Читать «Талісман» онлайн - страница 5

У ТЫМ СВЯТЛЕ

Вярнуўшыся з прагаліны лясной, Дзе сонечна было, нібы вясной, I сосны жоўтыя тым сонцам мыліся, I гурбы снежныя наўсцяж іскрыліся, I хмаркі белыя, ну не інакш, Як з пашаноўнай думаю аб ім, Усё ў абмін плылі, усё ў абмін, Не засланілі сонца і на міг, — Я гэта бачыў па вачах дзяўчат, Вясёлых лыжніц, позіркі якіх Такім святлом яснелі, што й цяпер, Вярнуўшыся ў свой пасмурны пакой, Я жмуруся — як быццам мне няўсцерп Ад зыркасці, і цяжкаю рукой Міжброўе заціскаю. I маўчу. Хто я ў святле тым? — зразумець хачу. 12.XІІ.1993

РАГНЕДЗЕ

У слаўным горадзе Францыска, Дзе я святкую свята Слова, — Твае вытокі і калыска, Твой лёс, пачаты звыш сурова. Вось тут ты, гордая ад роду, На плынь Дзвіны штодня глядзела, I аб адным снавала крозу, I аднаго ў жыцці хацела: Каб родны край быў вечна вольны, Не знаў палону, ганьбы рабства; Каб твой народ, пракляўшы войны, У мужных сэрцах песціў брацтва. I час настаў: з імглы далёкай Нам зорыць дзей тваіх пачатак!.. Таму так молада, так лёгка I я хаджу тут, твой нашчадак. У слаўным горадзе Францыска Шапчу: "Жыве і не загіне!.." I ўдзячна кланяюся нізка Табе, прасветлая княгіня. 13.XІІ.1993

ПАВУКІ

Я да сляпой не клічу помсты, Ды калі ўсё ж наступіць час — I выбух грымне векапомны, — Я шкадаваць не буду вас — Вас, павукі, у кім апошні Праменьчык людскасці пагас. 14.XІІ.93

З ЭПАСУ МАЛЕНСТВА

(Штрых да біяграфіі)

Зноў стужку памяці кручу — Гляджу сваё маленства. Як страшна хлеба я хачу! Калі яго наемся? Ці на двары стаіць паўдзён, Ці раніца, ці вечар — Чаму я так яму жадзён? Чаму галодны вечна? Вось адвячоркам на грудку, Дзе жніўны дух гарачы, Сястра мне сунула ў руку Малюсенькі акрайчык. Хоць пахнуў паранкай праснак I быў зямліста-шэры — Я і дагэтуль помню смак Сіроцкай той вячэры... Вось у дзічы, пад купай лоз, Ляжу цішком, як мёртвы. А цётка — о, шчаслівы лёс! — Дае мне хрушчык з морквы. I я па трошачку зусім Адкусваю з-пад пальца — Каб як мага даўжэй мне з ім, Даўжэй з ім не расетацца... Куды ні гкнуся ў памяць тых Далёкіх дзён мінулых — Усё адзін і той жа штрых, Адзін і той малюнак. З ім да сівых дажыў гадоў. А ў старасці пачэснай — Здаецца... скора буду зноў Жадзён скарынцы чэрствай. 23.ХІІ.93

КІРМАШ

Пракляўшы рынак безгаловы, Я ўспамінаю з болем наш — Былы, мясцовы, местачковы, Багаславёны фэст-кірмаш. О, колькі ён збіраў народу! I пачуваўся кожны там — Нібы прыйшоў па ўзнагароду Ці ўзнагародзіць хоча сам. Усё там сведчыла пра свята, Усё высокі брала строй. Там кожны меў Хрыста за брата, А Багародзіцу — сястрой. Там кожны быў другому рады, Як свату сват, як кум куме. А прыніжэння ці няпраўды Там не магло быць і на ўме. Сам Бог там чаркаю налітай Вітаў усіх і меціў знак. "Ну не прадам — бяды вялікай! Ну не куплю — пабуду так!.." Усякі торг любоў вянчала. Жыццё свяцілася ўваччу. А што за мова там гучала! Якую там я мову чуў!.. Не, гэта быў зусім не гандаль, Не продаж-купля душ праз торг. Была свабоды прапаганда. Быў выхад сэрца на прастор. 25.ХІІ.93