Читать «Шляхам жыцьця» онлайн - страница 95

Янка Купала

VII

«Гэй ты, князь! Гэй, праслаўны на цэлы бел свет, Не такую задумаў ты думу, — Не дае гуслярам сказу золата цвет, Белых хорамаў п'яныя шумы. Скурганіў бы душу чырванцом тваім я; Гуслям, княжа, не пішуць законаў: Небу справу здае сэрца, думка мая, Сонцу, зорам, арлам толькі роўна. Бачыш, княжа, загоны, лясы, сенажаць, — Ім пакорны я толькі з гуслямі, Сілен, княжа, караць, галаву сілен зняць, — Не скуеш толькі дум ланцугамі. Славен, грозен і ты, і твой хорам-астрог, Б'е ад сцен-цэгел лёдам зімовым; Сэрца маеш, як гэты цагляны парог, І душу — як скляпоў гэтых сховы».

VIII

«Глянь ты, слаўны ўладар, па палеткі свае: Сарачні там сох бачыш, як блудзе; А ці чуў ты, аб чым там араты пяе, Дзе і як жывуць гэтыя людзі? Глянь у лёхі свае, ў падзямеллі глянь, князь, Што настроіў пад хорамам гэтым: Брацці корчацца там, табой кінуты ў гразь, Чэрві точаць жывых іх, раздзетых. Ты ўсё золатам хочаш прыцьміць, загаціць… Ці ж прыгледзеўся, хорамны княжа? Кроў на золаце гэтым людская блішчыць, Кроў, якой і твая моц не змажа. Ты брыльянтамі ўсыпаў атласы і шоўк — Гэта цертая сталь ад кайданаў, Гэта вісельні петляў развіты шнурок, Гэта, княжа, твае саматканы».

IX

«Стол ты ўставіў ядой, косцей шмат пад сталом, — Гэта косці бядноты рабочай; Пацяшаешся белым, чырвоным віном, — Гэта слезы нядолі сірочай. Хорам выстраіў ты, твайму воку так міл, Адшліфованы цэгла і камень, — Гэта — памяткі-пліты з няўчасных магіл, Гэта — сэрцаў скамененых пламень. Люба чуці табе скочнай музыкі звон: Ты, дружына п'яце асалоду, — А ці ўслухаўся ты, як плыве з яе стогн, Стогн пракляцця табе, твайму роду?! Ты збялеў, ты дрыжыш, слаўны княжа-ўладар! Госці хмурны, а дворня знямела… Ну, што, княжа? пара даць за песню мне дар! Выбачай, калі спеў мо няўмела».