Читать «Канёк-гарбунок» онлайн - страница 12

Ці якісьці ліхадзей

Пад цябе падкоп вядзе?» -

«Зноў бяда мяне спаткала.

Бацюхну Жар-птушкі мала.

Цар-дзяўчыну хоча мець,

Каб крыху памаладзець.

І клянецца барадою,

Што расправіцца са мною».

Тут сказаў яму канёк,

Даўгавухі гарбунок:

«Каб мяне тады паслухаў,

Не была б такая скруха.

Але ты падняў пяро,

І пайшло не на дабро.

Ды скажу табе па дружбе:

Гэта ўсё яшчэ не служба.

Служба ўперадзе, Ванёк,

Цяжкі будзе твой хлябок.

Да цара ідзі ў палаты

І для справы, не для платы

Папрасі два ручнікі,

Неўжываныя нікім.

Шырыня - як можна болей!

І ніхто каб, і ніколі

Прыгажэйшых не знайшоў,

Патрасуць хай царскі схоў.

Як на месца мы прыбудзем,

Мець таксама трэба будзе

Шыты золатам шацёр

Ды абедзенны прыбор,

Не абы-які - саксонскі,

І прысмакаў - лепш заморскіх.

Хоць і цяжка на душы,

Да цара Іван спяшыць,

Без прадмовы пачынае

І што трэба замаўляе:

«Трэба мне два ручнікі,

Неўжываныя нікім.

Шырыня - як можна болей!

І ніхто каб, і ніколі

Прыгажэйшых не знайшоў -

Перавернуць хай ваш схоў -

Як на месца мы прыбудзем,

Мець таксама трэба будзе

Шыты золатам шацёр

Ды абедзенны прыбор,

Не абы-які - саксонскі,

І прысмакаў - лепш заморскіх.

Бо іначай не злавіць...» -

«Малайчына! Так і быць!» -

З ложка цар аднак не ўстаў,

З ложка слугам загадаў

У каморах ператрэсці,

Падабраць усё, прынесці.

Пажадаў яму: «Шчасліва!

Каб хутчэй прывёз мне дзіва!»

На дасвецці, вельмі рана,

Разбудзіў канёк Івана:

«Гаспадар мой! Уставай!

Нас чужы чакае край!»

Ваня хуценька падняўся,

У дарогу ўраз сабраўся.

Ручнікі ўзяў і шацёр,

І абедзенны прыбор,

Не абы-які - саксонскі,

Смакаў розных, больш заморскіх.

У мяшок дарожны склаў

І аборкай завязаў.

Не забыў, узяў і хлеба,

Бо заўсёды ў ім патрэба.

Жуючы на поўны рот,

Скіраваў канька на ўсход.

Восьмы дзень былі ў дарозе,

Восьмы дзень жылі ў трывозе.

Трапілі нарэшце ў лес,

Ды з канька Іван не злез.

«Бачыш, Ваня, вунь дарогу?

Пойдзем ёю з асцярогай,

Скора ўбачым акіян.

Там Цар-дзеўка без заган

Круглы год у адзіноце

Па сваёй жыве ахвоце.

Толькі два разы на год

Адпраўляецца ў паход.

На зямлю да нас прыходзіць,

Доўгі дзень з сабой прыводзіць».

Прыскакалі на мысок.

Скрозь па беразе пясок.

Хвалі зрэдку набягаюць,

З шумам, пенай асядаюць.

З гарбунка Іванка злез,

Азіраецца на лес,

Гарбунка па шыі гладзіць.

А канёк яму і радзіць:

«Тут во лепш... Стаўляй шацёр.

Ручнікі сцялі. Прыбор

Расстаўляй, кладзі прысмакі.

Зробіць добра ўсё не ўсякі.

Сам лажыся за шацёр

І вядзі як след дазор.

Бачыш? Шлюпка вунь мільгае!

Цар-дзяўчына падплывае.

Зойдзе хай, паесць, пап'е;

А як песню запяе

І на гуслях заіграе, -

Лепшай хвілі не бывае.

Смела ўнутр шатра ўбягай

І Цар-дзеўчыну хапай.

Мне ж крычы, каб бег на помач,

Я дзе-небудзь буду побач.

Ды глядзі - трымай фасон,

Адганяй, як можаш, сон.

Бо заснеш - пішы прапала,

Бед надарыцца нямала».

Гарбунок з вачэй прапаў,

А Іван прасвідраваў

Дзірку (ох, гэты хлапчына!),

Каб падглядваць за дзяўчынай.

Не цягнуўся б гэтак час,

Каб цярпення быў запас.

Падплыла дзяўчына ў поўдзень.

«А куды спачатку пойдзе?» -

Ванька думае, гадае.

Дзеўка ж тузае, штурхае,

Цягне шлюпку на пясок,

Вось апошні ўжо рывок...

Ваня дзеўку аглядае

Нездаволена, а тая

З гуслямі ідзе ў шацёр

І садзіцца за прыбор.