Читать «Белы Бім Чорнае вуха» онлайн - страница 59

Гавриил Николаевич Троепольский

Так за грошы людзі прадалі добрае імя Біма. Добра, што хоць гэтага не ведаў Бім, як і таго, што за паперкі некаторыя людзі могуць прадаць і гонар, адданасць і сэрца. Добра сабаку, які не можа пра гэта ведаць!

Але Бім цяпер павінен забыць сваё імя. Што ж рабіць — так, выходзіць, і павінна быць. Толькі не забудзе ён свайго сябра Івана Іванавіча. Хоць жыццё пачалося зусім інакшае, ніяк не падобнае да таго, што было некалі, але тое забыць ён не мог.

Раздзел 11. Чарнавух у вёсцы

Вёска, куды прывялі Біма, зусім-такі здзівіла яго. Тут таксама жылі людзі, але ўсё было не так, як там, дзе ён нарадзіўся і выгадаваўся. Домікі маленькія — проста на зямлі, без усякіх там лесвічных пляцовак, без шматлікіх парогаў, дзверы не пстрыкаюць замкамі. На ноч, праўда, дзверы зачыняюць на засаўку. Усе домікі накрыты рабрыстымі шэравата-белымі лістамі. Раніцаю, у адзін і той жа час, з кожнага доміка ідзе ўгору дым, але домікі ўсё ж не едуць і не ляцяць некуды, а стаяць сабе роўненька радочкамі і дымяць ціха і мірна, без усякага там скрыгатання. Але больш за ўсё ўразіла Біма (зараз ужо Чарнавуха) тое, што разам з людзьмі тут жывуць і розныя жывёліны і птушкі: каровы, куры, гусі, авечкі, свінні, знаёмства з якімі адбылося не адразу. У жывёлін за кожным чалавечым домікам былі свае хаткі, накрытыя часам саломаю, а мясцінамі і чаротам, і адгароджаныя невысокім рэдкаватым тынам. І ніхто нікога не чапае — ні людзі жывелін і птушак, ні жывёліны людзей, і ніхто ні па кім не страляе са стрэльбы.

Першы дзень Біму паслалі сена ў кутку ў сенцах. Чалавек прывязаў яго за вяроўку, добра накарміў і некуды пайшоў, апрануўшы плашч. Астатак дня Бім правёў адзінока, у цішыні і маўклівасці. Адвячоркам ён пачуў, як зашорхалі капытцамі авечкі, як яны зайшлі на двор, як прамыкала карова ў хляве (нечага прасіла). А скора прыйшоў і той чалавек, але з хлопчыкам у плашчы, у ботах, на галаве шапка, а ў руках доўгая палка. Твар у яго быў гэтакі ж карычневы, як у добрага чалавека, а пах хлопчык авечкамі.

— Ну, Алёшка, глядзі новага сябра, — сказаў дарослы хлопчыку.

Яны падышлі да самага Біма.

— Тата, а не ўкусіць?

— Не, Алёшка, такія не кусаюцца… Ух ты, Чарнавух… Чарнавух — харошы сабака. — І чуць паляпаў яго па баку.

Бім ляжаў і насцярожана глядзеў на хлопчыка. Той таксама пагладзіў:

— Чарнавух… Чарнаву-ух… — І сказаў да дарослага: — Тата, а калі адвяжам — не ўцячэ?

— Трохі пачакаем. — Ён пайшоў у дом.

Бім устаў, прысеў, падаў хлопчыку лапу, гэта значыць сказаў: «Добры дзень. Ты харошы».

— Тата! — крыкнуў хлопчык. — Тата, хадзі!

Той вярнуўся.

— Добры дзень, Чарнавух! — падаў хлопчык руку.

Бім яшчэ раз павітаўся. Абодва чалавекі відавочна ўпадобалі ягоную ветлівасць. Гэтыя першыя хвіліны знаёмства былі вельмі важныя Біму: ён даведаўся, што таго, хто прывёў яго сюды, завуць Тата, а хлопчыка Алёша. Нават звычайныя, нічым не адметныя дварняжкі скора даведваюцца пра імёны людзей, а Бім… Ды што там казаць! Мы ўжо ведаем, які гэта сабака.