Читать «Так і жывём, брат» онлайн - страница 235

– А навошта запамінаць?! Мне яно, адчуваю, больш не спатрэбіцца, тое слова. Буду лепей Пецьку, блазнюка свайго , чакаць – ды і ўся радасць...

Пра тое, чаму ж гэта Пецька сядзеў адзін за сталом, яна папытае ў яго, калі прыедзе…

ДЭЛЕГАТ

Паэт Дзяніс Пацяруха, вяртаючыся надоечы з гарадской бібліятэкі, дзе як заўсёды палка выступаў перад чытачамі, знайшоў у паштовай скрыні канверт. Звычайна ён раўнадушна праходзіў каля яе. А тут неяк само атрымалася, што затрымаў ён позірк на тых дзірачках-круглячках, у якіх і свяцілася белым боком папера. “Што за дзівосы! – трывожна і адначасова радасна падумаў паэт. – Пісьмо хіба? Газет жа я не выпісваю. Ганарараў не атрымліваю – не друкуюць, усё толькі абяцаюць… і тое, калі патэлефануеш ім, блазнюкам… ” Ён дрыготкімі пальцамі ўзяў канверт, хуценька разарваў яго, выцягнуў ўтрая складзены лісток паперы і, не адыходзячы далёка, падслепавата прачытаў: “Шаноўны Дзяніс Іванавіч! Запрашаем Вас на першы арганізацыйны з’езд графаманаў, які адбудзецца ў Мінску…” Так-так… І што там далей? Ну-ну. “Вы з’яўляецеся дэлегатам…” Ён адчуў, як цела абдало бы кіпенем. Пацяруха пастаяў крыху знямела, затым, бы прачнуўшыся, пакруціў перад носам паперку-запрашэнне, хмыкнуў, агледзеўся па баках: у калідоры якраз было бязлюдна, і тады толькі смела і агрэсіўна трасянуў паперкай над галавой, гучна заявіў сваім нябачным ворагам:

– Не дачакаецеся! Чулі?! Знайшлі дэлегата!.. Ды са мной сам Пушкін пацягаўся б!.. Багдановіч!.. Купала!... Колас!.. Шніп!..

Настрой сапсаваўся канчаткова. Мала таго, што на той сустрэчы, з якой толькі што вяртаўся, адзін дужа нахабны мужчына – на яго, вядома ж, думку – заявіў, што такія вершы ён і сам бы склаў як няма чаго рабіць, каб толькі ў яго меліся папера і ручка, дык яшчэ гэтае вось запрашэнне!..

Жонка адразу, калі Пацяруха толькі пераступіў парог, падумала, што муж няйначай знайшоў удалую рыфму, але не запомніў яе, адразу ж і згубіў, не данёс да пісьмовага стала, бо твар у чалавекса быў пахмурны, як нудны восеньскі дзень.

– Есці будзеш? – толькі і папытала кабета.

Пацяруха хацеў было сказаць: “Я сыты. Мяне ўжо накармілі”, аднак узяў сябе ў рукі, пастараўся быць самім сабой: канешне ж, усміхнуўся, хоць, адчуў, усмешка выдала яго хваляванне. Няўдалая атрымалася. Кіслая. А потым доўга расказваў жонцы, як цёпла прымалі яго чытачы. Сёрбаў варыва, хваліўся, а сам цвёрда рашыў: жонцы пра выклік на з’езд графаманаў ні слова. І вельмі добра, што кабета пайшла пасядзець на лаве з бабулькамі каля пад’езда. Пацяруха адразу ж прыкіпеў да тэлефона. Спярша мітусліва гартаў блакноцік, дзе былі пазначаны нумары яго сяброў-паэтаў, і вызначаў, каму ж першаму пазваніць. “У Гродна хіба? Няхайчыку? Хлапец неблагі, здаецца. Той раз, калі абмяркоўвалі яго вершы на імпрэзе, ён падтрымаў яго. Павінен помніць. Ды і чарку ж бралі”.

Няхайчык абрадаваўся, калі пачуў у слухаўцы знаёмы голас. Апавёў пра свае поспехі, паскардзіўся, што ў іх горадзе аб’явілася адна жанчына-крытыкеса, якая не дае яму жыцця: то там ушчыпне, то тут. Маўляў, графаман ты, Няхайчык! Якраз вось тут і хацеў папытаць Пацяруха, ці атрымаў той пісьмо на з’езд графаманаў, аднак не хапіла духу. І тады ён пачаў здалёк: нікуды, шаноўны калега, у бліжэйшы час не едзеш? Мо выклікаюць куды цябе? Няхайчык, на здзіўленне, адказваў адным словам: не. Пацяруха ледзьве стрымліваў злосць. Накіпела. “Так і прызнаецца той Няхайчык! Тып яшчэ той!” Ужо калі паклаў слухаўку, крыху супакоіўся: нічога-нічога, мне сёння прынеслі пісьмо, табе прынясуць заўтра. Нікуды не дзенешся. Паштары сваю справу знаюць. Бо які ён паэт?! Вось хто ўжо калі і графаман, то ён, Няхайчык! Ці трэба казаць? Не, не выкруціцца!..