Читать «Планета людзей (на белорусском языке)» онлайн - страница 60

I я паварочваю назад.

Пасля дзвюх гадзiн шляху заўважаю водблiск вялiзнага кастра. Прэво, устрывожаны маiм знiкненнем, распалiў яго ледзь не да неба. А!.. для мяне гэта не мае нiякага значэння!..

Яшчэ гадзiна хады... Яшчэ пяцьсот метраў. Яшчэ сто. Яшчэ пяцьдзесят.

- Ах!

Спыняюся як укопаны. Нястрымная радасць залiвае маё сэрца. Асветлены полымем, Прэво размаўляе з двума арабамi, якiя сядзяць, прыпёршыся да матора. Ён яшчэ не заўважыў мяне. Ён надта апанаваны сваёй уласнай радасцю. Ах, калi б гэта чакаў я, а не ён... я ўжо быў бы на волi! Радасна крычу:

- Эгей!

Абодва бедуiны ўскокваюць на ногi, абарочваюцца i глядзяць на мяне. Прэво пакiдае iх i iдзе мне насустрач. Я працягваю рукi. Прэво падхоплiвае мяне пад локаць. Я што - падаў? Кажу яму:

- Нарэшце яны тут!

- Хто?

- Арабы!

- Якiя арабы?

- Ды тыя, што тут, з вамi!..

Прэво дзiўна глядзiць на мяне i неяк нехаця, быццам процi волi давярае мне вялiкую тайну, кажа:

- Нiякiх арабаў тут няма...

Вось цяпер я, мусiць, заплачу.

6

Тут можна пражыць без вады толькi дзевятнаццаць гадзiн, а што мы пiлi з учарашняга вечара? Некалькi кропель расы на свiтаннi! Але па-ранейшаму пануе паўночна-ўсходнi вецер, i гэтая акалiчнасць трошкi запавольвае наша высыханне. Дзякуючы гэтай заслоне ў небе яшчэ збiраюцца воблакi, цэлыя горы аблокаў. Ах, калi б яны дайшлi да нас, калi б пайшоў дождж! Але ў пустынi дажджоў не бывае.

- Прэво, давай разрэжам адзiн парашут на трохкутнiкi. Раскладзём iх на пяску i прыцiснем каменем. Калi вецер не пераменiцца, на досвiтку выкруцiм гэтыя анучы ў бак з-пад гаручага, усё-ткi збярэцца хоць трошкi расы.

Мы разаслалi пад зоркамi шэсць белых посцiлак. Прэво зняў з самалёта бак. Заставалася толькi дачакацца ранку.

Сярод абломкаў Прэво знайшоў сапраўдны цуд - апельсiн! Дзелiм яго пароўну. Я неверагодна рады, i ўсё-такi адзiн апельсiн - так мала, нам трэба было лiтраў дваццаць вады!

Ляжу каля нашага начнога вогнiшча, гляджу на залатавы сонечны плод i думаю: "Людзi не ведаюць, што гэта такое - апельсiн..." I яшчэ думаю: "Мы асуджаны, але i зараз, як ранiцай, гэта не замiнае мне радавацца. Вось я трымаю ў руцэ палову апельсiна - i гэта адна з сама раскошных хвiлiн у маiм жыццi". Кладуся на спiну, высмоктваю дольку за долькай i лiчу знiчкi. У гэты мiг я шчаслiвы, бясконца шчаслiвы. I я зноў думаю: "У жыццi кожнае становiшча - гэта своеасаблiвы свет, яго законы можна спасцiгнуць толькi знутры". Я толькi цяпер разумею, навошта асуджанаму на смерць апошняя цыгарэта i шклянка рому. Раней да мяне не даходзiла, навошта смяротнiку такая мiласцiна. А яна ж дорыць яму вялiкую асалоду. I калi ён усмiхаецца, усе думаюць - якая мужнасць! А ён усмiхаецца, бо яму прыемна выпiць рому. Людзi не ведаюць, што ў яго цяпер зусiм iншая мера, што гэтая апошняя часiна для яго - цэлае жыццё.

Мы сабралi мора вады: лiтры два, бадай. Бывай, смага! Мы ўратаваны, зараз мы нап'ёмся!

Алавяным кубачкам зачэрпваю вады з бака, але яна такая жоўта-зялёная i такая агiдная на смак, што, нягледзячы на пакутлiвую смагу, пасля першага ж глытка я ледзьве пераводжу дыханне. Я б высмактаў i гразь, але гэты ядавiты металiчны прысмак яшчэ мацней смагi.