Читать «Звон ― не малітва» онлайн - страница 142

Яська. Чаго мне цябе баяцца? (Пакрыўджана.) Прыдумала яшчэ.

Суседка. I я цябе не баюся. (Абдымае Яську.) I так мне горача. (Цалуе Яську.) А сэрца тахкае. (Накідваецца на Яську.)

Яська (супраціўляецца). Дзеўка, ты гэта што... а як жа Паўлінка... а твой мужык... Я ж слова даў... нельга мне ўставаць з лавы.

Суседка. Не ўставай, Яська, не ўставай. (Забіраецца на Яську.) Не трэба парушаць слова.

Яська (паддаецца). Але ж ты настырная...

З’яўляецца падпіты Сусед, трымаючы ў кожнай руцэ па пляшцы гарэлкі.

Сусед (крычыць). Яська, вазьмі мяне з сабой у рай, я гарэлкі прынёс! (Прыглядаецца.) Ой, а што гэта за баба на цябе ўзлезла?

Суседка, пачуўшы голас мужа, адразу пачынае вырывацца і лупіць Яську.

Суседка (крычыць). Ратуйце, гвалцяць! Адпусці мяне, мярзотнік! Я табе не дзеўка якая! Я сумленная кабета! Вось табе, вось табе! (Спрытна злазіць з Яські, адбягае ад лаўкі і хаваецца за плечы мужа.) Што надумаў, жарабец! Пасярод белага дня, перад уласнай хатай! Людзі добрыя, якая ганьба!

Сусед. Жонка? (Намагаецца працверазець.) Гэта ты сядзела на Яську? Нічога не разумею.

Суседка. Згвалціць мяне хацеў!

Сусед. Вось змей! А я яму гарэлкі прынёс.

Яська (усхопліваецца з лаўкі). Брэша! Сама на мяне ўзлезла!

Суседка. Хто табе, шылахвосту, паверыць? (Здзекліва.) Вось вернецца Паўлінка, дазнаецца пра тое, пагоніць цябе з хаты!

Яська. Ах ты, сучка! (Кідаецца да Суседкі з кулакамі.)

Суседка (з-за плячэй мужа). Не баюся цябе! Не баюся! (Да мужа.) Ану, дай яму, ды добра. Каб не чапаў чужога!

Яська спрабуе дастаць Суседку, тая не даецца і круціць Яську дулі. Спалоханы Сусед адно прыціскае да сябе пляшкі, каб толькі не пабіць.

Раптам усе заміраюць і прыслухоўваюцца. Чуваць бой гадзінніка.

Што гэта?

Сусед. Не чуеш хіба? Гадзіннік.

Яська (спахапіўшыся). Лаўка, мая лаўка! (Кідаецца назад на лаўку.) Што цяпер будзе? (Сядае на лаўку, лаўка пад ім развальваецца.)

Сусед (прыслухоўваецца да бою гадзінніка). Тры гадзіны. Час абедаць. Жонка, есці давай!

Суседка (абурана). Тваю жонку ледзьве не згвалцілі, а табе толькі адно ў галаве: выпіць ды пад’есці!

Сусед. Ужо не адно. Хадзем дамоў, там разбярэмся. (Паказвае пляшкі.) Во, і гарэлачка ёсць. (Шэптам.) За Яськавы грошы купіў, на дурня нарваўся.

Суседка. Ах ты, юда, за дзве пляшкі гарэлкі гатовы жонку прадаць!

Сусед. Э, сучка не захоча, кабель не ўскоча. Хадзем абедаць! (Цягне жонку дадому.)

Яська (услед суседзям). Каб вам гэты абед колам у горле стаў! З-за вас я зноў не датрымаў слова!

Суседзі сыходзяць, Яська застаецца адзін над разваленай лаўкай.

З’ява чацвёртая

Перад Яськавай хатай. На слупку ад лаўкі сядзіць маркотны гаспадар.

Яська. Бедны я, гаротны я чалавек. Шчасце само прыйшло мне ў рукі, а я яго не ўтрымаў. Чаму ўсё так наперакасяк выходзіць? Так усё па-дурному. Страціць рай з-за нейкай сабачай місы, з-за гнілой лаўкі. Лепш бы я павесіўся... Што я цяпер скажу д’яблу?

З’яўляецца Д’ябал. Моўчкі сядае на другі слупок ад лаўкі, вымае цыгарэты, закурвае і частуе Яську.

(Не вытрымлівае маўчання). Чаго глядзіш?

Д’ябал. Нічога ў нас не атрымалася, Яська. Відаць, і праўда вы, людзі, занадта слабыя і легкадумныя. Не можаце адолець спакусу. I ні Бог, ні д’ябал вам не дапаможа.