Читать «Высокія дрэвы» онлайн - страница 31

Леапольд Стаф

ЗВЯЗДАР

Звяздар замкнуў на ключ вежу: Паабцінаў каметам хвасты, Выкінуў у акно клепсідру й чэрап I пайшоў на маскарад. Там спаткаў чорнага вершніка, Які прапанаваў: «Браце, Мой конь здох, і ў карчме Я прадаў яго цыганам. Заплаці свае пазыкі залатою аброццю». Потым звяздар скакаў з дагарэсай I гуляў у косці з мажным кардыналам, Закалоў чатырох Борджыа I выпіў мора малмазіі. Ранак заспеў яго пры куродымных свечках. Каб праветрыць цяжкую галаву, Ён накінуў на плечы пыльнік I прамармытаў: «Пашпацырую з хвілю Па Сярэднявеччы». Ды там ніхто не зважаў на яго, Усе былі пры справе: Бартольд вынаходжваў порах, Калумб шукаў на мапе Амерыку... Звяздар павярнуў назад. Праходзячы ў садзе каля сажалкі, Ён хацеў убачыць у купальні Сузану, Ды ўбачыў толькі белага кухара I дзеўку, якая ля куратніка Абскубвала на абед гуся. Ідучы ў задуме на ранішнюю мшу, Ён завярнуў да лаўкі антыквара I да вечара праседзеў там. Шукай налітру святога Лукаша, Гладзь эльзевіры й альдыны, Захутвай у чорны ядваб скрынкі. Венецыя, гледзячы на лагуны, Сплывае з караблямі ў далечыню. 1954

КРУГІ

Прымружыўшы вочы, ён бачыў: Сядзелі ўздоўж далягляду, Густа, як восенню ластаўкі на дроце, I ўсё бліжэй, штораз меншымі Канцэнтрычнымі кругамі, Амфітэатрам — Нахіляліся наперад, Уражаныя, здзіўленыя, Глядзелі праз смарагдавае шкло На яго, які быў усярэдзіне. I напятымі, бы масянжовыя струны, Поўнымі захаплення паглядамі Узнімалі яго ўгору, Высока-высока, Аж пакуль ён не павіс пад небам, Як Сымон Слупнік Без слупа. Аднак усё было зусім інакш: Сядзелі ўздоўж далягляду, Рэдка, бы кроплі на дроце ў слотны дзень, I ўсё бліжэй, штораз меншымі Канцэнтрычнымі кругамі, Амфітэатрам — З павернутымі да сярэдзіны спінамі, З тварамі, звернутымі да небакраю. I праз смарагдавае шкло Разглядалі сцёртыя ад ужытку дукаты, Чыталі біржавыя цэны Або любоўныя пасланні. I ненапятыя, Танюткія павуціны Замест струнаў паглядаў Так расслабаніліся і здалі, Што ён з вышыні Праваліўся пад зямлю. Як у вадзе тануў у ёй, Пакідаючы на роўнядзі кругі, I апускаўся на дно й глыбей, У жарало да Плутона, Дзе й захрас на самай апошняй мяжы, Выткнуўшыся галавою ў атвор, Які вёў на другі бок свету, У чорную ноч нябыту. А ўгары, уздоўж далягляду, Анёлы й д’яблы, Трымаючыся за рукі І высока выкідваючы ногі, Скакалі ў вар’яцкім карагодзе, Лопаючыся ад рогату. 1954