Читать «Белы Бім Чорнае вуха» онлайн - страница 104
Гавриил Николаевич Троепольский
Тата зусім не хацеў паглыбляць спрэчку, ён любіў маму, а яна любіла яго, і мірыўся ён заўсёды першы. Ды і доўгага гневу ў іх не здаралася. І гэты раз ён памяркоўна і мірна сказаў:
— Што ж, трэба будзе разабрацца. Паспрабую я знайсці Біма. Паспрабую. Гаспадар знайшоўся, сюды Толік ужо не прывалачэ сабаку, а калі мы з табою знойдзем яго, то наш аўтарытэт у вачах Толіка стане большы.
Не, не тыя словы сказаў ён, што прыкіпелі на языку, не тыя. У той вечар Сямён Пятровіч ужо не быў спакойны і ўпэўнены: сын падрастаў і абмінаў бацьку, а ён, родны бацька, не заўважаў гэтага з-за цякучкі. Сямён Пятровіч думаў. Сямён Пятровіч успамінаў, як ён аднойчы бачыў у піўной на беразе рэчкі юнака, яшчэ бязвусага: той стаяў ля сцяны, хістаючыся і заплятаючыся нагамі, і крычаў, і плакаў з надрывам… Жудасна стала ад такога ўспаміну. Сямён Пятровіч з жахам уявіў ля піўное свайго Толіка гадоў праз пяць, і ад гэтага схлупіла ў грудзях. Ён падышоў да жонкі, сеў каля яе і спытаўся ціха, мірна і нечакана:
— А можа, купім мы Толіку харошага сабаку?.. Ці выпрасім Біма ў гаспадара, га? Добра заплоцім. Як ты думаеш?
— Ох, не ведаю, Сямён, не ведаю. Давай купім, ці што?
Вядома, Сямён Пятровіч не ўлічыў аднае драбніцы, што сяброўства і давер не купляюцца і не прадаюцца. Не ведаў ён і таго, што Біма ўжо не знайсці, каб ён і захацеў. Але Бім, наш добры Бім пакінуў след і ў душы Толікавага таты. Магчыма, гэта дакор сумлення. Ад яго ніколі і нікому не схавацца, калі яно не падобна на ідэальна просты дубец: такое можна сагнуць дугою і, адпусціўшы, калі зажадаецца, выпрастаць — як сабе хочаце. Але Бім трывожыў Сямёна Пятровіча і ноччу.
А тае ночы Бім усё яшчэ ляжаў там, у фургоне, абабітым бляхаю. Заўтра ж Толікаў тата арганізуе пошукі Біма. Ці знойдзе ён, ці спасцігне таямніцу жалезнага фургона, зразумее ці не ўсю сілу і непераможнасць Бімавага імкнення да святла, волі, сяброўства і даверу?
Не, гэтага не здарылася з-за самае простае прычыны. Раніцаю наступнага дня, у панядзелак, Іван Іванавіч узяў стрэльбу ў чахле і паехаў на каранцінны ўчастак. Там сустрэўся з тымі двума сабакаловамі, з горыччу і болем даведаўся, што злавілі яны Біма каля дома. Абодва яны абураліся на тую Цётку і лаяліся на яе няшчадна, абзывалі ўсякімі словамі. Цяжка было Івану Іванавічу таму, што Бім загінуў як ахвяра здрады і нагавораў. І ён не вінаваціў гэтых двух работнікаў, якія выконвалі свае абавязкі, хоць малады хлопец, відаць, адчуваў сябе віноўнікам нават ужо таму, што паверыў Цётцы.
— Ды каб я ведаў… — Ён не дагаварыў і стукнуў кулаком па капоце аўтафургона. — Вось і павер такой гадзіне.
Іван Іванавіч папрасіў іх завезці Біма ў лес і прапанаваў за гэта пяць рублёў. Абодва ахвотна згадзіліся. Паехалі ўтрох у кабіне таго ж фургона.
На палянцы, дзе перад кожным паляваннем сядзеў Іван Іванавіч на пянёчку і слухаў лес, на палянцы, дзе ў сумным чаканні Бім цёрся пысаю аб апалае лісце, у некалькі метрах ад пянька, закапалі Біма. А зверху пасыпалі чуць, тоненька, жоўценькага лісця, перамешанага са сняжком.