Читать «Бiльярд а палове дзесятай» онлайн - страница 16

— А, хай будзе як будзе, — сказаў парцье. — Я iду снедаць. Толькi нiкога не прапускай да яго, яму гэта вельмi важна. Вось.

Ён паклаў Ёхэну на прылавак чырвоную картку: "Я ёсць толькi для маiх мацi, бацькi, дачкi, сына i пана Шрэлы больш нi для кога".

"Шрэла? — падумаў спалохана Ёхэн. — Хiба ён яшчэ жывы? Яны ж яго забiлi тады… а можа, у яго быў сын?"

Гэты водар перабiваў пахi ўсiх гатункаў тытуню, што курылi ў вестыбюлi гатэля апошнiя два тыднi; гэты водар iшоў наперадзе, як штандар: вось iду я, значны чалавек, пераможца, перад позiркам якога не вытрывае нiхто; метр восемдзесят дзевяць ростам, русыя валасы, год пад сорак пяць, гарнiтур з матэрыялу, якi носяць мiнiстры; гэтак не апраналiся бiзнесмены, прамыслоўцы, артысты; гэта была ўрадавая элегантнасць — Ёхэн адчуваў гэта нюхам: той пан выглядаў на мiнiстра, пасла — кагосьцi, чый подпiс меў амаль заканадаўчую моц; гэты чалавек праходзiў, не затрымлiваючыся, праз абабiтыя скурай, сталёвыя, нiкеляваныя дзверы прыёмных, рассоўваў плячыма, нiбы агромнiстымi снегарыйнымi плугамi, усе перашкоды, выпраменьваў вытанчаную ветлiвасць, якая, тым не менш, як было вiдаць, не жыла ў iм ад нараджэння; ён саступiў дарогу старой, якая забiрала свайго брыдкага дварняка з рук Эрыха, другога гатэльнага служкi, i нават дапамог гэтай скелетападобнай iстоце падысцi да лесвiцы i ўзяцца за парэнчы."…Няма за што дзякаваць, шаноўная панi".

— Нэтлiнгер.

— Чым магу быць карысны, пан доктар?

— Я павiнен сустрэцца з панам доктарам Фэмелем. Неадкладна. Зараз жа. Па службовай справе.

Ёхэн патрос галавою, ветлiва адмаўляючы госцю, круцячы ў руках чырвоную картку. Мацi, бацька, сын, дачка, Шрэла… Нэтлiнгер не згадваўся.

— Але ж я ведаю, што ён тут.

Нэтлiнгер? Я, мусiць, ужо чуў гэтае прозвiшча? У яго твар, якi павiнен мне нагадваць пра штосьцi, чаго б я не хацеў забыць. Я чуў гэтае прозвiшча, шмат гадоў таму, i я сказаў тады сам сабе: гэтага фацэта ты павiнен запомнiць, не забудзься пра яго; але цяпер я ўжо не магу згадаць, што я павiнен быў запомнiць наконт яго. Ва ўсякiм разе, аднак: увага! Ты б самлеў, каб ведаў, чаго гэты пан паспеў ужо нарабiць; цябе да скону твайго б ванiтавала, калi б ты мусiў глядзець фiльм, якi яму пакажуць у Судны Дзень фiльм яго жыцця; гэта адзiн з тых, што загадвалi выцягваць залатыя зубы ў нябожчыкаў i абразаць дзецям валасы. Нядобрае цi заганнае? Hе, тут пахне забойствам.

I гэткiя людзi нiколi не ведалi i не ведаюць, калi трэба даць на чай; а толькi па гэтым можна пазнаць сапраўдны клас: цяпер, напрыклад, быў, можа, адпаведны момант, каб пачаставаць цыгарай, але не даваць "на чай", i ўжо ў нiякiм разе не так шмат "на чай": зялёная дваццацiмаркавая купюра, якую гэты пан, усмiхаючыся, паклаў на прылавак. Якiя ж яны дурнi, гэтыя людзi! Hе ведаюць нават самых прымiтыўных законаў абыходжання з людзьмi, найпрасцейшых правiлаў абыходжання з парцье; нiбыта ў гатэлi "Прынц Генрых" увогуле можна было прадаваць таямнiцы; быццам бы госця, якi плацiць за нумар сорак або шэсцьдзесят марак, магчыма было прадаць за зялёную «дваццатку», за «дваццатку» ад незнаёмага чалавека, адзiнае пасведчанне асобы якога — гэта яго цыгары i матэрыял ягонага гарнiтура. I вось такiя робяцца мiнiстрамi, дыпламатамi, хоць не маюць нават элементарнага ўяўлення пра найскладанейшае з усiх умельстваў — умельства падкупляць! Ёхэн змрочна страсянуў галавою i не дакрануўся да зялёнай купюры. "Правая рука iх поўная дарункаў…"