Читать «Прыгоды Мармулка» онлайн - страница 15

Толькі пад самую раніцу работы ў міліцыянтаў паменшала і яны пачалі праводзіць разбор адлоўленых за ноч кліентаў. Гэта не тое, што аператыўная праца, дзе можна набегацца, намахацца гумавым кіем, даць камусьці ў каршэнь ці самому атрымаць здачы. Зусім не цікавы занятак. Пратаколы, акты, сведкі... Сапраўднае дурноцце. Паспрабуй разбярыся, хто з іх вінаваты, хто пацярпелы.

У тую ноч дзяжурным па аддзяленні заступіў маладзенькі лейтэнант. Яго ўразіў новенькі універсітэцкі чырвоны дыплом. Як учарашні студэнт гэтай навучальнай установы, лейтэнант са спагадаю паставіўся да свайго кліента ды загадаў першага даставіць яго ў дзяжурку. Сукамернікі, натомленыя гадзінамі маўчання, радасна-сцішана загулі. Тое, што нахабнага карантыша выклікалі першага, для іх шмат значыла, яшчэ болей гэта значыла для Слана. Не памыліўся, відаць, ён у сваіх здагадках пра гэтага чалавека. Колькі разоў даводзілася яму, Хведару Мікуловічу, бываць тут, і кожнага разу першага выклікалі яго. Адразу відаць: хоць і малы, але птушка вялікага палёту. "Не дзіва, што ўвесь дзень бегалі за ім лягавыя".

Сонны Пётр Іванавіч мала што цяміў. Сон склейваў вейкі ды хіліў галаву долу. Лейтэнант, што сядзеў насупраць, з пэўнай зайздрасцю глядзеў на яго чырвоны дыплом, потым звярнууся да затрыманага.

- Як вы дакаціліся да такога жыцця, грамадзянін Матыль?

Соннаму Мармулку падалося, што ён у студэнцкім інтэрнаце, і нейкі чужак, які "падваліў да іх чувіх", зараз імкнецца пажартаваць з яго няздольнасці прывабіць да сябе дзяўчат. Вялым голасам ён прамармытаў:

- Каціўся, каціўся ды дакаціўся.

- Колькі ўчора ўставіў? - было наступнае студэнцка-міліцэйскае запытанне.

Тут затрыманы нечакана для сябе прачнууся і ўсвядоміў сваё незайздроснае становішча.

- Не піў я ўчора, - вырваўся з яго душы адчайны крык.

- Трындзіш, - запярэчыў міліцыянт. - Кажы праўду, пакуль не накіраваў на экспертызу.

- Давай, - ужо спакойна пагадзіўся былы студэнт. Лейтэнант не звярнуў на гэта ніякай увагі і задаў наступнае пытанне:

- За што цябе прыпуталі? Як цябе злапалі?

- Спаў. У крэсле. На вакзале.

- Ты што? Сур’ёзна? Зусім цвярозы спаў на вакзале... I, вядома, у цябе скралі рэчы.

- Чамадан цяганулі...

- Што ты там рабіў?

- Як што?! - Не было іншага выйсця, як хлусіць, хлусіць нахабна ды не чырванець. - Не хапіла білетаў на цягнік. Прысеў, задрамаў. Скралі рэчы, а потым забралі ў каталажку. Вось і ўсё.

У душы былога студэнта, цяперашняга міліцыянера, узнікла спагада.

- Уляпаўся ты дык уляпаўся на сваю галаву. У чамадане што-небудзь было каштоўнае?

- Паношаныя сарочкі.

- Заяву на пошукі складаць будзеш?

- Не!

- Ну, то і добра. Нам менш работы, а табе лягчэй дамоў будзе ехаць... Пастаў тут подпіс - і ты вольны.

- Як - вольны?

- Вось так. Вольны - і ўсё. Ды болей да нас не трапляй.

САПРАЎДНЫ СЯБРА

Дзень толькі-толькі меў пачацца. Сонца яшчэ не выглянула з-за далягляду, і гмахі высотных будынкаў выдаваліся спрэс шэрымі. Лета павярнула на другую палову, і святая Ганна студзіла ўжо штораніцы. Пасля застаялага, спёртага, але цёплага паветра камеры на вуліцы па целе прабеглі лёгкія дрыжыкі. Вяртацца ў будынак вакзала, каб зноў трапіць у лапы міліцыянтам, не хацелася. Адзінае месца, дзе можна было прытуліцца чалавеку без кватэры, рэчаў і грошай, - лаўка ў скверы, што побач з Прывакзальнаю плошчаю. Матыль заняў самую апошнюю, самую далёкую, каб не муляць вока міліцэйскаму патрулю, што снаваў па алеі ўздоўж вуліцы Бабруйскай. Сеў, сціснуўся ды стаў чакаць першых промняў сонца.