Читать «Населены востраў» онлайн - страница 179

Ён ішоў на ўвесь рост. Ён ведаў, што яму давядзецца сілай выкалупліваць чорных паганятых з жалезнай шкарлупіны, і ён хацеў гэтага. Ніколі ў жыцьці нічога ён так не хацеў, як хацелася яму зараз адчуць пад пальцамі жывую плоць... Калі ён спусьціўся ў лагчыну, выпраменьвальнік быў ужо зусім блізка. Жоўтая машына кацілася прама на яго, сьлепа ўтаропіўшыся шкельцамі пэрыскопаў, рашэцісты конус грузна разгойдваўся ня ў такт прысяданьням машыны, і цяпер было відаць, што на вяршыні гайдаецца серабрысты шар, густа ўтыканы доўгімі бліскучымі ігламі...

Яны й не падумалі спыніцца, і Максім, саступіўшы дарогу, прапусьціў іх, прабег некалькі мэтраў побач і ўскочыў на браню.

Частка пятая. Зямлянін

18

Дзяржаўны пракурор спаў чуйна, і мурлыканьне тэлефона адразу разбудзіла яго. Не расплюшчваючы вачэй, ён узяў навушнік. Шапаткі голас начнога рэфэрэнта вымавіў, як бы просячы прабачэньня:

— Сем гадзін трыццаць хвілін, ваша яснавяльможнасьць...

— Так, — сказаў пракурор, усё яшчэ не расплюшчваючы вачэй. — Так. Дзякую.

Ён уключыў сьвятло, адкінуў коўдру і сеў. Некаторы час ён сядзеў, утаропіўшыся на ​​свае худыя бледныя ногі, і з сумным зьдзіўленьнем разважаў пра тое, што вось ужо шосты дзесятак пайшоў, але ня памятае ён аніводнага дня, калі б яму далі выспацца. Увесь час хто-небудзь будзіць. Калі ён быў ротмістрам, яго будзіў пасьля папойкі скаціна-дзяншчык. Калі ён быў старшынём надзвычайнага трыбуналу, яго будзіў дурань-сакратар зь непадпісанымі прысудамі. Калі ён быў гімназыстам, яго будзіла маці, каб ён ішоў на заняткі, і гэта быў наймярзотнейшы час, найбольш кепскія абуджэньні. І заўсёды яму казалі: трэба! Трэба, ваша высакародзьдзе... трэба, пане старшыня... трэба, сыночак... А цяпер гэтае «трэба» кажа сабе ён сам... Ён устаў, накінуў халат, плюхнуў у твар жменю адэкалёну, уставіў зубы, паглядзеў, масажуючы шчокі, у люстэрка, скрывіўся непрыязна і прайшоў у кабінэт.

Цёплае малако ўжо стаяла на стале, а пад крухмальнай сурвэтачкай — сподак з саланаватым печывам. Гэта трэба было выпіць і зьесьці, як лекі, але спачатку ён падышоў да сэйфа, адваліў дзьверцы, узяў зялёную тэчку і паклаў яе на стол побач са сьняданкам. Храбустаючы печывам і прысёрбваючы малако, ён старанна аглядаў тэчку, пакуль не пераканаўся, што з учорашняга вечара яе ніхто не раскрываў. Як шмат перамянілася, падумаў ён. Усяго тры месяцы прайшло, а як усё перамянілася!... Ён машынальна паглядзеў на жоўты тэлефон і некалькі сэкундаў ня мог адвесьці ад яго вачэй. Тэлефон маўчаў — яркі, зґрабны, як вясёлая цацка... страшны, як цікаючая пякельная машына, якую немагчыма разрадзіць... Пракурор сутаргава, дзьвюма рукамі ўчапіўся ў зялёную тэчку, зажмурыўся. Ён адчуў, што страх нарастае, і пасьпяшаўся абсячы сябе. Не, так справа ня пойдзе, зараз трэба захоўваць абсалютны спакой і разважаць максымальна абыякава... Выбару ў мяне ўсё роўна няма. Значыць, рызыка... Ну што ж: рызыка так рызыка. Рызыка заўсёды была й будзе, трэба толькі зьвесьці яе да мінімуму. І я яе зьвяду да мінімуму. Так, масаракш, да мінімуму!... Вы, здаецца, ня ўпэўненыя ў гэтым, Разумнік? Ах, вы сумняваецеся? Вы заўсёды сумняваецеся, Разумніку, ёсьць у вас такая якасьць, вы — маладзец... Ну што ж, паспрабуем разьвеяць вашыя сумневы. Чулі вы пра такога чалавека — яго завуць Максім Камэрэр? Няўжо чулі? Гэта вам толькі здаецца. Вы ніколі раней ня чулі пра такога чалавека. Вы зараз пачуеце пра яго ў першы раз. Вельмі прашу вас, выслухайце і складзіце пра яго самае аб’ектыўнае, самае непрадузятае меркаваньне. Мне вельмі важна ведаць вашае аб’ектыўнае меркаваньне, Разумнік: ад гэтага, ці ведаеце, залежыць зараз цэласьць маёй шкуры. Маёй бледнай, зь сінімі пражылкамі, такой дарагой мне шкуры...