Читать «Пастка для пярэваратня» онлайн - страница 52

Радасныя, усцешаныя, яны пацёпкалі за Ясем. Янка ні разу не збіраў мёд, нават не бачыў, як гэта робяць, хоць бацька соты з мёдам зрэдзь прыносіў дамоў. Аднаго разу прыйшоў такі, што не пазнаць. Вочы запухлі (толькі маленькія-маленькія шчылінкі засталіся), а губы, што калоды. Адно вуха так разнесла, што стала нібы груша. «Хто цябе пабіў?» — пляснула ў далоні маці. «Па мёд лазіў, пчолы пакусалі», — прызнаўся бацька.

Так, відаць, нялёгка мёд з дупла дастаць. Але ж цікава. Гэта быццам незвычайная гульня, пра якую амаль нічога не ведаеш. Усё-ткі ўзяў іх Ясь з сабою. А сам кульгае, бедны.

Янка нясмела запытаў:

— Ясь, нага моцна баліць?

— Баліць — перабаліць, — пажартаваў Ясь.

— Мядзведзя каля той ліпы не будзе? — падаў голас Мацей.

— Не бойся, — сказаў Ясь. — Калі і будзе там таптун, то дасць лататы. Я ведаю, як яго прагнаць.

— А я ведаю, як мядзведзя прыманьваюць, — пахваліўся Янка. — Гэта вельмі проста. Ствол дрэва мёдам змазваюць.

— Чаму? — запытала Алеся.

— Мядзведзі здалёк чуюць, як мёд пахне. Вось і ідуць. Мядзведзя нялёгка абхітрыць, каб вы ведалі.

— Малайчына, — пахваліў Янку Ясь. — Рукі — да работы, ногі — да ахвоты, галава — да ўсяго. Быць табе пераможцам. Запомні мае словы.

У Янкі быццам крылы выраслі. Сам храбры вой Ясь пахваліў. Карцела яшчэ пра што-небудзь расказаць, ды Мацей ніяк не ўгамоніцца:

— Мядзведзь на нас не накінецца?

Янка скоса зірнуў на брата. Завёў пра мядзведзя… Нібы першы раз у лес нагою ступіў.

— Зараз я ўсіх мядзведзяў паразганяю, — сказаў Ясь.

Янка думаў, што ён возьме кій, пачне па дрэвах стукаць. Так робяць людзі, каб напалохаць мядзведзяў. Але ж не. На ўвесь голас завёў песню:

На балоце касец косіць Ды кінуў касу, дый галосіць: Ой, ці ты, мая каса, тупа? Ой, ці ты, мая жонка, скупа? Ой, сем дзён не тапіла Ды й нічога не варыла.

Панеслася песня, перабягаючы ад дрэва да дрэва.

— Хіба не паразбягаюцца мядзведзі? — усміхнуўся Ясь, скончыўшы спяваць.

— Яны з усяго лесу збяруцца, — засмяялася Алеся.

— Чаму? — здзівіўся Ясь.

— Спяваеш прыгожа. І ім захочацца паслухаць.

— Вось тая ліпа! — усклікнуў Ясь.

Ліпа, тоўстая, разгалістая, схілілася над самаю ракою. У густой вершаліне пчолы гудуць.

— Чуеце? Во стараюцца! — прамовіў Мацей.

— Многа пчолаў — многа мёду, — сказаў Ясь.

«Многа мёду, але як жа дастаць яго? — падумаў Янка. — Паспрабуй залезці. Жывога не выпусцяць».

— Ясь, а сам ты не баішся лезці? — запытаў.

— Я палез бы, але… — Ясь прайшоўся, кульгаючы. — Бачыце, што з нагою? На зямлі яшчэ сяк- так, а на ліпу не залезу.

— Дык чаго ты ішоў?

— На вас спадзяваўся.

— Я не палезу. Я маленькі. Пчолы мяне хутка з'ядуць, — усклікнуў Мацей.

— І я не палезу, — усклікнула Алеся. — Дзяўчынкі па дрэвах не лазяць.

Ясь паківаў галавою.

— Не хочацца, дык і не можацца. Янка, і ты баішся?

Ці баіцца Янка? Вядома, страшна. Бач, як пчолы гудуць. Што ж будзе, калі ашалеюць? На гэтую ліпу страшна нават глядзець.

— Баішся, — сказаў Ясь. — А я думаў, што ты не такі.

Янка сцяў зубы. Трэба прагнаць страх, трэба даказаць, што ён не баязлівец.