Читать «Тры таварышы» онлайн - страница 129
Эрих Мария Ремарк
Я чуў яе дыханне. Яна сядзела на падаконніку, абшчапіўшы рукамі калені, і маўчала. Ціха трымцеў чырвоны водсвет светлавых рэклам па-над дрэвамі і адкідваў матавае адлюстраванне на яе светлыя туфлі. Потым святло пераходзіла на спадніцу і рукі.
— Можаш спакойна пакпіць з мяне, — сказаў я.
— Пакпіць? — перапытала яна.
— Вядома, бо я ўвесь час гавару: хачу. Ты ж, урэшце, павінна таксама хацець.
Яна ўскінула позірк.
— Ты ведаеш, што ты змяніўся, Робі?
— Не.
— Ведаеш. Ты ж і сам кажаш. Ты хочаш. Ты ўжо так шмат не пытаешся. Ты проста хочаш.
— Гэта не такая ўжо вялікая змена. Ты ж усё роўна можаш сказаць «не», як бы я ні хацеў.
Яна раптам нахілілася да мяне.
— Навошта я буду казаць «не», Робі, — сказала яна вельмі цёпла і пяшчотна, — я ж таксама хачу…
Здзіўлены, я абняў яе за плечы. Яе валасы казыталі мне твар.
— Гэта праўда, Пат?
— Праўда, любы.
— Дальбог, — сказаў я, — мне гэта ўяўлялася куды цяжэй.
Яна пахітала галавой.
— Усё ў тваіх руках, Робі…
— Я і сам ледзь не паверыў у гэта, — сказаў я здзіўлена.
Яна абняла маю галаву.
— Бывае вельмі лёгка, калі не трэба ні пра што думаць. Не рабіць усё самой. Калі можаш абаперціся. Ах, мілы, гэта ўсё вельмі лёгка, толькі не трэба самім абцяжарваць сваё жыццё.
На імгненне я сціснуў зубы. Чуць гэта менавіта ад яе!
— Правільна, — сказаў я, — правільна, Пат.
Нічога не было правільна.
Мы яшчэ хвілінку пастаялі каля акна.
— Твае рэчы мы забяром, — сказаў я. — Каб у цябе тут усё было. Мы нават набудзем чайны столік. Фрыда навучыцца абыходзіцца з ім.
— У нас жа ёсць такі столік, любы. Ён мой.
— Тым лепш. Тады я заўтра займуся Фрыдай.
Яна прыхілілася галавой да майго пляча. Я адчуў, што яна абяссілела.
— Праводзіць цябе цяпер дадому? — спытаў я.
— Зараз. Я толькі на хвілінку прылягу.
Яна ціха ляжала, не размаўляючы, быццам спала. Але вочы ў яе былі расплюшчаныя, і час ад часу ў іх трапляў водсвет рэкламаў, якія, быццам паўночнае ззянне, бясшумна бегалі па сценах і столі. На дварэ ўсталявалася цішыня. З суседняга пакоя час ад часу далятаў шоргат — гэта Хасэ гнуўся пад цяжарам рэшты сваіх надзей, свайго шлюбу, а магчыма, і ўсяго жыцця.
— Застанься ўжо тут, — сказаў я.
Яна выпрасталася.
— Сёння — не, любы…
— Мне вельмі хочацца, каб ты засталася…
— Заўтра…
Яна ўстала і ціха пайшла праз цёмны пакой. Я прыпомніў той дзень, калі яна ўпершыню засталася ў мяне і гэтаксама ціха пайшла праз пакой у шэрым паўзмроку світання, каб апрануцца. Я не ведаў, што гэта, але ва ўсім гэтым было штосьці хвалююча натуральнае, што пераварочвае душу, нейкі знак з далёкіх мінулых часоў, маўклівае выкананне запавету, нікому не вядомага.
Яна вярнулася да мяне са змроку і далонямі дакранулася да майго твару.
— У цябе было цудоўна, каханы. Вельмі. Добра, што ты ёсць.
Я нічога не адказаў. Я не мог нічога адказаць.
Я праводзіў яе дадому і пайшоў зноў у бар. Там быў Кёстэр.