Читать «Заўтра была адліга-4» онлайн - страница 62

У памяці ўсплыло: «Золата з гаўна змолата...»

***

7.03.2016. Прыснілася, што на праспекце каля ўніверсама «Цэнтральны» сустрэўся з Адамам Глобусам, які папрасіў пайсці да яго дахаты (кватэра на вуліцы Карла Маркса) і дапамагчы перапісаць вершы Уладзіміра Караткевіча, якія ён нядаўна стварыў. Сядзім, перапісваем. Светла ў пакоі. Незнаёмая дзяўчына на старонкі з перапісанымі вершамі прыклейвае каляровыя драбнюткія кружочкі, каб было прыгожа. «А ці многа яшчэ перапісваць?» — пытаюся я. Глобус адказвае: «Тут яшчэ ёсць і новыя пераклады Караткевіча.» — і я. прачынаюся, бо зазвінеў будзільнік, напамінаючы, што трэба разбудзіць Людмілу, якая едзе ў Вільню.

Фэйсбук нагадаў мне, што год таму ў гэты дзень у свет выйшла кніжка «Заўтра была адліга». Год праляцеў, як старонка з кнігі была прачытаная.

***

7.03.2016. Памяць нашага хатняга камп’ютара амаль запоўненая. Даўно збіраемся выкінуць непатрэбнае і лішняе, але ўсё часу не хапае. Сёння наўздагад зазірнуў у некалькі тэкставых файлаў. У першым былі старыя вершы, якія ўжо надрукаваныя, і я іх спакойна выдаліў. У другім файле, які быў створаны 20 верасня 2003 года, знайшоў тэкст пад назвай «Мама»:

Ёсць на Валожыншчыне вёска Пугачы,

Дзе рэчышчы сцяжын не зараслі ў лугах,

У агародчыках красуюць касачы,

Буслы на захад сонца коцяць па дубах.

Гэтыя радкі, якія напісаліся больш як дваццаць гадоў назад, зноў і зноў узнікаюць у мяне ў памяці па дарозе дадому, да маці. І гляджу я з акна аўтобуса і бачу, як з мамай іду на поле жаць жыта. Мама яшчэ зусім маладая, і яна радуецца, што я пайшоў у першы клас і ўчора навучыўся пісаць слова «мама».

А вось там у лесе на ўзгорку мы збіраем суніцы, і мама расказвае, хто і дзе тут жыў раней, якой была наша вёска.

У тым балотцы, якое цяпер ужо амаль перасохла, з мамай і бацькам капа­ем торф. Крыху раней касілі асаку, сушылі і вазілі дамоў.

Каля дарогі па сцяжынцы, якая і сёння не затравела, мама ідзе ў кароўнік. Устае а пятай гадзіне раніцы, каб рукамі выдаіць шаснаццаць кароў, нанасіць ім есці, напаіць. Праца цяжкая, але мама не скардзіцца і паспявае зрабіць усё не толькі ў кароўніку, але і дома. У шафе сярод палатняных абрусоў захоўваюцца маміны ганаровыя граматы, дзяржаўныя ўзнагароды.

Мне дзевяць гадоў. Мама рыхтуе абед і спявае народную песню. Седзячы ў другім пакоі, затаіўшы дыханне, слухаю. А потым па памяці перапісваю песню ў сшытак. Хвалюся маме, што запісаў яе песню, а мама і кажа: «У тваім запісе толькі два першыя радкі правільныя, а ўсё астатняе ты прыдумаў.» Так з’явіўся мой першы напісаны верш.

Мама з бацькам паехалі ў Гарадок. Вярнуліся позна. Сястры прывезлі ляльку, брату — вудачку, а мне — кніжку Івана Сяркова «Мы з Санькам у тыле ворага»...

На вуліцы ноч. Мароз, завея. Аўтобус у вёску прыйшоў амаль на паўтары гадзіны пазней, чым трэба. Выходжу, а на прыпынку мама... Тэлефонны званок з вёскі. Паштальёнка маме прынесла запрашэнне ад Саюза жанчын прыехаць у Мінск у Палац Рэспублікі на ўрачыстае святкаванне Дня маці. І вось ужо я стаю на вакзале і чакаю аўтобус з Пугачоў. Аўтобус, як заўсёды, спазняецца, але мы яшчэ паспяваем з’ездзіць да мяне на кватэру, бо мама навезла ўнукам розных падарункаў. Заходзім у Палац Рэспублікі. Маму сустракаюць з букетам кветак. І я гляджу на сваю маму і на ўсіх маці, якія прыйшлі на свята, і бачу, якія яны ў нас падобныя. І я ганаруся сваёй мамай.