, -

Страмянны так разважае. -

Бледная сама якая!..

Хараство дзе і краса?

Каб дзяўчына ж хоць - аса!

Тры вяршкі ўсяго ў абхваце.

Што за стан! Цару не вадзіць.

Ці палюбіцца яму?

Я ж і дарма не вазьму.

Куранячыя і ножкі...

Не, такую б я ні трошкі

Пакахаць, канёк, не змог.

Ад такіх ратуй нас Бог!»

Тут царэўна так зайграла

І салодка заспявала,

Што Іван, не ўцяміў як,

Прыхінуўся на кулак

І заснуў, нібы дзіцятка,

Каля роднай сваёй маткі.

Захад ціха дагараў...

Гарбунок прыбег, заржаў,

Ваню таўхануў пад бок:

«Спіш, каханы гулубок?

Можаш спаць ужо да ранку.

Не мяне, канька, - Іванку

Уссадзяць хуценька на кол!»

Ваня ўчуў яго падкол

І заплакаў, не стрымаўся,

Шчыра гарбунку пакляўся:

Больш ніколі не засне.

«Ты даруй, канёчак, мне!» -

«Бог няхай табе даруе, -

Гарбунок яго шкадуе. -

Ранкам дзеўка тая зноў

Прыплыве, нібы дамоў.

Можа, Ваня, гэтак стацца -

Пашанцуе адыграцца.

А як толькі зноў заснеш -

Кары царскай не мінеш!»

І прапаў з вачэй канёк,

А Іван наш з усіх ног

Прыпусціў да акіяна,

Дзе прыбой цягаў старанна

І выкідваў рэшткі зноў

Ад разбітых караблёў.

З іх цвікоў дастаў нямала:

Сну насунецца навала -

Будзе сам сябе калоць,

Каб дрымоту пабароць.

Новы ранак наступае,

Цар-дзяўчына падплывае.

Толькі сонцава сястра

Не спяшае да шатра.

Покуль шлюпка стала толкам,

Зноў валтузілася доўга.

Потым з гуслямі ў шацёр

І адразу за прыбор...

А як дзіўна заіграла

І салодка заспявала,

Зноў прыйшоў аднекуль сон,

Ледзь не ўзяў яго ў палон.

Але Ванька не паддаўся,

На дзяўчыну раззлаваўся:

«Ах ты, дрэнь! Мяне дурыць?!

Хочаш зноў заваражыць?» -

І ў шацёр ён убягае,

За касу яе хапае.

«Эй, канёк, хутчэй бяжы!

Гарбуночак, памажы!» -

«Ну, Іван, ты малайчына!

Дык мацней трымай дзяўчыну.

Што ў яе цяпер наўме,

Мы не знаем. На мяне

Трэба вам хутчэй садзіцца,

І паскачам у сталіцу».

Толькі селі - і канёк

Прыпусціўся з усіх ног...

Ля палаца бег спынілі.

Тут іх зразу акружылі...

Да царэўны выбег цар:

«О, які цудоўны дар!»

І, ступаючы няпэўна,

У палац вядзе царэўну.

Вочы ў вочы ёй глядзіць,

Ад кахання аж дрыжыць.

Пасадзіў за стол дубовы.

Галасочак стаў мядовы:

«Як не бачыў - уздыхаў,

А пабачыў - пакахаў!

Сэрца ты майго зарніца!

Пагаджайся быць царыцай!

Зноў я стаў, як малады,

Зноў жаніх я хоць куды!

Чары-дзівы твае вочы

Не дадуць мне спаць уночы,

Не дадуць забыцца ўдзень,

Хоць трубі, як той алень.

Скажаш ласкавае слова -

Да вяселля ўсё гатова, -

Заўтра ж пойдзем возьмем шлюб!

Не маўчы... Табе я люб?»

Ні паўслова не сказала,

Бы цара не існавала,

Адвярнулася ў куток -

Мо такі дала зарок?

Цар ніколькі не ўзлаваўся,

Яшчэ болей закахаўся.

На адно калена стаў,

Ручкі ёй абцалаваў.

Як дурыў, зноў дурыць голаў:

«Ці табе я не пад нораў?

Хіба ёсць мая віна,

Што я п'яны без віна?»

І адказвае царэўна

Ціха, ласкава, не гнеўна:

«Калі хочаш заняволіць,

Трэба просьбу задаволіць.

Трэба за тры дні дастаць -

Хопіць там яму ляжаць -

Мой пярсцёнак з акіяна». -

«Гэй! Падаць сюды Івана!» -

Цар адразу закрычаў

І ледзь сам не паімчаў.

Да цара Іван прыходзіць,

Думае: «Эх, зноў нашкодзіць!

Ну - не цар стаў, а тыран!» -

«Едзь хутчэй на акіян! -

Царскі голас грозны, гнеўны. -