Читать «Смерць Івана Ільіча. Крэйцарава саната. Гаспадар і парабак» онлайн - страница 95

У вёсцы, здавалася, і ветру, і снегу, і марозу было меней.

— Дык гэта ж Грышкава,— сказаў Васіль Андрэевіч.

— Яно і ёсць,— адказваў Мікіта.

I сапраўды, гэта было Грышкава. Выходзіла так, што яны збіліся ўлева і праехалі вёрст восем не зусім у тым напрамку, у якім ім трэба было, але ўсё ж трымаліся патрэбнага кірунку. Да Гарачкава ад Грышкава было вёрст пяць.

У глыбіні вёскі яны напаткалі высокага чалавека, які ішоў сярэдзінаю вуліцы.

— Хто едзе? — крыкнуў гэты чалавек, прыпыняючы каня, і, адразу ж пазнаўшы Васіля Андрэевіча, ухапіўся за аглоблю і, перабіраючы па ёй рукамі, дайшоў да саней і сеў на козлы.

Гэта быў знаёмы Васілю Андрэевічу мужык Ісай, вядомы ў акрузе як першы канакрад.

— А! Васіль Андрэевіч! Куды ж гэта вас бог нясе? — сказаў Ісай, абдаючы Мікіту пахам выпітае гарэлкі.

— Ды мы ў Гарачкава.

— Вунь куды заехалі! Вам трэба было б на Малахава.

— Мала што трэба, ды не патрапілі,— сказаў Васіль Андрэевіч, прытрымліваючы каня.

— А конік добры,— сказаў Ісай, пазіраючы на каня і зацягваючы яму прывычным рухам пад самую макаўку аслабелы вузел завязанага густога хваста.

— Што ж, начаваць, ці як?

— Не, браток, абавязкова ехаць трэба.

— Трэба, відаць. А гэты чый? А! Мікіта Сцяпанавіч!

— А то як жа? — адказваў Мікіта.— А вось як бы, душа добрая, нам тут не збіцца зноў.

— Як тут збіцца! Заварочвай назад, па вуліцы проста, а там, як выедзеш, усё проста. Улева не бяры. Выедзеш на бальшак, а тады — управа.

— Заваротка з бальшака дзе? Па-летняму ці па-зімняму? — спытаў Мікіта.

— Па-зімняму. Зараз, як выедзеш, кусцікі, насупраць кусцікаў яшчэ тычка вялікая дубовая, кучаравая стаіць,— тут і ёсць.

Васіль Андрэевіч завярнуў каня назад і паехаў слабадою.

— А то начавалі б! — закрычаў ім ззаду Ісай.

Але Васіль Андрэевіч не адказаў яму і злёгку паганяў каня: пяць вёрст роўнай дарогі, з якіх дзве ішлі лесам, здавалася, лёгка праехаць, тым больш што вецер як быццам аціх і снег пераставаў.

Зноў праехалі вуліцаю па наезджанай дарозе, на якой там-сям чарнеў свежы гной, абмінулі падворак з бялізнаю, дзе белая кашуля ўжо сарвалася і вісела на адным мёрзлым рукаве і зноў апынуліся ў адкрытым полі. Мяцеліца не толькі не сціхала, але, здавалася, яшчэ больш разгулялася.

Дарога ўся была замецена, і можна было ведаць, што не збіўся, толькі па тычках. Але і тычкі наперадзе цяжка было разгледзець, таму што вецер быў сустрэчны.

Васіль Андрэевіч жмурыўся, нагінаў галаву і прыглядаўся да тычак, але больш пускаў каня, спадзеючыся на яго. I конь сапраўды ішоў не збіваючыся, заварочваў то ўправа, то ўлева па звілінах дарогі, якую ён адчуваў пад нагамі; таму, нягледзячы на тое, што снег зверху ўзмацніўся і ўзмацніўся вецер, тычкі па-ранейшаму былі відаць то справа, то злева.

Гэтак ехалі яны хвілін дзесяць, і раптам адразу перад канём паказалася штосьці чорнае, якое рухалася ў касой сетцы снежнае віхуры. Гэта былі спадарожнікі. Гняды дагнаў іх і пачаў стукаць нагамі аб крэслы саней, якія ехалі наперадзе.