Читать «Скарб Загорскай камяніцы» онлайн - страница 28

— От бы схадзіць цяпер і паглядзець, што там Ваўчок робіць, — пачаў гаворку Алесь.

— Можа, ён яшчэ і не дома, — адказаў Мікола. Яны селі на чорную, парэпаную ад дажджоў і сонца, дубовую калоду, што немаведама з якога часу ляжала каля хаты, пад вокнамі, і прыціхлі. А можа, прыгадалі нечаканую сустрэчу на могілках? Там і сапраўды здарылася такое, што не адразу забудзецца…

…Схаваўшыся за тоўстай хвояй, хлопцы з цікавасцю і страхам глядзелі, як у капліцы мільгаў-мітусіўся нейкі цень. Потым ён высунуўся з праёма дзвярэй і зладзеявата азірнуўся. Гэта, на здзіўленне хлопцам, быў Іван Ваўчок. У руках ён трымаў парожні кошык.

Асцярожна, каб не рыпнулі дзверы, ён прычыніў іх і ўваткнуў у прабой таўставаты сук з зялёнай галінкай наверсе. Потым зноў азірнуўся па баках і, упэўніўшыся, што нідзе нікога, паволі, з угнутай па-воўчы галавою, патупаў у бок рэчкі, відаць, падаўся дадому.

Хлопцы стаялі як знямелыя. Цікавасць і страх адначасова адбіліся на іх узрушаных тварах. І відаць было, што пераможа цікавасць.

— Зойдзем? — ціха спытаў Алесь.

— Зойдзем, — гэтак жа ціха адказаў Мікола. Лёгка сказаць — зойдзем. Ногі нібы прыраслі да зямлі, у роце перасохла. А што, калі там, у капліцы, яшчэ нехта ёсць? Гэта хлопцы разумелі, таму і не спяшаліся. І добра зрабілі, бо неўзабаве ў тым баку, дзе знік Іван Ваўчок, трэснула галінка, і яны ўбачылі, як да капліцы падышоў незнаёмы чалавек. Не падышоў, а быццам прыкілгаў на сваіх доўгіх нагах-хадулях — да таго ён быў высокі і няскладны: ідзе, хістаецца ў бакі, як п'яны.

Следам вярнуўся і Ваўчок.

— Можа, што людскае прынёс? — спытаў ён у высокага. — А то, лічы, нішчымніца адна — хлеб ды цыбуля…

— Сала добры кус ёсць, — басавіта, з кашлем, адказаў той. — Сам ведаеш, якая цяпера скаромніна ў сенакос. Даўно ўжо людцы на адным малацэ… І таго не ва ўсіх, галадуха, браце ты мой, от што я табе скажу…

— Давай сала. І помні, Ігнат, ты павінен іх карміць, а не я. Ты-ы…

У голасе Ваўчка адчуваўся папрок.

— А ты?

— Я з імі ў бандзе Скуратовіча не быў, як ты… Глядзі-і, пранюхае тое Тупік, то засвішчаш у Салаўкі. У яго наконт гэтага — закон! І як табе ўдалося ад суда ўцячы?

— Праню-юхае… Калі ты не падбрэшаш… Я сваё прозвішча змяніў.

— А і падбрашу… Чаго мне баяцца? Што і прозвішча змяніў.

— Таму і цягнеш з мяне апошнія жылы?

— Таму… Ты ў мяне цяпер моцна на кручку сядзіш! — зарагатаў Ваўчок. — А я — у баку, я не знаўся з вамі! І баяцца мне няма чаго…

— Зыгмуся трэба баяцца! — сказаў Ігнат. — Зыгмуся… І хеўры ягонай. Хто першы звязаўся з Зыгмусем? Хто яго прыгалубіў? Га? Маўчыш…

Ігнат спачатку неяк засіпеў, бы засмяяўся, а потым закашляўся хрыпла, натужна.

Ваўчок нічога не адказаў, а зноў зайшоў у капліцу. Вярнуўся хутка і, як у першы раз, зашчапіў дзверы тым жа сукам з зялёнай галінкай.

— Ну, то я пайшоў у Замошша, — сказаў Ігнат. — Калі што якое дабуду — табе прынясу, на хутар.

— Не, не, не! — замахаў на яго рукамі, як адбіваўся, Ваўчок. — Начамі больш не прыходзь. Засеклі малыя, што на Гурэцкім хутары. Лепей у Мокрым Лозе хавай, пад каменем.