Читать «Населены востраў» онлайн - страница 155

Пад гэты марш яны пратупалі яшчэ кілямэтры два, а Гай усё думаў, як жа ім паводзіць сябе, калі патруль іх усё ж заўважыць, і, прыдумаўшы, выклаў свае меркаваньні Максіму. Калі нас знойдуць, сказаў ён, нахлусім, быццам мяне выкралі вырадкі, а ты за імі пагнаўся і адбіў мяне, блукалі мы з табой, блукалі па лесе і вось сёньня выйшлі сюды... А што нам гэта дасьць? — спытаў Максім без асаблівага энтузіязму. А тое нам гэта дасьць, сказаў Гай, раззлаваўшыся, што нас прынамсі ня шлёпнуць адразу ж на месцы... Ну ўжо не, цьвёрда сказаў Максім. Шлёпнуць я сябе больш ня дам, ды й цябе таксама... А калі танк? — з захапленьнем спытаў Гай. А што — танк? — сказаў Максім. Падумаеш, танк... Ён памаўчаў некаторы час, а потым сказаў: а ведаеш, нядрэнна б нам захапіць танк. Гай убачыў, што думка гэтая вельмі яму па душы. Выдатная ў цябе ідэя, Гай, сказаў Максім. Так мы і зробім. Захопім танк. Як толькі яны зьявяцца, ты зараз жа смальні ў паветра з аўтамата, а я закладу рукі за сьпіну, і ты вядзеш мяне пад канвоем прама да іх. А там ужо мой клопат, але глядзі, трымайся ў старонцы, не пападзіся пад руку і, галоўнае, больш не страляй... Гай загарэўся і тут жа прапанаваў ісьці па выдмах, каб іх здалёк было відаць. Так і зрабілі, падняліся на выдмы. І адразу ўбачылі белую субмарыну.

За выдмамі адкрывалася невялікая плыткая бухта, і субмарына ўзвышалася над вадой у сотні мэтраў ад берага. Уласна, яна зусім не была падобная на субмарыну і, тым больш, на белую. Гай вырашыў спачатку, што гэта — ня тое туша нейкай велічэзнай двухгорбай жывёлы, ня тое мудрагелістай формы скала, што немаведама адкуль устала зь пяскоў. Але Максім адразу зразумеў, што гэта. Ён нават дапусьціў, што субмарына закінутая, што стаіць яна тут ужо некалькі гадоў і што яе засмактала. Так яно і аказалася. Калі яны дабраліся да бухты і спусьціліся да вады, Гай убачыў, што доўгі корпус і абедзьве надбудовы пакрытыя іржавымі плямамі, белая фарба аблупілася, артылерыйская пляцоўка скручаная набок, і гармата глядзіць у ваду. У абшыўцы зэўралі чорныя дзіркі з закапцелымі краямі — нічога жывога там, вядома, застацца не магло.

— А гэта сапраўды белая субмарына? — спытаў Максім. — Ты бачыў іх раней?

— Па-мойму, яна, — адказаў Гай. — На ўзьбярэжжы я ніколі не служыў, але нам паказвалі фатаграфіі, мэнтаграмы... апісвалі... Нават навучальны фільм быў — «Танкі ў берагавой абароне»... Гэта яна. Трэба разумець, яе вынесла штормам у бухту, села яна на мель, а тут прысьпеў патруль... Бачыш, як яе раскалупалі? Проста не абшыўка, а рэшата...

— Так, падобна... — прамармытаў Максім, углядаючыся. — Хадзем, паглядзім?

Гай замяўся.

— Наогул, вядома, можна, — прамовіў ён няпэўнена.

— А што такое?

— Ды як табе сказаць...

Сапраўды, як яму сказаць? Вось капрал Сэрэмбэш, адважны танкіст, распавядаў неяк у цёмнай пасьля адбою казарме, быццам на белых субмарынах ходзяць не звычайныя маракі — мёртвыя маракі на іх ходзяць, служаць свой другі тэрмін, а некаторыя — з баязьліўцаў, хто загінуў у страху, тыя першы даслужваюць... марскія дэманы шнараць па дне мора, ловяць тапельцаў і камплектуюць зь іх экіпажы... Такое ж Маку не распавядзеш — засьмяецца, а сьмяяцца тут, бадай, няма чаго... Аб, напрыклад, сапраўдны радавы Лепту, разжалаваны з афіцэраў, напіўшыся ў карчме, казаў проста: «Усё гэта, хлопцы, лухта — вырадкі вашыя, мутанты ўсякія, радыяцыя — гэта ўсё перажыць можна і адолець можна, а галоўнае, хлопцы, маліце ​​бога, каб не занёс ён вас на белую субмарыну, — лепш, хлопцы, адразу патануць, чым хоць рукой яе крануць, я ж бо ведаю...» Абсалютна невядома было, чаму Лепту разжалавалі, але служыў ён раней на ўзьбярэжжы і камандаваў вартавым катэрам...