Читать «ЖЫЦЬЦЁ РАЗЗБРОЕНАГА ЧАЛАВЕКА» онлайн - страница 130

Недалёка да майго гатэлю была, як паінфармаваў мяне Уладзіслаў, найлепшая ў горадзе рэстарацыя «Тэатральная». Я зайшоў туды і адразу зразумеў, што ня буду гут пачувацца добра. Але я не падаўся назад. Тое, што ўстанова дарагая, не бянтэжыла мяне, бо яшчэ ў мяне было шмат грошай. Заняў столік у кутку. Абслугоўваў мяне афіцыянт у фраку. Цяпер мне прыдаўся досьвед, набыты ў Вільні, дзе разам з Колькам я адведаў усе найлепшыя (і найдаражэйшыя) гастранамічныя ўстановы. Я арыентаваўся ў францускіх назвах страў і мог выбраць адпаведнае віно. Гасьцей у залі было мала. Можа, яшчэ зарана. Недалёка ад мяне за столікам сядзелі два мужчыны. Зь іх выгляду я зрабіў выснову, што яны багатыя. Адзін зь іх крыху падобны да Таўстуна зь Вільні. Шугаюць блакітныя полыскі дыямэнту на яго далоні. Абодва выглядаюць як капіталісты з бальшавіцкай карыкатуры: абавязкова брухатыя, з азызлым каркам і падбародзьдзем, з тоўстымі губамі. Я неахвотна зіркаю на іх і думаю пра афіцыянта, які ашчаджае маркі, каб вучыцца ігры на скрыпцы. У залю ўваходзяць дзьве прыгожыя, маладыя жанчыны. Іх суправаджаюць два мужчыны ў вечаровых строях. Таксама карыкатуры капіталістаў, але ў іншым стылі. Адзін сухі, высокі, пануры. Другі круглы як месяц у поўні. Побач з прыгожымі дзяўчатамі яны выглядалі як рапухі каля ружаў. Мае суседзі ажывіліся. Кідаюць на дзяўчат позіркі, якія патыхаюць пажадаю і пагардаю для чалавека. Чую ўрыўкі іх размовы:

— Бляндынку завуць Эльза… Так сабе, але ногі ў яе фэнамэнальныя.

— Мо ўставіць ёй «палку»?

— Трымайся Вандзі.

— Яна зга́дзілася мне ўжо.

— Кожная знудзіць. Усе маюць такія самыя прылады да каханьня.

У маёй галаве пралятаюць горкія думкі. Ці варта было ваяваць на фронце, каб гэтыя два маглі тут жэрці і ўстаўляць «палку»? Але калі не яны, го іншыя, можа, яшчэ горшыя, рабілі б тое самае, толькі пад іншым штандарам. А я? Ці ж не жыву таксама ў брудзе? Але не належу да іх кола. Не падзяляю іх густаў і замілаваньняў. Я тут заблуканая авечка, якая з капрызу Вышэйшай сілы, «бяз волі якой волас з галавы чалавека не спадзе», сталася ваўком. Як ахвотна я б усунуў гэтым тыпам фальшывыя чэкі! Прыгадаў сабе Сабаду, Якуба і мае выправы па грошы. Мне падалося цяпер, што гэта я пакінуў супольнікаў і перарваў заплянаваную працу. Да таго ж мой выезд зь Вільні быў ня чым іншым, як уцёкамі. Важкіх повадаў да гэтага не было — толькі непакой і благія прадчуваньні. Бо пасьля, разважаючы на гэты конт спакойна, я зрабіў выснову, што не магло здарыцца нічога, што б прывяло супольнікаў да правалу. Яны таксама пра гэта ведалі і шмат разоў казалі, што небясьпека існуе толькі падчас продаж фальшывага чэку. Я гаварыў ім, што калі пападуся падчас чарговай «акцыі», то ня выдам нікога. Я абгаварыў нават мае паказаньні ў такім выпадку. Яны ж абяцалі, што возьмуць для мяне добрага адваката і па заканчэньні сьледзтва заплацяць за мяне заклад. Можа, супольнікі цяпер шукаюць мяне ў Вільні і ня могуць зразумець, дзе і чаму я зьнік. Добра, што я пакінуў іх грошы.