Читать «Мур (на белорусском языке)» онлайн - страница 13

Нарэшце па мяне прыйшлi i зноў завялi да двух афiцэраў. З-пад ног у нас шмыгнуў пацук, i гэта мяне рассмяшыла. Я павярнуўся да аднаго фалангiста i сказаў яму:

- Вы бачылi пацука?

Той не адказаў. Ён быў змрочны i лiчыў сябе, вiдаць, вельмi сур'ёзным. Мяне ж разбiраў смех, але я стрымлiваўся, бо баяўся, што калi пачну, то не здолею ўжо спынiцца. У фалангiста былi вусы, i я зноў сказаў:

- Пагалiся, разумнiк.

Мне здавалася дзiўным, што чалавек яшчэ пры жыццi дазваляе, каб на твары ў яго расла шчэць. Без вялiкай упэўненасцi ён ударыў мяне нагой, i я змоўк.

- Ну што, - сказаў тоўсты афiцэр, - ты падумаў?

Я паглядзеў на iх з вялiкай цiкаўнасцю, нiбы гэта былi насякомыя нейкага вельмi рэдкага вiду.

- Я ведаю, дзе ён, - сказаў я. -Ён схаваўся на могiлках. У якiм магiльным склепе цi, можа, у хаце ў далакопаў.

Я сказаў гэта, каб трошкi з iмi пажартаваць. Я хацеў пабачыць, як яны ўсхопяцца, зашпiляць свае блiскучыя дзягi i пачнуць з заклапочаным выглядам аддаваць загады.

Усе адразу ўскочылi.

- Так, выязджаем. Молес, iдзiце да лейтэнанта Лопеза i папрасiце ў яго пятнаццаць людзей. А ты, - таўстун павярнуўся да мяне, - калi ты сказаў праўду, то я двойчы сваё слова не паўтараю. Але калi ты надумаў з нас пасмяяцца, ты дорага сплацiш за гэта.

Яны з шумам вылецелi прэч, а я застаўся спакойна чакаць пад наглядам некалькiх фалангiстаў. Час ад часу я ўсмiхаўся: я ўяўляў, якiя ў iх будуць пысы. Я зусiм ачмурэў, але адчуваў сябе хiтрым. Я ўяўляў, як яны падымаюць магiльныя камянi, адчыняюць дзверы ў кожным склепе. Я глядзеў на ўсю гэтую сiтуацыю нiбыта збоку, вачыма iншага чалавека: я бачыў упартага вязня, якi строiць з сябе героя, гэтых важных, сур'ёзных фалангiстаў з iх вусiкамi i людзей ва ўнiформе, якiя носяцца, як мурашы, мiж магiламi, - гэта была проста пацеха!

Праз паўгадзiны таўстун вярнуўся адзiн. Я думаў, што ён прыйшоў даць загад, каб мяне расстралялi. Iншыя, напэўна, яшчэ былi на могiлках.

Афiцэр зiрнуў на мяне. Па тым, як ён выглядаў, зусiм нельга было сказаць, што ён разгублены.

- Завядзiце яго на вялiкi двор, да iншых, - сказаў ён. - Калi скончацца ваенныя аперацыi, яго лёс будзе вырашаны звычайным судом.

Мне здалося, што я не так зразумеў. Я спытаў:

- Дык што, мяне, значыць, не... мяне не расстраляюць?..

- Не цяпер, ва ўсякiм выпадку. А што будзе пасля, мяне ўжо не датычыць.

Я па-ранейшаму нiчога не разумеў. Я сказаў яму: