Читать «Эхиней Эхин (Книга Бытия на бурятском языке)» онлайн - страница 78
Unknown
Ноахай Шеэм хүбүүн (9:26) угаа ехэ үршөөл үреэлтэй: үри һа-даһаниинь болохо Авраһаамые Бурхан шэлэжэ, шэнэ арадуудай элинсэг эсэгэ болгоно. Авраһаамай түрүүшын хүбүүн Ишмаээл Бурханай үреэлэй ёһоор араб арадай элинсэг эсэгэ, нүгөөдэ хү-бүүниинь Исаак еврей арадай элинсэг болоно.
Бурхан хүн хоёрой харилсаан хэлсээнэй ёһоор зохёогдонхой гэжэ энэ ном соо онсологдоно. Эгээл түрүүн хэлсээн тушаа Ноа-хай түүхэ (9:8-17) дотор хэлэгдэнэ. Саашадаа хэлсээнэй темэ гол һуури эзэлжэ, Авраһаам тухай түүхэ соо хүгжэжэ, бүхы Библиин оршол болоно гэхэдэ алдуугүй. Еврей арадай элинсэг эсэгэнэртэ тоо томшогүй үри һадаһадые ба ажаһууха газар дайда үршөөхэб гэжэ Бурхан найдуулна.
Бэрхэшээл, туршалга, гай гасалан дабахада Бурхан хүндэ ходо-доо туһалхаар бэлэн гээд «Эхинэй эхин» номой һүүлшын хуби батална. Жэшээнь, Иосифые богоол болгон Египет руу аханарайнь худалдаашье һаа, Бурхан тэдэнэй муухай түсэб эбдэжэ, үлэсхэлэн хооһон сагта Иосифые Египедэй болон өөрын гэр бүлын абарагша болгоно. Иигэжэ Бурханай энэрэл нигүүлэсхы муу муухай юумэ дараха гэһэн баталамжа энэ номой гол удха болоно.
БОГООЛ, БОГООЛШОЛГО — Эртэурдын байдалда богоолшолго элдэб янзын түхэлтэй ба эрхэ нүхэсэлтэй байгаа. Израильда буса түрэлтэнэй болон өөрын арад түмэнэй богоолнуудые илгаруулдаг һэн. Еврей хүн үри шэриеэ түлэжэ шадахагүй гү, али ехэ үгырээд байгаа һаа, бэеэ худалдаха, эхэ, эсэгэнэрнь үхибүүгээ худалда-ха эрхэтэй байгаа. Богоол болоһон израиль хүниие муу ажалда заража болохогүй, хүлһэншэдэ хандаһан шэнгеэр хандаха ёһотой байгаа. Мүн тэрэ хүн долоон жэл болоод эрхэ сүлөө абаха ёһотой һэн. Богоолшолгодо худалдагдаһан басагадые аршалха талаар хуули ёһо тусхай эрилтэнүүдтэй бэлэй. Бусад обогой богоолнууд дайнай үедэ олзологдожо гү, али наймаанай газарта худалдажа абтадаг байгаа (жэшээнь, Тир хотодо). Тэдэнэр гэр бүлын гэшүүд гэжэ тоологдодог, гэбэшье эгээл дорой ажалда хэрэглэгдэдэг, мүн тэдэниие ондоо тээшэнь худалдажа болохо байгаа.
БУЗАРГҮЙ / БУЗАРТАЙ — Бурхан арюун һэн тула Тэрээндэ дүтэлжэ байгаа хүн (бүгэдын мүргэлэй үедэ гү, али хубиин үргэл үргэжэ байхадаа) бузаргүй байха ёһотой. Бурхантай хэн ушаржа шадахагүйб гэбэл гү, али хүн яахадаа бузартай гэжэ тоологдодог бэ гэхэдэ: наһа бараһан хүнэй бэедэ хүрөө һаа; хурилсаанай үедэ ба хүбүү түрэжэ байхадаа; арһанай үбшэнтэй болоходоо; хариин бурхадтай гү, али Хуули ёһо соо бэшээтэй бузаргүй байха гури-муудые сахидаггүй еврей бэшэ арадуудай зонтой харилсахадаа. Бузаргүй яагаад болохоб гэхэдэ: бэеэ угаахадаа; саг зуурын үедэ хэнтэйшье харилсангүй байхадаа; масаг барихадаа; үргэл үргэхэдөө. Ямаршье эрэмдэггүй хүн тахилшанай үйлэ хэрэг ябуулха эрхэтэй байгаа. Үргэлэй мал хадаа хэды наһанай ба хэр һайн тамиртайб гэһэн тусхай эрилтэнүүдтэ таараха ёһотой байгаа. Зарим амитад, жэшээнь, гахай: бузартай, тиимэһээ үргэл үргэхэдэ хэрэглэгдэхэ-гүй, үүсэшье болохогүй гэжэ тоологдодог байгаа.
БЭЛГЭ ХҮНДЭХЭ — Эрэ хүнэй бэлгэ хүндэдэг заншал олон ара-дай дунда таранхай байгаа. Бурхан шэлэһэн арадтайгаа Хэлсээ батална. Хэлсээнэйнь гэршэ болгон, эртын Израильда эрэ хүнэй бэлгын хушалта арһые таһа отолхо ёһотой байгаа. Иүдейнүүдэй ёһоор, нарай хүбүүнэй түрэһөөр наймадахи хоногто иимэ заншал бүтээгдэдэг.
