Сярод маны, сярод насьмешкаў,Знак нейкі тулячы к грудзям,Ішоў прарок пясчанай сьцежкайЗ навукай новаю к людзям.Праціўны вецер лез у вочыI плачам пеў, як дзіцянё,Зьвяр'ё зубамі йграла ўночы,Днём выла ў небе груганьнё.А ён, ня знаючы граніцаў,Ішоў, хістаючысь наўслонь;Агонь біў толькі з-пад зраніцаў,Вялікіх праўд сьвяты агонь.Душа палала дзіўным жарам,Бы з зораў выснутая ніць,Што сьвет магла б сваім пажарамАбвіць і к сонцу ўваскрасіць.Ужо з сваім аклічным словамПрарок далёка быў вядом,Народу шмат збудзіў к дням новым,Даў славу братнюю братом.Аж так дасяг — аквечан хвалай —Зямлі забранай сумных хат,Дзе царства цемры панавала,Дзе сілу ўзяў над катам кат.Народ змарнеўшы таго краюСвайго на'т імені ня знаў,Як непатрэбшчына якая,Гібеў на сьвеце і канаў.Галовы людзі пахіліўшы,Зямлю капалі, як краты,Ўтапіўшы ў мёртвай ночнай цішыУсе жаданьні яснаты.Прарок — пасол сьвятла — ў загонуЛюдзей убачыўшы такім,Маячыць стаў ім, як шалёны,Прарочым голасам сваім:«Паўстаньце, рабскія натуры,Пакіньце свой адвечны сон,Загаманіце віхрам, бурай,Каб ажна дрогнуў ваш палон!Глядзіце: прадзедавы косьціЎ зямлю калісь за вас ляглі,А вы, як збэшчаныя госьці,Пракляцьцем сталі той зямлі.Дзе вашы песьні жыватворны?Дзе ў вас прарокі й дудары,Што над пагібельнасьцяй чорнайВіталі б полымем зары?Забылі ўсё, згубілі долю,Зьмяшалі славы цьвет з гразёйI запрадаліся ў няволю,З душой і скурай счэзьлі ў ёй.Пара у рукі браць паходні,Ўставаць, ісьці, ноч расьсьвятляць!Бо што ня возьмеце сягоньня,Таго і заўтра вам ня ўзяць.Назло крывавым перашкодамСкідайце ёрмы, клічце сход,I дайце знаць другім народам,Які вы сільны йшчэ народ!За мной, за мной, забраны людзе!Я добрай доляй послан к вамI знаю, што было, што будзе,I вас у крыўды не аддам».Так гаварыў і з рабства клікаўЛюдзей на волю той прарок,Ждучы з трывогаю вялікайАд іх адказу неўнарок.А людзі, глянуўшы на сонца,Адказ казалі грамадой:— Па колькі ж нам дасі чырвонцаў,Калі мы пойдзем за табой?
