Читать «Прысуд» онлайн - страница 136

— Гэй, гандляр! — крычу я выстылым на марозе голасам, хапатліва дыхаючы, а праз гэта — увесь у воблаках пары.— Калі ласка, гандляр, дай мне трошкі вугалю. Мая скрыня ўжо такая пустая, што я магу на ей ездзіць верхам. Будзь такі ласкавы. Як толькі змагу, я заплачу табе за ўсё.

Гандляр настаўляе руку каля вуха.

— Што я чую? Ці не памыляюся? — пытаецца ён цераз плячо ў сваёй жонкі, якая, седзячы на прымурку, нешта робіць на прутках.— Ці не памыляюся? Кліент.

— Я нешта нічога не чую,— адказвае кабета, спакойна дыхаючы над пруткамі, добра нагрэтая ў спіну.

— Вядома ж,— крычу я.— Гэта я, той самы ваш даўні і верны кліент; толькі вось сёння няма ні шэлега ў кішэні.

— Жонка.— гаворыць гандляр,— нехта там ёсць. Я не магу тут памыліцца. То, мусіць, даўні, вельмі даўні кліент — той, што ўмее так пранікліва прамаўляць да сэрца...

— Што ў цябе? — кажа кабета, кідаючы на хвілю работу і прыціскаючы вязанне да грудзей.— Нікога там няма, на вуліцы пуста, усіх нашых кліентаў мы забяспечылі; нам можна на некалькі дзён зачыніць краму і крыху перадыхнуць.

— Але ж я сяджу тут, на скрыні,— крычу я да іх, і нячулыя слёзы халоднай зімы засцілаюць мне вочы.— Прашу вас, паглядзіце ўгару, і вы адразу мяне ўбачыце. Мне трэба ўсяго адзін шуфель, а калі насыплеце два, дык шчасцю майму не будзе мяжы. Вы ж усім астатнім насыпалі... Ах, я ўжо чуў, як ён, вугаль, грукоча ў маёй скрыні!

— Іду, іду,— кажа гандляр і хоча на сваіх кароткіх нагах узлезці па сходах, ды жонка ўжо стаіць побач і трымае яго за руку, кажучы:

— Стой, куды? А будзеш упарціцца, дык я сама паднімуся. Успомні, як сёння ноччу кашляў. А з-за гешэфту, хай сабе і ўяўнага, ты забываешся на жонку і дзіця і нішчыш свае лёгкія. Я сама пайду.

— Тады назаві яму ўсе гатункі, што ёсць у нашых сховах, а колькі які каштуе, я табе скажу пасля.

— Добра,— адказвае жанчына і паднімаецца ў завулак. Зразумела, тут яна адразу бачыць мяне.

— Пані гаспадыня,— кажу я.— Вітаю ад душы. Адзін шуфель вугалю — проста сюды, у скрыню; я завязу дадому сам; адзін шуфель — няхай самага дрэннага... Вядома, я за ўсё заплачу, толькі не цяпер, не цяпер.

Гэтыя два словы — нібыта спеў званоў: «не цяпер», і як яны бянтэжаць розум, блытаючыся з вячэрнімі званамі, што акурат чуюцца з блізкай званіцы.

— Ну, дык чаго яму трэба? — падае голас гандляр.

— Ды так, нічога,— адказвае кабета.— Нічога там няма, нічога мне не відаць і не чутно; толькі вось б’е шэсць, і нам трэба зачыняцца. Сцюжа, напрамілы Бог,— заўтра ў нас, гледзячы па ўсім, будзе яшчэ шмат працы.

Яна нічога не бачыць, нічога не чуе, але ўсё-такі адвязвае свой хвартух і спрабуе хвартухом прагнаць мяне прэч. На жаль, ёй гэта ўдаецца. У маёй скрыні ўсе якасці шпаркага скакуна: сілы супраціўляцца няма, яна занадта легкая, і ад жаночага хвартуха яе ногі ўзлятаюць у паветра.