Читать «Тры таварышы» онлайн - страница 98

Удзень я пайшоў да Блюменталя. Па дарозе я адчуваў сябе маладзенькім козлікам, які ідзе да старога ваўка. Сонца распаліла асфальт, і з кожным крокам мне ўсё менш хацелася, каб Блюменталь смажыў мяне, як шашлык. Трэба было правесці аперацыю хутка.

— Пан Блюменталь, — паспешліва сказаў я, як толькі ўвайшоў у кабінет, перахопліваючы ў яго ініцыятыву, — такая прапанова… барыш сам у руку лезе. Вы заплацілі за «кадзілак» 5 500 марак — я забіраю яго за шэсць, каб зноў збыць… Гэта павінна вырашыцца да вечара…

Блюменталь сядзеў за пісьмовым сталом, як на троне, і еў яблык. Ён перастаў есці і кінуў на мяне беглы позірк.

— Добра, — прасоп ён і зноў пачаў есці.

Я пачакаў, пакуль ён выкіне агрызак у кош для папер.

— Дык вы згодныя? — спытаў я.

— Хвілінку! — Ён дастаў з шуфляды стала яшчэ адзін яблык.

— Хочаце?

— Дзякую, але цяпер — не…

Ён упіўся зубамі ў яго.

— Трэба есці яблыкі, пан Локамп! Шмат! Яблыкі падоўжваюць жыццё. Кожны дзень па некалькі яблыкаў — і не патрэбны ніякія дактары!

— А калі зламаю руку?

Ён ухмыльнуўся, выкінуў другі агрызак і ўстаў.

— Вось менавіта тады вы і не зламаеце рукі.

— Гэта — практычна, — сказаў я і пачакаў, што будзе далей.

Размова наконт яблыкаў здалася мне падазронай.

Блюменталь дастаў з шафы карабок з цыгарамі, прапанаваў запаліць. Гэта была знаёмая ўжо «Карона».

— І яны падаўжаюць жыццё? — спытаў я.

— Не, гэтыя скарачаюць. Выходзіць тое на тое.

Ён выпусціў воблака дыму і, нахіліўшы галаву, паглядаў на мяне знізу ўверх, як задумлівая птушка.

— Тое на тое, пан Локамп. Заўсёды павінна выходзіць тое на тое — вось вам таямніца жыцця.

— Як атрымліваецца…

Ён падміргнуў.

— Так, уменне — таксама сакрэт. Мы ведаем шмат, а ўмеем — мала. Бо занадта шмат ведаем.

Ён засмяяўся.

— Прабачце… пасля яды я люблю пафіласофнічаць.

— Самы час на філасофію, — сказаў я. — Дык з «кадзілакам»… выходзіць у нас тое на тое… праўда?

Ён падняў руку.

— Секунду…

Я апусціў галаву, падпарадкоўваючыся. Блюменталь убачыў маю пакорлівасць і засмяяўся.

— Не тое, што вы думаеце. Я хацеў вам спачатку зрабіць камплімент. Атака з ходу, з адкрытымі картамі! Гэта было выдатна разлічана, з веданнем старога Блюменталя. Ведаеце, чаго я чакаў?

— Што я пачну таргавацца з чатырох тысяч пяцісот…

— Менавіта! Але тады вам дрэнна прыйшлося б. Вы хочаце прадаць за сем?

Я асцярожна паціснуў плячыма.

— Чаму менавіта за сем?

— Бо гэта ж была ваша першая цана ў нас.

— У вас бліскучая памяць, — сказаў я.

— На лічбы. Толькі на лічбы. На жаль. Але закончым: можаце забраць машыну за цану, якую вы назвалі.

Мы ўдарылі па руках.

— Дзякуй богу, — сказаў я з палёгкай. — Першая здзелка за даволі працяглы час. «Кадзілак» прынёс нам удачу.

— І мне таксама, — сказаў Блюменталь. — Я ж таксама зарабіў на ім пяцьсот марак.

— І праўда. Але чаму, прызнайцеся, вы прадаяце яго так хутка? Не спадабаўся?

— Проста забабоны, — растлумачыў Блюменталь. — Я іду на любую здзелку, на якой магу зарабіць.

— Выдатныя забабоны, — адгукнуўся я.

Ён пахітаў бліскучым чэрапам.

— Вы не паверыце, але так і ёсць. Каб не ведаць няўдач у іншых справах. Не пайсці сёння на здзелку — гэта выклік лёсу. А на такое ніхто не адважыцца.