Читать «Скарб Загорскай камяніцы» онлайн - страница 25

«І адкуль ён усё ведае? — дзівіўся Мікола. — Яго нічым не здзівіш…»

Мікола як трымаў каня за аброць, так і падышоў разам з ім.

— Можна, мы будзем усё-ўсё вам гаварыць, — нясмела пачаў ён, але Тупік перапыніў яго.

— Не можна, а трэба! Абавязкова трэба, брацішкі! Будзеце маімі разведчыкамі! — паклаў ім на галовы моцныя свае далоні Тупік. — Ваша інфармацыя, аказваецца, лепшая і найбольш поўная, чым усе іншыя…

І хоць ім не асабліва што гаварыла мала зразумелае слова «інфармацыя», але яны добра ўсведамлялі, што быць разведчыкамі ў такога паважанага чалавека, як Тупік, — гэта ўжо вялікі гонар. І вялікая адказнасць…

— А з вінтоўкай будзьце асцярожны, брацішкі, няхай яна пакуль паляжыць, я хутка там буду, і мы разам прыдумаем, як нам далей дзейнічаць…

Нечаканае адкрыццё

— А ты, Мікола, завядзі каня ў лужок ды спутай яго там, — бачачы, што Мікола ні на хвіліну не выпускае з рук аброці і ўсё любуецца Сняжком, папрасіў яго Тупік, на вялікую радасць хлопцу: яму ўжо даўно карцела пабыць з канём без гаспадара ды павучыць яго падыходзіць на свіст. У кішэні мулялі тры драбкі цукру. Гэта, мабыць, ведаў і Сняжок, бо ўсё цягнуўся пысай да кішэні і фыркаў.

Тупік зняў сядло, аброць, занёс усё гэта ў сваю прыбудову і выйшаў з новенькім пяньковым путам. Конь жа і без аброці стаяў, быццам навязаны.

— Што, не ведаеш, як завесці каня на лужок? — убачыўшы Міколаву разгубленасць, спытаў Тупік. — А ты пакажы яму цукар і ідзі сабе паціху… — ён засмяяўся. — Ве-едаю, брацішка, што ў тваёй кішэні ёсць тая прынада. Бач, як мой цыркач пысай цягнецца! Ен і сапраўды цыркач, упэўнішся ў гэтым…

І пасля хлопцы аж дзівіліся, як конь, нібы той сабака, ішоў следам, цярпліва чакаючы пачастунку, і ціха раз-пораз пахропваў, прасіў.

Лужок, або — выган, быў побач з вёскай, у нізінцы, зарослай лазняком і альхоўнікам. Там ужо хадзіла некалькі аднаасобніцкіх коней, з якіх адзін быў дужа цікавы — пярэсты. Белыя і жоўтыя плямы на ўздутых баках і крупе, падсвечаныя зыркім сонцам, дужа ж нагадвалі карову, і толькі густая грывастая шыя і бязрогі лоб сведчылі аб тым, што гэта ўсё ж конь. Хлопцы аж спыніліся, залюбаваліся.

— Дзіва нейкае! — ухмыльнуўся Алесь. — Помесь каровы і каня, далібог! Помніш, мы чыталі пра розныя цуды прыроды…

Мікола дастаў з кішэні кавалачак цукру.

— Ну, Сняжок, што ты можаш нам паказаць, калі ты цыркач?

Ён высока, як мог, узняў угору той цукар і паціху пачаў пасвістваць. Конь падышоў і выцягнуў губы трубачкай. Мікола і ўкінуў у тую трубачку цукар. Сняжок пачаў хрумстаць і хітаць галавою.

— Гэта ўжо было! — махнуў рукою Алесь. — І ніякі ён не цыркач, за цукар любы падзякуе… От путай хутчэй, ды пойдзем дадому. Мне ўжо есці хочацца.

— Я яго спутаю унь там! — паказаў Мікола на невысокі каржакаваты дубок, што стаяў на краі лужка, і колькі было моцы кінуўся туды.

Конь паглядзеў яму ўслед, але не крануўся з месца, а пачаў скубці траву. І тады Мікола свіснуў у два пальцы, гучна паклікаў: «Сняжок! Сняжок!..»

Конь узняў галаву, бліснуў бялкамі вачэй, раздзьмуў ноздры і спакваля пайшоў на той кліч і новы свіст Міколкі. З кожнай хвілінай усё шпарчэй і шпарчэй. І вось ужо ён пабег, пусціўшы пушысты хвост па ветры, спярша трухам, а потым наўскач. Дагнаў Міколу і выцягнуў шыю — дай цукру!