МАНАЛОГ КАХАНАЙ КАСТУСЯ КАЛІНОЎСКАГА«...галубка... чарнабровая мая... мая галубка...галубка... чарнабровая мая... мая галубка...»О божухна неміласэрны!..Костусь!..Не па свайму мяне абраў ты росту.Не па свайму. Ты дужы. Я слабая.Ты смерць прыняў за ўвесь гаротны люд.А я адно табой была жывая.А мне адзіна ты быў сонцам тут.Цябе няма —і сонца мне пагасла.І не сарваць бязлітаснай пятліЦяперка з долі і маёй уласнай,Як з долі нашай роднае зямлі.Шторанку б'юць па сэрцы барабаны:Я зноў на плошчы думкамі ў гурбе,Дзе ў кожным новым вязні дацкаванымКат зноў і зноў, зноў вешае — цябе!Кастусь, Кастусь! Саколе мой адзіны...Паглянь з-пад зорак на Варшаўскі шлях,Як тысячамі гоняць пабрацімаўНа катаржную згубу ў кайданах.Ты з імі, ў іх. Для іх ты быў — як з крыцы.Са мною ж ты...«Марыська, заспявайЛюбімую маю, што пра ўдавіцу...»Цяпер яе галосіць цэлы край!..«Прывыкайце, чорны вочы,Адны начаваці:Няма майго міленькага,Не з кім размаўляці.Няма майго міленькага,Няма гаспадара,Каму бы я пасцелечкуПухаву паслала...»Я знала: шчасце наша немагчыма,Пакуль лютуе самаўладства гнусь.Тваёй любоўю, верай і айчынайАдна была жанчына — Беларусь.Кастусь, Кастусь! Няўжо не збыцца мроі,Няўжо дарма жывіла люд яна:Каб не ўнямелай наймічкай —сястроюСуседкам стала наша старана?!Каб разам з імі знебыла галечу,Нароўні годна свой вяршыла лёс,Каб ані цар, ні пан не смеў калечыцьДушы яе, аслеплае ад слёз.Так прадзірацца праз такія церні,Ускласці столькі жыццяў на алтарСвабоды —і няўжо з такога зерняНе ўскаласуе годнай волі дар?!Гараць, гараць двары, сялібы, вёскі,Паўсюль балюе царскі глум і здзек,Сціскае грудзі пах крыві і воску,I ўжо няўцям, дзе звер, дзе чалавек...«Навярніся, мой міленькі,Да з таварышамі,Калатніце міраедаў,Каб яны не ўсталі!..»Не вернешся. I я ўжо не кранусяТвайго крутога, мужнага чала.I ласкаю тваёй не загаруся.Адшчыравала радасці пчала.Не разамкну няшчаднай скрухі кола.Не адбаліць табой душа мая.Не адгучыць ва мне твой сумны голас:«Галубка, чарнабровая мая...»Ён мой навекі — скарб пяшчоты гэтай,Што мне ў суцеху ў смерці вырваў ты.Хай над тваім апошнім запаветамЗакаркалі ўжо груганы лухты, —Яшчэ не ўсе так подла, нізка ўпалі,Каб слаць цару халуйства адрасы;Яшчэ не ўсіх так моцна закавалі,Каб зноў не ўзняць сякеры ці касы;Яшчэ твой воблік родны Беларусі.Кастусь, мой Костусь, любы мой Кастусе...1987