Читать «Як пакахаць ружу» онлайн - страница 10

Сяргей Кавалёў

Дарэчы, не хацелася б, каб падобная хвароба перакінулася i на гістарычную тэматыку, пэўныя сімптомы чаго ўжо назіраюцца.

Па-ранейшаму большасць аўтараў прыходзіць у паэзію з вёскі, i па-ранейшаму ў паэзіі пераважаюць альбо вясковы быт i рэаліі, альбо бязбытнасць i нерэальнасць сусвету ўвогуле. Аднак урбаністычныя матывы ўсё больш настойліва i пераканаўча гучаць сярод традыцыйна-вясковых мелодый нашай паэзіі, што абумоўлена не толькі урбанізацыяй культуры, але i урбанізацыяй самога жыцця. Адмаўляць у патрэбнасці i жыццяздольнасці спецыфічна гарадской паэзіі — тое ж самае, што адмаўляць у эстэтычных функцыях гарадской архітэктуры з яе мастацкай задачай гуманізацыі жыццёвага асяроддзя.

А. Глобус, Г. Булыка, У. Сіўчыкаў, М. Шайбак нарадзіліся i выраслі ў горадзе, таму ў ix вершах адсутнічае характэрнае для большасці паэтаў непрыманне гарадскога жыцця, не назіраецца ўпартага настальгічнага імкнення назад, у вёску, характэрнага для многіх іншых паэтаў: у паэзіі, вядома, а не ў рэальным жыцці.

Л. Дранько-Майсюк, I. Багдановіч, П. Шруб, А. Сыс у многіх сваіх творах таксама зыходзяць з калізій гарадскога існавання, хаця яно выяўляецца ў ix творчасці пакуль што менш выразна, немэтанакіравана.

Заўважна, што ўсё больш маладых паэтаў, адмаўляючы псеўдапаэтычную літаратурна-бяскроўную мову, пачынаюць шукаць для сябе мову плоцевую, прадметна-канкрэтную, пашыраючы лексічнае кола паэзіі, эксперыментуюць менавіта з моўным матэрыялам, імкнуцца не шукаць асобныя разовадзейсныя паэтычныя прыёмы, a ўпарта, па драбку канструююць сваю ўласную апазнавальна-азначальную манеру выяўлення, спецыфічна-індывідуальную i мастацкую ў кожным першаэлеменце, моўным адрэзку, нават незалежна ад агульнай кампазіцыі i рацыянальна-пачуццёвай задумы цэлага твора. Мінаюць часы, калі ролю першаснай адзнакі паэзіі адыгрываў рытм i ў першую чаргу— рытм моўны; усё большую ролю ў паэзіі адыгрывае зараз спецыфіка паэтычнага мыслення, моваскладання, рытм змены асацыяцый i вобразных значэнняў. Думка, выкладзеная ў адным з вершаваных памераў i аквечаная рыфмай, не робіцца ад таго паэтычным творам, i нават калі яна сама па сабе паэтычная, усё роўна патрабуе спецыфічнага выяўлення ў спецыфічнай мове.

Прыкладам гэткай двайной спецыфікі з'яўляюцца творы Леаніда Дранько-Майсюка. Не так ужо i мала пісалася (i будзе пісацца) пра адметнасць яго паэзіі: пра міфалагічнасць яе i кінематаграфічнасць, пра канкрэтнасць дэталяў i ўмоўнасць агульнай фабулы, пра местачковыя вытокі паэтычнага побыту i вялікае значэнне для верша элементаў гульні, казкаскладання. Але найбольш лаканічнае азначэнне паэзіі Л. Дранько-Майсюка даў калісьці Варлен Бечык: «нязвыклая». I думаючы пра яе нязвыкласць, разумее такім чынам, што ёсць у нас паэзія i «звыклая», якая дамінуе i надзейна трымае свае пазіцыі ў літаратуры ўвогуле i ў выдавецкіх планах у прыватнасці.