Читать «Эхиней Эхин (Книга Бытия на бурятском языке)» онлайн - страница 80

НҮГЭЛ — Бурхантай хэлсээ эбдэлгэ гэһэн ойлгосо болоно. «Эртын Хэлсээн» соо нүгэл гээшэ муу ябадал, амитаниие алалга болон худал хэлэлгэ; Бурханай зорилгодо эсэргүү үйлэ хойшолол болон үхэл эбдэрэл асаралга (Эхинэй эхин 3:22; 4:8; 6:5; 8:2). Нүгэлтэ ябадал тухай үгүүлэлдэ (Эхинэй эхин 3) муу юумэн ондоо тээһээ ерэнэ, гансал хүсэниинь хүнэй дэргэдэ ерэхэдээ улам хүсэтэй боложо, тэрээндэ нүлөөлнэ. Хэрбээ хүн хүсэндэнь булигдаашьегүй һаа, үгэдэнь орожо булигдаха. Энэ хадаа — нүгэл. Нүгэл — өөрынгөө Бурханда бэшэ, харин ондоо хүсэндэ булигдалга, Бурханда эсэр-гүү ябадал. «Эхинэй эхин» гэжэ ном соо нүгэл зургаан янзатай:

1. хохидол үзүүлһэн муу үйлэ (Эхинэй эхин 3:5, 22; 4:7; 6:5; 8:21);

2. хүсөөр эдлэлгэ (Эхинэй эхин 4:8, 10; 6:11; 9:5; 34:2); 3. худал ба муу мэхэ (Эхинэй эхин 3:4, 7; 9:21-23; 27:35; 31:33; 39:12-20);

4. үнэн сэхэ бэшэ ябадал (Эхинэй эхин 18:17-32; 19:4-11; 34:5-7);

5. бодомжогүй ябадал (Эхинэй эхин 34:7); 6. ёһололые бузарлалга (Эхинэй эхин 7:2, 8; 8:21). Хүн гээшэ муу юумэ хэхэһээ түбэгшээ-дэггүй гэжэ «Эртын Хэлсээн» харуулна (Эхинэй эхин 6:5-6; 8:21) Хүнэй нүгэл хэлгэ өөрынь һула, холборхой, тогтууригүй занһаа болодог. Нүгэл зэм хоёрой нягта холбоое тон үнэншэмөөр нэгэ үгүүлгэ харуулна (Эхинэй эхин 3:7-13): эндэ Адам Ева хоёр зэмээ гэнтэ ойлгожо, нүгэл хэһэнээ мэдэрнэ, энэ зэмынь хүндэ ашаан боложо, нүгэлтэниие дарана (Эхинэй эхин 4:13). Үхэл гээшэ нү-гэлэйл шалтагаан (Эхинэй эхин 3:3; 20:3). Зэмэнь эгээл түрүүн нүгэлшэн дээрэ бууна, харин бүхы зоной ухаагаар, нүгэл гээшэ хүнэй үхэлөөр дүүрэдэг бэшэ, бүхы холо ойрые бузарладаг (Эхи-нэй эхин 14:13). Нүгөө талаараа Бурхан хүнэй нүгэлые аша туһа болгожошье болохо (Эхинэй эхин 50:20).

ТАХИЛШАН — Эртын Хэлсээндэ тусхай эрхэтэй, угтай зон Бурханда мүргэдэг ёһолол ябуулха, үргэл үргэхэ, мүн Бурханай зарлиг ойлгуулха эрхэтэй байгаа. Аһарооной, Цадоогой угай зон ба левидүүд тахилшад байгаа гээд мэдээжэ. Тахилшад хэдэн бүлэг болодог байгаа. Тэдэ бүлэгүүд нарин нягтаар ээлжээгээ сахин, бэе бэеэ һэлгэдэг, Бурханай Нангин үргөөдэхи мүргэлэй ёһололнуудта хабаададаг. Соломоной үе сагһаа хойшо тэдэнэй толгойлогшо ахамад тахилшан байгаа.

ҮЗЭГДЭЛ — Бурхан хүн хоёрой уулзалга ходо болоно, үзэгдэнэ гэжэ Библи дотор үйлэ хэрэгүүд харуулна (Эхинэй эхин 12:7; 17:1; 18:1; 26:2; 26:24; 35:9; 48:3), тиихэдээ Бурхан заабол түрүү-лэн үүсхэл гаргадаг. Жэшээлхэдэ, Бурхан Өөрыень харахые зүбшөөнэ, үгы һаа, Бурхан бэеэ харуулба гэхэ мэтэ үгүүлгэнүүд дайралдадаг. «Харагдаха», «үзэгдэхэ» гээшэнь нюдөөрөө хара-ха бэшэ, харин сэдьхэлээрээ ойлгохо, мэдэрхэ гэһэн удхатай. Бурханиие мэдэрхын тула ямар нэгэн арга үгы. Заримдаа энэ уулзалга зүүдэн шэнгеэр зураглагдана (Эхинэй эхин 28:12-16), заримдаа Бурхан Өөрөө заларна (Эхинэй эхин 48:3). Зүүдэн ба ерэлгэ хамтардаг. Бурхан Соломондо зүүдэндэнь ерэнэ (3 Хаашуул 3:5). Бурханай элшэнтэй хүнэй уулзалга тухай мүн лэ иигэжэ хэлэгдэдэг (Египедһээ гаралга 3:2; Ударидагшад 6:12). Бурханай үзэгдэхэ шалтагаан хадаа онсо ёһоной найдуулга ба үреэл бо-ло но.