Читать «Канёк-гарбунок» онлайн - страница 10

Ухапі адну, што бліжай!

Птушка Жар табе не чыжык,

Моцазна ў руках трымай,

Крык «Напомач!» падымай.

Падбягу сюды як бачыш». -

«А ў Жар-птушкі хвост гарачы?

Можна рукі апячы,

Як схапіць і валачы».

Не сказаў канёк нічога,

Бо адольвала знямога.

Знік дружок з яго вачэй:

Падкарміцца бег хутчэй.

Ваню ж справа - як забава.

«Ха... Разумнік я, мне - слава:

Рукавіцы захапіў!» -

І, мармычучы матыў,

Ванька ўсё зрабіў як трэба.

Дажаваў астаткі хлеба,

Пад начоўкі ўміг залез -

Меў у гэтым інтарэс.

Вось паўночнаю парою

Цемра знікла над гарою,

Сталі птушкі падлятаць,

Ды ляцяць усё, ляцяць.

Стаў гармідар тут вялікі,

Лопат крылаў, сварка, крыкі.

«Ды іх тут дзесяткаў з пяць!

Д'ябал столькі змог сабраць...

Каб усіх пералавіць

Ды прадаць... Эх, можна б жыць!

Не, замнога... Тут няўвязка...

Хараство якое!.. Казка!..

Нашым курыцам да іх

Ох, далёка...»

І ў той міг

Папаўзлі бліжэй начоўкі.

Шлях Івана быў нядоўгі -

Скок з-пад схованкі наўпрост

Да Жар-птушкі - цап за хвост!

«Гэй, канёчак-гарбуночак!

Прыбягай хутчэй, дружочак!

Ёсць адна! Схапіў! Злавіў!»

Закрычаў, загаласіў.

А Жар-птушкі - нуль увагі,

Пап'янелі з пшоннай брагі,

Пачалі мацней крычаць

І не хочуць уцякаць.

Гарбунок падбег імгненна.

«Ты зрабіў усё адменна!

А цяпер хутчэй, дружок,

Пасадзі яе ў мяшок.

Толькі завяжы старанна, -

Кажа конік да Івана, -

І на шыю мне прыладзь...» -

«Пачакай, дай распужаць

Мне Жар-птушак гэтых п'яных,

Ад іх рыкаў несціханых

Галава ажно трашчыць.

Гэй, канчайце сваю сварку!

Зачыняю гаспадарку!»

І ўсё бегаў і ганяў,

Рукавіцамі шпурляў.

І нарэшце падняліся,

Кругам вогненным звіліся,

Пацягнуліся ў той бок,

Дзе была гара аблок.

Памахаў ім рукавіцай,

Напаіў канька з крыніцы.

Што ж, адклад ідзе не ў лад,

Ехаць трэба ўжо назад.

У сталіцу прыскакалі -

І ў палац, хоць не чакалі.

«Што - Жар-птушка ваша дзе?» -

Тонам грозным цар вядзе.

Сам за спальнікам цікуе -

Як на ўсё ён рэагуе?

Можа, спальнік гэты хлус?

Ці патрэбен з ім хаўрус?

З хвалявання і дакукі

Спальнік згрыз сабе ўсе рукі.

Ванька ж кажа: «Птушка тут...

Толькі вось які статут:

Вокны хай зачыняць служкі,

Раптам не ўпільнуем птушкі?»

І Ванюша свой мяшок

Да стальніцы павалок.

Слугі ўраз папрыбягалі

Вокны ўсе пазачынялі.

Мех на стол Іван падняў

І аборку развязаў.

Быў агульны выкрык: «Ах!»

Быў ва ўсіх адзіны страх.

Вочы ўсе пазатулялі,

Ад стала паадступалі.

Цар крычыць на ўвесь базар:

«Ой, ратуйце! Ой, пажар!

Вёдры ўсе хутчэй хапайце!

І тушыце! Залівайце!»

«Што ты, цар? Які пажар?

Гэта свеціць птушка Жар! -

Ледзь не ўпаў Іван ад смеху. -

Бачыш, добрую пацеху,

Бацька цар, табе здабыў...» -

«Я заўжды цябе любіў, -

Адказаў так цар Івану. -

Службу справіў беззаганна.

Чым жа аддарыць такім?

Будзеш царскім страмянным^[4]».

Як пачуў такое спальнік,

Што ў канюшні быў начальнік,

Мармытнуў сабе пад нос:

«Ну, пастой, малакасос!

Пакуль казку будуць баяць,

Шмат разоў змагу абхаяць.

Зноў цябе я падвяду,

Дурань Ванька, пад бяду!»

Мо праз дзён якія дваццаць

Зборні пачалі збірацца,

Кухары і ўвесь прыдвор,

Малайцы як на падбор.

Са збана мядочак смокчуць

І як жарабцы рагочуць.

Вельмі ж цешыў Еруслан,

Хоць у сказках скрозь падман.

«Эх, - адзін слуга сказаў, -

Я сягоннячы дастаў