Ці любіш дом? свой родны дом,Што ў ночку — летавай парой—Шэптанем ліп варожыць сном,Сьлязу солодзіць цішынёй.Ці любіш дом? сваю страху?Што многа лет гняце ў махуКрывых варот нізкі парог,Што ласкай сьцеліцца да ног.Ці любіш дом? аджыўчы пахПракосных зёл, насьпелых ніў,I ружы цвет, што ў кальчукахСваю прыгожэсьць засяліў.Ці любіш дом? свой родны дом,Што гул жывых сасон вярхоўI духаў стогн, і віхраў хорПералівае ў тваю кроў.Ці любіш дом? свой родны дом,Што ў часе бур, плакучых хмар,Калі ў душу ударыць гром,Нясе прытульны думкам чар.Раз любіш ты, і ўсей душойПад гэтай хочэш жыць страхой,Кут бацькаў сэрцэм сьцеражы,I сэрцэ ў ім на век злажы.
Тры пары дня — М. Конопніцкая
Прыдзе сьвітанне да маей хаткіI разбуджаць мяне стане:«Гэй! бяры коску; глянь! там на ўсходзеСонейка скора прагляне». Дзе ты. сермяга? Пот яшчэ значэн: Ночкай ня высах Пятровай. Дзе мая коска? дзе баяўніца: Час нам на луг за дуброву.Прыдзе палудня да маей хаткі,Ка мне патсядзе на лаву,I так глядзіць там, як мае дзеткіЖывюцца поснаю стравай. I лусту хлеба чорнага ломе, Рукі чагосьці трасуцца, А што кусочэк возьме, аткусе— Сьлёзы цурком паліюцца.А прыдзе ночка да маей хаткі,Стане ў куток, падапрэццаI, ў думах-думках, стоючы гэтак,Песьняй глухой адазвецца. А ў грудзях сэрцэ птушкай заскачэ, Хадыром хатка заходзе, Як ноч аб долі цяжкай мужычай Нудна галосе, заводзе.
Доля — В. Сырокомля
Ные сэрцэ без патолі, Нудна льюцца сьлёзы…Выйду клікаць лепшай долі У даль, пад шум бярозаў.Дзе ты лепшая, дзе, доля? Прыбудзь, — хай пазнаем!Прымем хлебам, прымем солей, Шчыра прывітаем.Дарма плачу, прызываю I ў жалю малю я:Вецер словы адбівае,— Доля ані чуе…Ой ты, песенька, маўчы ты! Не нам вецер зьбіці:Хадзі с сэрцэйкам разьбітым Па долі тужыці.
