Читать «Заўтра была адліга-4» онлайн - страница 97

З павагай — П. Бітэль.

Ліст ад 11.6.1989 г.

Дарагі Віктар Анатольевіч!

Курыла пазваніў мне, што Вам патрэбна мая фотакартка, як ён сказаў, жанравая, г.зн. не партрэтная.

Няма ў мяне добрых картак, а шукаць цяпер фатографа ў маіх умовах досыць складана. Высылаю тое, што знайшоў у сваім архіве; калі што падыдзе, буду задаволены.

У мяне навін няма, са здароўем ніяк яшчэ не магу вярнуцца да папярэдняга стану. I невядома, ці наогул вярнуся.

Сардэчныя прывітанні і пажаданні Вам асабіста і Вашай Сям’і.

З павагай — П. Бітэль.

Ліст ад 23.7.1989 г.

Паважаны дружа Віктар Анатольевіч!

Як мы дагаварыліся, высылаю Вам некалькі вершаў і ўрывак з паэмы «Баруны» (поўнасцю паэма выйдзе ў наступным годзе ў кнізе «Дзве вайны»). Выкарыстайце з гэтага матэрыялу тое, што палічыце мэтазгодным.

З пашанай — П. Бітэль.

14.10.1989. Субота. Паехаў у Валожын на святкаванне 50-годдзя «Працоўнай славы». Убачыў многіх знаёмых. Асабліва быў рады сустрэчы з Пятром Бітэлем. Ён мне падпісаў кніжку «Хата за вёскай». Сядзелі побач. Нас зазняў фотакор. Было халаднавата. Свята працягвалася больш за тры гадзіны. Амаль апошнімі выклікалі на сцэну нас, паэтаў. Пачыталі крыху. Запрасілі нас пасля ў рэстаран на абед. Сядзелі з райкамаўскімі кіраўнікамі. Яжэвіч наліваў. Я здзівіўся, калі Пятро Іванавіч піў столькі, як і мы. Малайца! Жартаваў: «Многа не ліце, а то буду шумець!» Пасля ўсяго забегліся да М. Курылы, дзе зноў Бітэль мяне здзівіў — зноў добра пацягнуў з чаркі.

20.1.1990. Быў у Валожыне ў М. Курылы. Нагаварыліся. Званілі П. Бітэлю. Ён пераязджае ў Маладзечна. Сумна. У яго ўзросце пераезд — як смерць. Хату прадаюць.

18 кастрычніка 1991 года з Маладзечна прыйшла жалобная вестка: на 80-м годзе жыцця Пятро Бітэль памёр. За дванаццаць дзён да смерці паэта я атрымаў ліст, напісаны ягонай дачкой:

«Паважаны спадар Шніп! Вельмі дзякуем за Ваш ліст. Выбачайце, што доўга не адпісвалі Вам. Справа ў тым, што мой тата цяжка захварэў і з 16.ГХ. ляжыць у шпіталі ў кардыялогіі. Ужо ў чацвёрты раз — інфаркт! Пайшоў было на папраўку, а тут атруціўся бальнічнай ежай і двое сутак мучыўся. Тата просіць прабачэння, што не можа Вам напісаць, а як вернецца з бальніцы, то адкажа на ўсе Вашы пытанні. Мы жывём надзеяй на лепшае, а як будзе — невядома. Урач сказаў, што ўсё сэрца — у рубцах...»

***

Памяці Пятра Бітэля

У шэрым, сумным, як няволя, свеце,

Калі не быць рабом, то нельга жыць.

Лісцё з бяроз кідае ў неба вецер

На крылы адлятаючай душы.

Там воля, толькі там няма Айчыны,

I там спакой, ды там жыцця няма.

I ля начы спынілася Сцяжына,

I што прайшло, прайшло ўсё ж недарма.

I больш няма зямных пакут для цела,

А толькі вечнасць сумная крыжа.

Душа у Храм да Бога адляцела,

I засталася між людзей душа.

19—20.1991.

***

30.04.2016. Праз двор прайшла маладая сямейная пара. У абаіх у руках кошыкі, накрытыя вышыванымі ручнікамі. Пайшлі ў бок царквы. Заўтра Вялікдзень. Гледзечы на маладых, згадаў бацькоў. Мама перад Вялікаднем пякла булкі, якіх нам потым хапала на цэлы тыдзень. Мы такіх пячы не ўмеем. Думаю: «Пайсці ў краму і купіць пару святочных булак ці пачакаць дачку, якая прыйдзе і паспрабуе сатварыць дзіва. Людміле сёння няма часу. Пайшла вучыць маладых літаратараў...» I сяджу я каля вакна і чакаю Вераніку. I ведаю, што вось так бацькі ў вёсцы, гледзячы ў акно, чакалі нас, дзяцей, з горада. А мы не заўсёды прыязджалі на ўсё гатовае нават на Вялікдзень...