Читать «Белы Бім Чорнае вуха» онлайн - страница 18

Гавриил Николаевич Троепольский

Затое ў Біма з'явіўся і вораг: Цётка, адзіны чалавек з усіх людзей, якія яму не вераць. Сабака спазнаў паклёпніка. Але паляванне прапала. Бывае так: чакае чалавек добрага дня, а мае адны непрыемнасці. Бывае.

Раздзел 4. Жоўты лес

У адзін з наступных дзён досвета яны ўдвух выйшлі з дому. Спачатку ехалі на трамваі, стоячы на пляцоўцы. Вагонаважатая аказалася знаёмая Івану Іванавічу і Біму. Вядома ж, Бім прывітаў яе, калі яна выходзіла перакінуць стрэлку. Важатая пацерабіла яго за вуха, але Бім не лізнуў у руку, а проста патупаў лапамі, седзячы, і адстукаў хвастом адпаведнае прывітанне.

Потым, ужо за горадам, ехалі на аўтобусе, у якім было толькі пяць-шэсць чалавек у такую рань. Калі садзіліся, шафёр нешта прабурчаў, паўтараючы «сабака» і «няма дазволу». Бім лёгка ва ўсім разабраўся: шафёр не хоча іх везці, і гэта дрэнна, — гледзячы на твары зразумеў. Адзін пасажыр заступіўся за іх, другі, наадварот, паддакнуў шафёру. Бім зацікаўлена глядзеў на спрэчку. Нарэшце шафёр выйшаў з аўтобуса. На парозе гаспадар даў яму жоўценькую паперку, узышоў па прыступках разам з Бімам, сеў на сядзенне і журботна ўздыхнуў: «Эх-хэ-хэ!»

Бім даўно прыкмеціў, што людзі мяняюцца нейкімі паперкамі, якія пахнуць бог ведае чым. Аднаго разу ён пачуў, што адна з тых, што ляжалі на стале, пахне крывёю, патыкаў у яе носам, каб заўважыў гаспадар, але той і ў вус не дзьмуў — бясчутны! — а толькі паўтараў сваё «нельга». Ды яшчэ і замкнуў паперкі ў шуфлядзе. Некаторыя, пакуль чыстыя, пахнуць хлебам, каўбасою, наогул, магазінам, але амаль усе — безліччу рук. Людзі любяць іх, гэтыя паперкі, хаваюць у кішэні, у шуфляды, як гаспадар. Хоць у гэтым Бім мала петрыў, аднак сцяміў: як толькі гаспадар даў шафёру паперку, яны пасябравалі. Але чаму ўздыхнуў Іван Іванавіч, Бім не разумеў, і было гэта прыкметна па яго пільнаму позірку ў вочы свайму сябру. Наогул, пра магічную сілу паперак ён і прыблізна не здагадваўся — недаступна гэта сабачаму розуму, не ведаў ён, што яму яны некалі саслужаць пагібельную службу.

Ад шашы да лесу ішлі пяшком.

Іван Іванавіч спыніўся на ўзлеску адпачыць, а Бім паблізу аблазіў мясцовасць. Такога лесу ён яшчэ не бачыў ніколі. Лес-то, прынамсі, той самы — яны былі тут вясною, прыходзілі і летам (так, пагуляць), але цяпер усё тут навокал было жоўтае і барвовае, здавалася, што ўсё гарыць і свеціць разам з сонцам.

Дрэвы толькі-толькі пачалі распранацца, і лісце падала, пагойдвалася ў паветры, нячутна і павольна. Было халаднавата і лёгка, а таму і весела. Пах восеньскага лесу — незвычайны, непаўторны, моцны і чысты такі, што за дзесяткі метраў Бім чуў, дзе гаспадар. Лясную мыш ён «прыхапіў» здалёку, але не пайшоў за ёю (яна вядомая драбяза), а вось нешта жывое так шыбанула ў нос, што Бім прыпыніўся. А як падышоў, забрахаў на калючы мячык.

Іван Іванавіч устаў з пянька і падышоў да Біма.

— Нельга, Бім! Нельга, дурненькі! Вожык гэта. Назад! — і павёў Біма за сабою.

Выходзіць, вожык — добры звярок, а чапаць яго нельга…

Цяпер Іван Іванавіч зноў сеў на пянёк, загадаў Біму таксама сядзець, а сам зняў шапку, паклаў яе побач на зямлю і глядзеў на лісце. І слухаў лясную цішыню. І, вядома ж, усміхаўся! Ён быў цяпер як і заўсёды перад паляваннем.