Читать «Звон ― не малітва» онлайн - страница 9

Нянька. Матухна княгіня, недагледзелі — Красуля твая занудзілася. Сліна з языка цячэ.

Рагнеда. Калі гэта здарылася?

Нянька. Няйначай, звечара. Недагледзелі, княгіня...

Рагнеда. Можа, травы нядобрай наелася?

Нянька. Калі гэта відана, княгіня, каб карова ды благую траву ела?

Рагнеда. Можа, памылілася?

Нянька. Каровы, як і сабакі, ніколі з гэтым не памыляюцца. Вінаваты, княгіня.

Рагнеда. Хто ў ноч на кароўніку быў?

Нянька. Самая старшая скотніца. Яна дачку сваю падмяняла.

Рагнеда. А тая?

Нянька. Занядужала.

Рагнеда. Нядужых зусім не трэба трымаць на маім кароўніку!

Нянька. Вінаваты, матухна княгіня, вінаваты!..

Рагнеда. Што мне з вашай віны? Пакліч да Красулі са слабады шаптуна.

Нянька. За гэтым вось і прыйшла. Зараз жа пашлём.

Нянька выходзіць.

Рагнеда (да сына). Бачыш, чым у гэтай глухамані даводзіцца займацца? Вось праўда ўжо — наш Ізяслаў не Кіеў. Дык пра што гэта мы з табой?

Iзяслаў. Пра князя Яраполка.

Рагнеда. Ах, так. А Яраполк перад тым таксама забіў свайго брата, Алега. Яны — тры браты былі: Яраполк, Алег і Уладзімір Святаславічы. Жывы цяпер застаўся адзін — твой бацька.

Ізяслаў. А якая варожасць была паміж Яраполкам і Алегам?

Рагнеда. Такая ж, як і паміж тваім бацькам і Яраполкам. За Кіеўскі стол. Хоць за сапраўдную прычыну выдаюць іншае. Нібыта на паляванні Алег забіў чалавека, сына Свенельда, які служыў яшчэ ў вялікага князя Святаслава. Таму нібыта папомсціўся Яраполк. Напаў на Алега, разбіў яго. Але брата не сам забіваў, дакладней, не сваёй рукой. Акурат як не сваёй рукой забіваў твой бацька Яраполка.

Iзяслаў. Страшная гэта рэч — княскі стол...

Рагнеда. Крывавая. Хоць у нас, у Полацку, за ўладу гэтак не змагаліся. Ці ведаеш жа ты, сын, хто забіў твайго полацкага дзеда Рагвалода?

Ізяслаў. Не.

Рагнеда. Вось бачыш!.. Бо яшчэ малы.

Iзяслаў. Сама ж нядаўна казала, што час ужо мне мець сваю волю. Значыць, не такі малы, як думаеш?

Рагнеда. Ну-ну, маці заўсёды хочацца, каб яе дзеці не хутка раслі. Дарослыя — становяцца ўжо не яе дзецьмі. Удачы табе на паляванні, сын.

Ізяслаў спружыніста ўскоквае, выходзіць. Рагнеда з тугой глядзіць яму ўслед.

Праз тыя ж дзверы ў пакой ледзь не ўбягае ўсхваляваны злотнік.

Злотнік (падае на калені). Ратуй нас, княгіня.

Рагнеда (робіць выгляд, што ні аб чым не здагадваецца). Гавары, злотнік.

Злотнік. Анею ратуй, княгіня.

Рагнеда. Станавіея на ногі. I супакойся.

Злотнік. Прыходзіў са свяшчэннага лесу ад ведуна чалавек. Анею, дачку маю, хочуць прынесці ў ахвяру багам!

Рагнеда. Ахвяраванне не намі прыдумана, злотнік. I тая сям’я, ад якой звычайна бяруць ахвяру, лічыць за гонар гэта.

Злотнік. Княгіня, зразумей, я — другой веры. Я — хрысціянін. Я прыехаў у Кіеўскую зямлю хрысціянінам. I я не прызнаю мясцовых багоў!

Рагнеда. Але ж, казалі, таксама хадзіў у свяшчэнны лес?

Злотнік. Хадзіў. Дзеля цікаўнасці.

Рагнеда. А дачка твая?

Злотнік. Сама ж ведаеш, яна яшчэ амаль дзіця!

Рагнеда. У ахвяру багам звычайна такіх і прыносяць.

Злотнік. Але як пасылаў мяне вялікі князь з табой, то абяцаў, што тут будуць шанаваць маю веру! Ці я чым-небудзь не дагадзіў табе, княгіня?