Читать «Як пакахаць ружу» онлайн - страница 32

Дык пойдзем, сябра мой маўклівы, У княства фарбы i журбы...

Запрашэнне ў элегічны асенні лес (восень — пара года, калі найбольш выразна адчуваецца гармонія чалавека з прыродай) успрымаецца i як запрашэнне чытача у свет паэзіі. Аднак «Сурма» — «княства не толькі фарбаў i журбы, але яшчэ i гукаў (i гукапісу), i «радасці ціхай», i чалавечай веры, i раптоўнага адчаю.

Вельмі адчувальная i заўважная ў кнізе традыцыя Максіма Багдановіча. Гэта мае свае прычыны: калі да сярэдзіны 70-х беларуская паэзія развівалася пераважна ў рэчышчы купалаўскай i коласаўскай традыцый, то зараз, асабліва ў творчасці маладзейшых аўтараў, заўважаецца арыентацыя найперш на традыцыю Багдановіча. Невыпадкова i тое, што ў кнізе Алега Мінкіна багдановічаўская традыцыя знайшла сваё найбольш поўнае ўвасабленне і, што галоўнае, творчае развіццё, імкненне да працягу: выявілася блізкасць у спектры ўспрымання, прынцыпах выяўлення, схільнасць сумяшчаць класічнасць i эксперымент, высокая культура творчасці (разуменне народнага, нацыянальнага, спрадвечнага ў A. Мінкіна ўжо склалася пад уздзеяннем эстэтыкі Багдановіча). Зразумела, што натуральнае падабенства прынцыпаў i наследаванне не азначае раўназначнасці узроўняў майстэрства, а сцвярджэнне пэўнай агульнасці творчых кірункаў не азначае прыпадабненне маладога паэта класіку (чамусьці ў нас лічыцца, што нават просты ўпамін класіка ў нейкай суадноснасці з сучасным пісьменнікам — гэта ўжо аўтаматычнае прыроўніванне ix, блюзнерства).

Найбольш істотнае наследаванне Максіму Багдановічу адчуваецца, аднак, не ў вершах пра Айчыну, нацыянальныя карані («Максіму Багдановічу», «Сурма», «Вечарніца» i інш.) i нават не ў цыкле «З народнага» («Вадзянік», «Вецер», «Пугач», «Хохлік» i інш.), a ў тым, што ў аснове светапогляду, філасофскага разумення сусвету Алега Мінкіна закладзена багдановічаўская квінтэсенцыя «мы ўсе разам ляцім да зор». Для разумення твораў Алега Мінкіна гэта вельмі важна, гэта своеасаблівыя квадры ўнутранага зместу многіх вершаў. Напрыклад, верша «Сафійскі сабор»:

Калі пазалотай кране зараніца. Крыжы на бязважкім Сафійскім саборы, Узносіць ён стрункія рукі званіцаў Да першае зоркі з маўклівым дакорам: «Чаму я павінен, сябе колькі помню, Няўмольна ўрастаць у здранцвелы пагорак, Калі я бялейшы за светлую поўню, Калі я так прагна імкнуўся да зорак?»

Альбо верша «Дык бывай... Я сарваўся знячэўку з арбіты...»:

I глухі, невідушчы, бязважкі, парожні Іншым поўнюся сэнсам, i слыхам, i зрокам I, знікаючы, бачу: у абдымках апошніх Мы да зорак ляцім i знікаем між зорак.

А таксама многіх вершаў з «іншым вымярэннем», «іншай зямлёй», «іншым сэнсам», «бліжэй да аблокаў» альбо без гэтых відавочных прыкмет, падсвядома: вось чаму пры ўсіх супярэчнасцях у кнізе ёсць агульны філасофскі стрыжань.

Гэтае разуменне можна параўнаць з разуменнем таго, чаму некаторыя вершы A. Мінкіна пра каханне — камерный, альбомныя (дарэчы, нават само па сабе тут нічога дрэннага i заганнага няма, як няма нічога заганнага ў альбомных i камерных вершах Міцкевіча, Пушкіна) — яны такія таму, што як бы лірычны герой ні кахаў, што б для яго ні значыла каханая жанчына, але праз усё гэта прасочваецца аднойчы (няхай сабе нават толькі аднойчы!) адчутае, зразуметае: