Читать «Скарб Загорскай камяніцы» онлайн - страница 29

— Туды, у тую пячору, вужы лазяць.

— А ты ў анучу закруці.

— Ладна. Толькі сёння яшчэ прыйду. Дзела ёсць.

— Раз дзела — прыходзь…

Неўзабаве яны разышліся ў розныя бакі. І калі ў вечаровай цішыні заціхлі іх крокі, хлопцы, нават не згаворваючыся, бы іх цягнуў магніт, рушылі да каплічкі. Асцярожна адчынілі дзверы і зайшлі. Пры цьмяным асвятленні адзінага акенца яны ўбачылі ў куце нейкі драўляны столік. Там ляжаў хлеб; цыбуля і сала, як страва больш каштоўная, былі загорнуты ў газеціну і падвешаны на аборыне. На тым жа цвіку была наколата і паперка, напісаная друкаванымі літарамі: «Астатняе — у Мокрым Лозе».

— Давай возьмем сала! — узгарэўся Алесь.

— Што ты! Яны ж здагадаюцца, што ў капліцы нехта быў… Лепш раскажам усё Тупіку…

І яны пайшлі, зачыніўшы капліцу, як і было…

…— От якая мая хвіласохвія, — пачуўся з адчыненых дзвярэй хаты Міронаў голас. Ён нібы абудзіў хлопцаў ад успамінаў.— Каб і дзеці мае, і ўнукі не рвалі жылы на зямельцы, а каб знак ад іхняй працы быў! Дапраўдачкі…

— Добрая ў твайго бацькі хвіласохвія, — засмяяўся Мікола. — Каб не дужа перапрацаваўся…

— Неблагая, — згадзіўся Алесь. — Толькі от глядзі — зараз той філосаф спаць пагоніць, — паказаў ён на бацьку, які паволі набліжаўся.

— Не пагоніць. Мірон, калі пад'есць, лагаднее…

— Гэта — калі добра пад'есць, з мясам ці салам… Мірон і праўда не гнаў хлопцаў спаць. Толькі калі

ўбачыў, што сюды сунецца і малы Пятрок, сыкнуў на яго, і той, як мыш, шмыгануў назад у хату.

Падышоў, сеў на калоду з Міколавага боку, дастаў капшук, паперу і доўга моўчкі круціў цыгарку.

— Вам-то ўжо, дапраўдачкі, будзе лягчэй жыць, — папыхваючы цыгаркай, вёў тую застольную гаворку Мірон. — Што яно будзе — не ведаю, але косы ды сохі згінуць. От пабачыце. Не праца гэта, а наша пагібель…

— А як жа на паплавах, дзядзька Мірон, касіць будуць машыны, калі там касцы ў лапцях і то грузнуць? — нечакана, мусіць, і для Мірона спытаў Мікола. — Без косаў там не абысціся…

Мірон падумаў колькі хвілін, пахітаў галавою, як бы прыкідваючы, што ж на гэта адказаць. Потым махнуў рукою, сказаў упэўнена:

— Абыдземся і без паплавоў! Кароў туды будзем ганяць на пашу.

— А дзе ж на зіму тым каровам сена браць? — уставіў слова і Алесь.

— Сеяць будзем на добрай зямлі, касілкай убіраць, касілкай, — паўтарыў ён цвёрда. — Жыць тым, што было і што ёсць — лепш зусім не жыць. Такая мая хвіласохвія. От пабачыце, жэўжыкі, што ўсё-ўсё перайначыцца. Возьмем, да прыкладу, не палоску зямлі, а бязмежны абсяг…

Колькі ў той вечар дзіваў-цудаў нагаварыў ім дзядзька Мірон! Хлопцы слухалі і нямала дзівіліся — адкуль у яго, забітага горам чалавека, столькі веры ў будучае, у светлае і шчаслівае жыццё! Ён гаварыў, безумоўна, так, як думалася яму, як хацелася жыць, як хацелася змяніць жыццё на лепшае…

Слухаць Мірона ім было прыемна. І яны верылі кожнаму яго слову, бо амаль тое ж чыталі ў сваёй піянерскай газеце, тое ж чулі і ад настаўнікаў…

Цемень і цішыня спакваля насунуліся на хутар, толькі далёка на рацэ чулася раўнамернае тахканне буксіра. Эх, як шкадавалі хлопцы, што буксір праходзіць так позна! Удзень яны беглі б паўз той буксір і прасілі: «Параход! Дай цукерак!» І адтуль, з буксіра, паляцелі б на бераг дзве-тры цукеркі ў каляровых паперках. І пасля хлопцы добрую гадзіну шукалі б тыя цукеркі ў высокай траве паплавоў. Ах, якія яны былі смачныя, тыя «параходавы» цукеркі!..